ಅದ್ವಿತೀಯಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯುತ್ಸರ್ಗಪ್ರವೃತ್ತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರಲಯಾವಸ್ಥಬ್ರಹ್ಮವಿಷಯಂ ಸೃಷ್ಟಿಶಾಸ್ತ್ರಂ ತು ವಿಶೇಷಪ್ರವೃತ್ತಂ ತಸ್ಯಾಪವಾದಸ್ತತೋ ದ್ವೈತಾದ್ವೈತರೂಪಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸರ್ವೋಪನಿಷದರ್ಥಸ್ತದೇವ ಬ್ರಹ್ಮಾನೇನ ಮಂತ್ರೇಣ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯತ ಇತಿ ಭರ್ತೃಪ್ರಪಂಚಪಕ್ಷಮುತ್ಥಾಪಯತಿ —
ಅತ್ರೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಯೋರುತ್ಪತ್ತಿಕಾಲೇ ಪೂರ್ಣತ್ವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ಥಿತಿಕಾಲೇಽಪಿ ತದಾಹ —
ಉದ್ರಿಕ್ತಮಿತಿ ।
ಪ್ರಲಯಕಾಲೇಽಪಿ ತಯೋಃ ಪೂರ್ಣತ್ವಂ ದರ್ಶಯತಿ —
ಪುನರಿತಿ ।
ಕಾಲಭೇದೇನ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಯೋರುಕ್ತಾಂ ಪೂರ್ಣತಾಂ ನಿಗಮಯತಿ —
ಏವಮಿತಿ ।
ಕಾರ್ಯಕಾರಣೇ ದ್ವೇ ಪೂರ್ಣೇ ಚೇತ್ತರ್ಹಿ ಕಥಮದ್ವೈತಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಸಾ ಚೇತಿ ।
ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ದ್ವಯೋರುಕ್ತಂ ಪೂರ್ಣತ್ವಂ ತದಾಹ —
ಕಾರ್ಯಕಾರಣಯೋರಿತಿ ।
ಏಕಾ ಪೂರ್ಣತಾ ವ್ಯಪದಿಶ್ಯತೇ ಚ ದ್ವಯೋರಿತಿ ಸ್ಥಿತೇ ಲಬ್ಧಮರ್ಥಮಾಹ —
ಏವಂ ಚೇತಿ ।
ಏಕಂ ಹ್ಯನೇಕಾತ್ಮಕಮಿತಿ ವಿಪ್ರತಿಷೇಧಮಾಶಂಕ್ಯ ದೃಷ್ಟಾಂತೇನ ನಿರಾಚಷ್ಟೇ —
ಯಥಾ ಕಿಲೇತಿ ।
ಏವಮೇಕಂ ಬ್ರಹ್ಮಾನೇಕಾತ್ಮಕಮಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ದ್ವೈತಾದ್ವೈತಾತ್ಮಕತ್ವೇಽಪಿ ಸತ್ಯಮದ್ವೈತಮಸತ್ಯಮಿತರದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಯಥಾ ಚೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ದ್ವೈತಸ್ಯ ಪರಮಾರ್ಥಸತ್ಯತ್ವೇ ಕರ್ಮಕಾಂಡಶ್ರುತಿಮನುಕೂಲಯತಿ —
ಏವಂ ಚೇತಿ ।
ವಿಪಕ್ಷೇ ದೋಷಮಾಹ —
ಯದಾ ಪುನರಿತಿ ।
ಅಸ್ತು ಕರ್ಮಕಾಂಡಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ನೇತ್ಯಾಹ —
ತಥಾ ಚೇತಿ ।
ವಿರೋಧೋಽಧ್ಯಯನವಿಧೇರಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ತಮೇವ ವಿರೋಧಂ ಸಾಧಯತಿ —
ವೇದೇತಿ ।
ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ವಿರೋಧಸಮಾಧಿಸ್ತತ್ರಾಹ —
ತದ್ವಿರೋಧೇತಿ ।
ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಭರ್ತೃಪ್ರಪಂಚಪ್ರಸ್ಥಾನಂ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ತದಸದಿತಿ ।
