ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸ வா ஏஷ மஹாநஜ ஆத்மா யோ(அ)யம் விஜ்ஞாநமய: ப்ராணேஷு ய ஏஷோ(அ)ந்தர்ஹ்ருத³ய ஆகாஶஸ்தஸ்மிஞ்சே²தே ஸர்வஸ்ய வஶீ ஸர்வஸ்யேஶாந: ஸர்வஸ்யாதி⁴பதி: ஸ ந ஸாது⁴நா கர்மணா பூ⁴யாந்நோ ஏவாஸாது⁴நா கநீயாநேஷ ஸர்வேஶ்வர ஏஷ பூ⁴தாதி⁴பதிரேஷ பூ⁴தபால ஏஷ ஸேதுர்வித⁴ரண ஏஷாம் லோகாநாமஸம்பே⁴தா³ய தமேதம் வேதா³நுவசநேந ப்³ராஹ்மணா விவிதி³ஷந்தி யஜ்ஞேந தா³நேந தபஸாநாஶகேநைதமேவ விதி³த்வா முநிர்ப⁴வதி । ஏதமேவ ப்ரவ்ராஜிநோ லோகமிச்ச²ந்த: ப்ரவ்ரஜந்தி । ஏதத்³த⁴ ஸ்ம வை தத்பூர்வே வித்³வாம்ஸ: ப்ரஜாம் ந காமயந்தே கிம் ப்ரஜயா கரிஷ்யாமோ யேஷாம் நோ(அ)யமாத்மாயம் லோக இதி தே ஹ ஸ்ம புத்ரைஷணாயாஶ்ச வித்தைஷணாயாஶ்ச லோகைஷணாயாஶ்ச வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி யா ஹ்யேவ புத்ரைஷணா ஸா வித்தைஷணா யா வித்தைஷணா ஸா லோகைஷணோபே⁴ ஹ்யேதே ஏஷணே ஏவ ப⁴வத: । ஸ ஏஷ நேதி நேத்யாத்மாக்³ருஹ்யோ ந ஹி க்³ருஹ்யதே(அ)ஶீர்யோ ந ஹி ஶீர்யதே(அ)ஸங்கோ³ ந ஹி ஸஜ்யதே(அ)ஸிதோ ந வ்யத²தே ந ரிஷ்யத்யேதமு ஹைவைதே ந தரத இத்யத: பாபமகரவமித்யத: கல்யாணமகரவமித்யுபே⁴ உ ஹைவைஷ ஏதே தரதி நைநம் க்ருதாக்ருதே தபத: ॥ 22 ॥
யஸ்மாத் ஸர்வைஷணாவிநிவ்ருத்த: ஸ ஏஷ நேதி நேத்யாத்மாநமாத்மத்வேநோபக³ம்ய தத்³ரூபேணைவ வர்ததே, தஸ்மாத் ஏதம் ஏவம்வித³ம் நேதி நேத்யாத்மபூ⁴தம் , உ ஹ ஏவ ஏதே வக்ஷ்யமாணே ந தரத: ந ப்ராப்நுத: — இதி யுக்தமேவேதி வாக்யஶேஷ: । கே தே இத்யுச்யதே — அத: அஸ்மாந்நிமித்தாத் ஶரீரதா⁴ரணாதி³ஹேதோ:, பாபம் அபுண்யம் கர்ம அகரவம் க்ருதவாநஸ்மி — கஷ்டம் க²லு மம வ்ருத்தம் , அநேந பாபேந கர்மணா அஹம் நரகம் ப்ரதிபத்ஸ்யே — இதி யோ(அ)யம் பஶ்சாத் பாபம் கர்ம க்ருதவத: — பரிதாப: ஸ ஏவம் நேதி நேத்யாத்மபூ⁴தம் ந தரதி ; ததா² அத: கல்யாணம் ப²லவிஷயகாமாந்நிமித்தாத் யஜ்ஞதா³நாதி³லக்ஷணம் புண்யம் ஶோப⁴நம் கர்ம க்ருதவாநஸ்மி, அதோ(அ)ஹம் அஸ்ய ப²லம் ஸுக²முபபோ⁴க்ஷ்யே தே³ஹாந்தரே — இத்யேஷோ(அ)பி ஹர்ஷ: தம் ந தரதி । உபே⁴ உ ஹ ஏவ ஏஷ: ப்³ரஹ்மவித் ஏதே கர்மணீ தரதி புண்யபாபலக்ஷணே । ஏவம் ப்³ரஹ்மவித³: ஸந்ந்யாஸிந உபே⁴ அபி கர்மணீ க்ஷீயேதே — பூர்வஜந்மநி க்ருதே யே தே, இஹ ஜந்மநி க்ருதே யே தே ச ; அபூர்வே ச ந ஆரப்⁴யேதே । கிம் ச நைநம் க்ருதாக்ருதே, க்ருதம் நித்யாநுஷ்டா²நம் , அக்ருதம் தஸ்யைவ அக்ரியா, தே அபி க்ருதாக்ருதே ஏநம் ந தபத: ; அநாத்மஜ்ஞம் ஹி, க்ருதம் ப²லதா³நேந, அக்ருதம் ப்ரத்யவாயோத்பாத³நேந, தபத: ; அயம் து ப்³ரஹ்மவித் ஆத்மவித்³யாக்³நிநா ஸர்வாணி கர்மாணி ப⁴ஸ்மீகரோதி, ‘யதை²தா⁴ம்ஸி ஸமித்³தோ⁴(அ)க்³நி:’ (ப⁴. கீ³. 4 । 37) இத்யாதி³ஸ்ம்ருதே: ; ஶரீராரம்ப⁴கயோஸ்து உபபோ⁴கே³நைவ க்ஷய: । அதோ ப்³ரஹ்மவித் அகர்மஸம்ப³ந்தீ⁴ ॥

