నిరుపాధికబ్రహ్మజ్ఞానాన్ముక్తిరుక్తా సోపాధికబ్రహ్మధ్యానాచ్చాభ్యుదయ ఉక్తస్తథా చ కిముత్తరకణ్డికయేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
ఇదానీమితి ।
అజత్వాచ్చావినాశీతి వక్తుం చశబ్దః ।
కథం జన్మజరాభావయోరమరత్వావినాశిత్వసాధకత్వం తదాహ —
యో హీతి ।
అయం త్వజత్వాదవినాశ్యజరత్వాచ్చామరోఽమరత్వాచ్చావినాశీతి యోజనా ।
మరణాయోగ్యత్వముపజీవ్య మరణకార్యాభావం దర్శయతి —
అత ఎవేతి ।
జన్మాపక్షయవినాశానామేవ భావవికారాణామిహ ముఖతో నిషేధాద్వివృద్ధ్యాదీని వికారాన్తరాణ్యాత్మని భవిష్యన్నితి విశేషనిషేధస్య శేషాభ్యనుజ్ఞాపరత్వాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
యస్మాదితి ।
ఇతరే సత్త్వవివృద్ధివిపరిణామాః ।
అత ఎవాభయ ఇత్యుక్తం వివృణోతి —
యస్మాచ్చేతి ।
కిం తద్భయం తదాహ —
భయం చేతి ।
అవిద్యానిషేధివిషేశణాభావాదాత్మానం సా సదా స్పృశతీత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
తత్కార్యేతి ।
విశేషణాన్తరం ప్రశ్నపూర్వకముత్థాప్య వ్యాకరోతి —
అభయ ఇతి ।
కథం పునరభయగుణవిశిష్టస్యాఽత్మనో బ్రహ్మత్వం తదాహ —
అభయమితి ।
వైశబ్దార్థమాహ —
ప్రసిద్ధమితి ।
లోకశబ్దః శాస్త్రస్యాప్యుపలక్షణమ్ ।
వేద్యస్వరూపముక్త్వా విద్యాఫలం కథయతి —
య ఎవమితి ।
కణ్డికార్థముపసంహరతి —
ఎష ఇతి ।
సృష్ట్యాదేరపి తదర్థత్వాత్కిమిత్యసావిహ నోపసంహ్రియతే —
ఎతస్యేతి ।
సృష్ట్యాదేరారోపితత్వే గమకమాహ —
తదపోహేనేతి ।
తచ్ఛబ్దః సృష్ట్యాదిప్రపఞ్చవిషయః ।
తదపోహేనేతి యదుక్తం తదేవ స్ఫుటయతి —
నేతీతి ।
అధ్యారోపాపవాదన్యాయేన తత్త్వస్యాఽఽవేదితత్త్వాదారోపితం భవత్యేవ సృష్ట్యాదిద్వైతమిత్యర్థః ।
అధ్యారోపాపవాదన్యాయస్య పఙ్కప్రక్షాలనన్యాయవిరుద్ధత్వాత్తత్త్వం వివక్షితం చేత్తదేవోచ్యతాం కృతం సృష్ట్యాదిద్వైతారోపేణేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
యథేతి ।
ఉదాహరణాన్తరమాహ —
యథా చేతి ।
దృష్టాన్తద్వయమనూద్య దార్ష్టాన్తికమాచష్టే —
తథా చేతి ।
ఇహేతి మోక్షశాస్త్రోక్తిః । తథాఽపి కల్పితప్రపఞ్చసంబన్ధప్రయుక్తం సవిశేషత్వం బ్రహ్మణః స్యాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
పునరితి ।
తస్మిన్నాత్మని కల్పితః సృష్ట్యాదిరుపాయస్తేన జనితో విశేషస్తస్మిన్కారణత్వాదిస్తస్య నిరాసార్థమితి యావత్ ।
తర్హి ద్వైతాభావవిశిష్టం తత్త్వమితి చేన్నేత్యాహ —
తదుపసంహృతమితి ।
పరిశుద్ధం భావవదభావేనాపి న సంస్పృష్టమిత్యర్థః । కేవలమిత్యద్వితీయోక్తిః ।
సృష్ట్యాదివచనస్య గతిముక్త్వా ప్రకృతముపసంహరతి —
సఫలమితి ।
ఇతిశబ్దః సంగ్రహసమాప్త్యర్థో బ్రాహ్మణసమాప్త్యర్థో వా ॥ ౨౫ ॥