ವಿಶಿಷ್ಟಮದ್ವಿತೀಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತದ್ವಿಷಯೋತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದಯೋರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮುಚ್ಚಯಯೋಶ್ಚಾಸಂಭವಂ ವಕ್ತುಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಭಾಗಂ ವಿಭಜತೇ —
ನ ಹೀತಿ ।
ತತ್ರ ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಂ ಹೇತುಂ ವಿವೃಣೋತಿ —
ಕಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಯಥೇತ್ಯಾದಿಗ್ರಂಥಸ್ಯ ನ ಚ ತಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಕ್ರಿಯಾಯಾಮುತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದಸಂಭಾವನಾಮುದಾಹರತಿ —
ಯಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತಥಾಽನ್ಯತ್ರಾಪಿ ಕ್ರಿಯಾಯಾಮುತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದೌ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾವಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ವೈಧರ್ಮ್ಯದೃಷ್ಟಾಂತಸ್ಯ ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಮಾಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ವಿಷಯಭೇದೇ ಸತ್ಯುತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದೌ ದೃಷ್ಟೌ ನ ತಾವದದ್ವಿತೀಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸಂಭವತಃ । ನ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ವಯಮೇವ ಜಾಯತೇ ಲೀಯತೇ ಚೇತಿ ಸಂಭಾವನಾಸ್ಪದಮಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಉತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದಾನುಪಪತ್ತಿವದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವಿಕಲ್ಪಾನುಪಪತ್ತೇಶ್ಚ ತದೇಕರಸಮೇಷಿತವ್ಯಮಿತ್ಯಾಹ —
ತಥೇತಿ ।
ವಿಕಲ್ಪಾನುಪಪತ್ತಿಮುಪಪಾದಯತಿ —
ಯಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಸಂಪ್ರತಿ ಸಮುಚ್ಚಯಾಸಂಭವಮಭಿದಧಾತಿ —
ವಿರೋಧಾಚ್ಚೇತಿ ।
ಉತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದವಿಕಲ್ಪಸಮುಚ್ಚಯಾನಾಮಸಂಭವಾನ್ನ ಯುಕ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನಾನಾರಸತ್ವಕಲ್ಪನೇತಿ ಫಲಿತಮಾಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಪರಕೀಯಕಲ್ಪನಾನುಪಪತ್ತೌ ಹೇತ್ವಂತರಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯ ಶ್ರುತಿವಿರೋಧಂ ಪ್ರಕಟೀಕೃತ್ಯ ನ್ಯಾಯವಿರೋಧಂ ಪ್ರಕಟಯತಿ —
ತಥೇತಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽನೇಕರಸತ್ವೇ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಶೇಷಃ । ನಿತ್ಯತ್ವಾನುಪಪತ್ತೇರಾತ್ಮನೋ ನಿತ್ಯತ್ವಾಂಗೀಕಾರವಿರೋಧಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರಃ ।
ನನು ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯತ್ವಂ ನಾಂಗೀಕ್ರಿಯತೇ ಮಾನಾಭಾವಾದಿತಿ ಪ್ರಾಸಂಗಿಕೀಮಾಶಂಕಾಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ —
ನಿತ್ಯತ್ವಂ ಚೇತಿ ।
ಸ್ಮೃತ್ಯಾದಿದರ್ಶನಾದಿತ್ಯಾದಿಶಬ್ದೇನ ಸ ಏವ ತು ಕರ್ಮಾನುಸ್ಮೃತಿಶಬ್ದವಿಧಿಭ್ಯ ಇತ್ಯಧಿಕರಣೋಕ್ತಾ ಹೇತವೋ ಗೃಹ್ಯಂತೇ । ಅನುಮೀಯತೇ ಕಲ್ಪ್ಯತೇ ಸ್ವೀಕ್ರಿಯತ ಇತಿ ಯಾವತ್ । ತದ್ವಿರೋಧಶ್ಚ ಸ್ಮೃತ್ಯಾದಿದರ್ಶನಕೃತಾತ್ಮನಿತ್ಯತ್ವಾನುಮಾನವಿರೋಧಶ್ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಆತ್ಮನೋಽನಿತ್ಯತ್ವೇ ದೋಷಾಂತರಮಾಹ —
ಭವದಿತಿ ।
ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ಸತ್ಯಾರ್ಥತ್ವಂ ಪರೇಣ ಕಲ್ಪ್ಯತೇ ತದಾನರ್ಥಕ್ಯಮಾತ್ಮಾನಿತ್ಯತ್ವೇ ಸ್ಪಷ್ಟಮಾಪತೇದಿತ್ಯುಕ್ತಮೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —
ಸ್ಫುಟಮೇವೇತಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನಾನಾರಸತ್ತ್ವೇ ವಿರೋಧಮುಕ್ತಮಸಹಮಾನಃ ಸ್ವೋಕ್ತಂ ಸ್ಮಾರಯತಿ —
ನನ್ವಿತಿ ।
ಸಮುದ್ರಾದೀನಾಂ ಕಾರ್ಯತ್ವಸಾವಯವತ್ವಾಭ್ಯಾಮನೇಕಾತ್ಮಕತ್ವವಿರುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ತು ನಿತ್ಯತ್ವಾನ್ನಿರವಯವತ್ವಾಚ್ಚ ನಾನೇಕಾತ್ಮಕತ್ವಂ ಯುಕ್ತಮಿತಿ ವೈಷಮ್ಯಮಾದರ್ಶಯನ್ನುತ್ತರಮಾಹ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನಾನಾರಸತ್ವಕಲ್ಪನಾನುಪಪತ್ತಿಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
’ಅಜೋ ನಿತ್ಯಃ ಶಾಶ್ವತೋಽಯಂ ಪುರಾಣಃ’ ಇತ್ಯಾದ್ಯಾಃ ಸ್ಮೃತಯಃ ।
ನನು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದ್ಯವಿರೋಧೇನೋಪನಿಷದಾಂ ವಿಷಯಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮೇಷಾ ಕಲ್ಪನಾ ಕ್ರಿಯತೇ ತಥಾ ಚ ಕಥಂ ಸಾಽನುಪಪನ್ನೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅಸ್ಯಾ ಇತಿ ।
ವಿರುದ್ಧಾರ್ಥತ್ವೇ ಕಲ್ಪಿತೇಽಪಿ ತತ್ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾನುಪಪತ್ತೇರವಿಶೇಷಾದಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಕಿಂಚ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನಾನಾರಸತ್ವಂ ಲೌಕಿಕಂ ವೈದಿಕಂ ವಾ । ನಾಽಽದ್ಯಃ । ತಸ್ಯಾಲೌಕಿಕತ್ವಾತ್ತನ್ನಾನಾರಸತ್ವೇ ಲೋಕಸ್ಯ ತಟಸ್ಥತ್ವಾತ್ । ನ ದ್ವಿತೀಯಃ । ತನ್ನಾನಾರಸತ್ವಸ್ಯ ಧ್ಯೇಯತ್ವೇನ ಜ್ಞೇಯತ್ವೇನ ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣಾನುಪದೇಶಾದಿತ್ಯಾಹ —