ஏதமித்யாதி³ வாக்யம் யோஜயதி —

யஸ்மாதி³தி ।

உ ஹேதி நிபாதாப்⁴யாம் ஸூசிதோ(அ)ர்தோ² யஸ்மாதி³த்யநுபா⁴ஷித: ।

இதிஶப்³த³ஸ்யாபேக்ஷிதம் பூரயதி —

யுக்தமிதி ।

ஆகாங்க்ஷாபூர்வகமுத்தரவாக்யமவதார்ய வ்யாகரோதி —

கே தே இத்யாதி³நா ।

யதோ²க்தாத்மவித³ஸ்தாபஹர்ஷாஸம்ஸ்பர்ஶே ஹேதுமாஹ —

உபே⁴ ஹீதி ।

புண்யபாபே தரதீத்யுக்தே ப்ருத²க³வஸ்தா²நம் தயோ: ஶங்க்யேத தந்நிரஸ்யதி —

ஏவமிதி ।

நிஷேத⁴வாக்யோக்தக்ரமேணேதி யாவத் ।

இதஶ்சா(அ)(அ)த்மவிதோ³ த⁴ர்மாதி³ஸம்ப³ந்தோ⁴ நாஸ்தீத்யாஹ —

கிஞ்சேதி ।

ததே³வாநந்தரவாக்யவ்யாக்²யாநேந ஸ்போ²ரயதி —

நைநமிதி ।

தயோஸ்தர்ஹி குத்ர தாபகத்வம் ததா³ஹ —

அநாத்மஜ்ஞம் ஹீதி ।

புருஷத்வாத்³ப்³ரஹ்மவிது³ஷ்யபி க்ருதாக்ருதயோஸ்தாபகத்வம் ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அயம் த்விதி ।

அத்ர ப⁴க³வத்³வாக்யம் ப்ரமாணயதி —

யதே²தி ।

யத்³யபி பூர்வோத்தாயோர்த⁴ர்மாத⁴ர்மயோரநாரப்³த⁴யோராத்மவித்³யாவஶாத்³விநாஶாஶ்லேஷௌ ததா²(அ)பி ப்ராரப்³த⁴யோரஸ்தி தயோஸ்தாபகத்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஶரீரேதி ।

ப்ரக்ருதம் வித்³யாப²லமுபஸம்ஹரதி —

அத இதி ।

கர்மகார்யாஸம்ப³ந்தா⁴தி³தி யாவத் ॥ 22 ॥