ಅಧ್ಯೇಯತ್ವಾಚ್ಚೇತಿ ।
ತದೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —
ನ ಹೀತಿ ।
ಇತಶ್ಚ ನಾನಾರಸಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಕಾಶ್ಯಮಿತ್ಯಾಹ —
ಪ್ರಜ್ಞಾನೇತಿ ।
ಚಕಾರಾದುಪದಿಶತೀತ್ಯಾಕೃಷ್ಯತೇ । ಅನೇಕಧಾದರ್ಶನಾಪವಾದಾಚ್ಚ ನಾನಾರಸಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥೋ ನ ಭವತೀತಿ ಶೇಷಃ ।
ಭೇದದರ್ಶನಸ್ಯ ನಿಂದಿತತ್ವೇ ಲಬ್ಧಮರ್ಥಮಾಹ —
ಯಚ್ಚೇತಿ ।
ಅಕರ್ತವ್ಯತ್ವೇ ಪ್ರಾಪ್ತಮರ್ಥಂ ಕಥಯತಿ —
ಯಚ್ಚ ನೇತಿ ।
ಸಾಮಾನ್ಯನ್ಯಾಯಂ ಪ್ರಕೃತೇ ಯೋಜಯತಿ —
ಬ್ರಹ್ಮಣ ಇತಿ ।
ಕಸ್ತರ್ಹಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಯತ್ತ್ವಿತಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮೈಕರಸ್ಯೇ ಪ್ರಾಗುಕ್ತಂ ದೋಷಮನುಭಾಷತೇ —
ಯತ್ತೂಕ್ತಮಿತಿ ।
ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ಕರ್ಮವಿಷಯೇ ನ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮಸದ್ದ್ವೈತವಿಷಯತ್ವಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ತ್ವದ್ವೈತೇ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ಪರಮಾರ್ಥಾದ್ವೈತವಸ್ತುಪ್ರತಿಪಾದಕತ್ವಾತ್ತಥಾ ಚ ವಿರೋಧೋಽಧ್ಯಯನವಿಧೇರಿತ್ಯನುವಾದಾರ್ಥಃ ।
ಕರ್ಮಕಾಂಡಾಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ಪ್ರತ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ತನ್ನೇತಿ ।
ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಭೇದಮಾದಾಯ ತತ್ರೈವ ವಿಧಿನಿಷೇಧೋಪದೇಶಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿನಿವೃತ್ತಿದ್ವಾರಾಽರ್ಥವತ್ತ್ವಾನ್ನ ಕರ್ಮಕಾಂಡಾನರ್ಥಕ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ನನು ಶಾಸ್ತ್ರಮೇವಾಽಽದೌ ಭೇದಂ ಬೋಧಯಿತ್ವಾ ಪಶ್ಚಾದಭ್ಯುದಯಸಾಧನಂ ಕರ್ಮೋಪದಿಶತಿ । ತಥಾ ಚ ನಾಸ್ತಿ ಭೇದಸ್ಯಾತ್ಯಂತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಿರತ ಆಹ —
ನ ಹೀತಿ ।
ಯಥಾ ಹಿ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಜಾತಮಾತ್ರಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತ್ಯದ್ವೈತಂ ವಸ್ತು ಜ್ಞಾಪಯಿತ್ವಾ ಪಶ್ಚಾದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಮುಪದಿಶತೀತಿ ನೇಷ್ಯತೇ ತಥಾ ಪ್ರಥಮಮೇವ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ ದ್ವೈತಂ ಬೋಧಯಿತ್ವಾ ಕರ್ಮ ಪುನರ್ಬೋಧಯತೀತ್ಯಪಿ ನಾಭ್ಯುಪೇಯಂ ಪ್ರಥಮತೋ ಭೇದಾವೇದನಾವಸ್ಥಾಯಾಮಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾನಧಿಕಾರಿತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ದ್ವೈತಸ್ಯೋಪದೇಶಾರ್ಹತ್ವಮಂಗೀಕೃತ್ಯೋಕ್ತಂ ತದೇವ ನಾಸ್ತೀತ್ಯಾಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ನನು ದ್ವೈತಸ್ಯ ಸತ್ಯಬುದ್ಧ್ಯಭಾವೇ ಶ್ರುತ್ಯುಕ್ತಾನುಷ್ಠಾನಾಯ ಪುಂಸಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತ್ಯನುಪಪತ್ತೇಃ ಸ್ವಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಮೇವ ದ್ವೈತಸತ್ಯತ್ವಂ ಶ್ರುತಿರ್ಬೋಧಯಿಷ್ಯತಿ ನೇತ್ಯಾಹ —
ನ ಚ ದ್ವೈತಸ್ಯೇತಿ ।
ದ್ವೈತಾನೃತತ್ವವಾದಿಷು ಕರ್ಮಜಡಾನಾಂ ಪ್ರದ್ವೇಷಪ್ರತೀತೇರ್ನ ಪ್ರಥಮತೋ ದ್ವೈತಾನೃತತ್ವಬುದ್ಧಿರ್ನ ಚ ದ್ವೈತಸತ್ಯತ್ವಂ ಶ್ರುತ್ಯರ್ಥಸ್ತತ್ಪರಿಚಯಹೀನಾನಾಮಪಿ ದ್ವೈತಸತ್ಯತ್ವಾಭಿನಿವೇಶಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕಿಂಚ ನ ದ್ವೈತವೈತಥ್ಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಾಮಾಣ್ಯವಿಘಾತಕಂ ಯತೋ ಬೌದ್ಧಾದಿಭಿಃ ಶ್ರೇಯಸೇ ಪ್ರಸ್ಥಾಪಿತಾಃ ಸ್ವಶಿಷ್ಯಾ ದ್ವೈತಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾವಗಮೇಽಪಿ ಸ್ವರ್ಗಕಾಮಶ್ಚೈತ್ಯಂ ವಂದೇತೇತ್ಯಾದಿಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ಗೃಹ್ಣಂತಿ । ತಥಾಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ ಸಾಧನತ್ವಶಕ್ತ್ಯನಪಹಾರಾದಿತ್ಯಾಹ —
ನಾಪೀತಿ ।
ಕಾಂಡದ್ವಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯೋಪಪತ್ತಿಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಪ್ರಸಿದ್ಧೋ ಯೋಽಯಂ ಕ್ರಿಯಾದಿರೂಪೇ ದ್ವೈತೇ ದೋಷಃ ಸಾತಿಶಯತ್ವಾದಿಸ್ತದ್ದರ್ಶನಂ ವಿವೇಕಸ್ತದ್ವತೇ ತಸ್ಮಾದ್ದ್ವೈತಾದ್ವಿಪರೀತಮೌದಾಸೀನ್ಯೋಪಲಕ್ಷಿತಂ ಸ್ವರೂಪಂ ತಸ್ಮಿನ್ನವಸ್ಥಾನಂ ಕೈವಲ್ಯಂ ತದರ್ಥಿನೇ ಮುಮುಕ್ಷವೇ ಸಾಧನಚತುಷ್ಟಯಸಂಪನ್ನಾಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕಿಂಚ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾದೂರ್ಧ್ವಂ ಪೂರ್ವಂ ವಾ ಕಾಂಡಯೋರ್ವಿರೋಧಃ ಶಂಕ್ಯತೇ । ನಾಽಽದ್ಯ ಇತ್ಯಾಹ —
ಅಥೇತಿ ।
ಅವಸ್ಥಾಭೇದಾದೇಕಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ಪುರುಷೇ ಕಾಂಡದ್ವಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮವಿರುದ್ಧಮಿತ್ಯೇವಂ ಸ್ಥಿತೇ ಸತ್ಯುಪನಿಷದ್ಭ್ಯಸ್ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತ್ಯನಂತರಂ ನಾಂತರೀಯಕತ್ವೇನ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕೈವಲ್ಯೇ ಪುರುಷಸ್ಯ ನೈರಾಕಾಂಕ್ಷ್ಯಂ ಜಾಯತೇ ನ ಚ ನಿರಾಕಾಂಕ್ಷಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರತ್ವಮಸ್ತಿ ।
’ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ವಾ ನಿವೃತ್ತಿರ್ವಾ ನಿತ್ಯೇನ ಕೃತಕೇನ ವಾ । ಪುಂಸಾಂ ಯೇನೋಪದಿಶ್ಯೇತ ತಚ್ಛಾಸ್ತ್ರಮಭಿಧೀಯತೇ’ ॥
ಇತಿ ನ್ಯಾಯಾತ್ಕೃತಕೃತ್ಯಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರವರ್ತಕತ್ವಾದಿವಿರಹಿಣಃ ಶಾಸ್ತ್ರತ್ವಾಯೋಗಾದತೋ ಜ್ಞಾನಾದೂರ್ಧ್ವಂ ಧರ್ಮ್ಯಭಾವಾದ್ವಿರೋಧಾಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಏಕಸ್ಮಿನ್ಪುರುಷೇ ದರ್ಶಿತನ್ಯಾಯಂ ಸರ್ವತ್ರಾತಿದಿಶತಿ —
ತಥೇತಿ ।
ಜ್ಞಾನಾದೂರ್ಧ್ವಂ ವಿರೋಧಾಭಾವಮುಪಸಂಹರತಿ —
ಇತಿ ನೇತಿ ।
ಕಲ್ಪಾಂತರಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ —
ಅದ್ವೈತೇತಿ ।
ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಾತ್ಪೂರ್ವಂ ಭೇದಸ್ಯಾವಸ್ಥಿತತ್ವಾತ್ತಮಾವಿದ್ಯಮಾದಾಯಾಧಿಕಾರಿಭೇದಾದವಸ್ಥಾಭೇದಾದ್ವಾ ಕಾಂಡಯೋರವಿರೋಧಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಭೇದಮೇವೋಪಪಾದಯತಿ —
ಅನ್ಯತಮೇತಿ ।
ಶಿಷ್ಯಾದೀನಾಮನ್ಯತಮಸ್ಯೈವಾವಸ್ಥಾನಂ ಚೇದವಸ್ಥಿತಸ್ಯೇತರಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಸಾಪೇಕ್ಷತ್ವಾನ್ನ ಸೋಽಪ್ಯವತಿಷ್ಠೇತ । ನ ಚ ಜ್ಞಾನಾತ್ಪ್ರಾಗನ್ಯತಮಸ್ಯೈವಾವಸ್ಥಾನಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ತೇಷಾಂ ಯಥಾಪ್ರತಿಭಾಸಮವಸ್ಥಾನಾದತೋ ನ ಪೂರ್ವಂ ವಿರೋಧಶಂಕೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಊರ್ಧ್ವಂ ವಿರೋಧಶಂಕಾಭಾವಮಧಿಕವಿವಕ್ಷಯಾಽನುವದತಿ —
ಸರ್ವೇತಿ ।
ಕಥಂ ಕೈವಲ್ಯಂ ವಿರೋಧಾಭಾವಸ್ಯ ಸತ್ತ್ವಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನಾಪೀತಿ ।
ಅದ್ವೈತತ್ವಾದೇವಾಭಾವಸ್ಯಾಪಿ ತತ್ತ್ವನಿಮಜ್ಜನಾದಿತ್ಯಾಹ —
ಅತ ಏವೇತಿ ।
ಅದ್ವಿತೀಯಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮ ನ ದ್ವೈತಾದ್ವೈತಾತ್ಮಕಮಿತ್ಯುಪಪಾದಿತಮಿದಾನೀಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ದ್ವೈತಾದ್ವೈತಾತ್ಮಕತ್ವಾಭ್ಯುಪಗಮೇಽಪಿ ವಿರೋಧೋ ನ ಶಕ್ಯತೇ ಪರಿಹರ್ತುಮಿತ್ಯಾಹ —
ಅಥಾಪೀತಿ ।
ತುಲ್ಯತ್ವಾತ್ತದಭ್ಯುಪಗಮೋ ವೃಥೇತಿ ಶೇಷಃ ।
ಉಕ್ತಮೇವೋಪಪಾದಯತಿ —
ಯದಾಽಪೀತಿ ।
ದ್ವೈತಾದ್ವೈತಾತ್ಮಕಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಪಕ್ಷೇ ಕಥಂ ವಿರೋಧೋ ನ ಸಮಾಧೀಯತೇ ದ್ವೈತಮದ್ವೈತಂ ಚಾಧಿಕೃತ್ಯ ಕಾಂಡದ್ವಯಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಸಂಭವಾದಿತ್ಯಾಕ್ಷಿಪತಿ —
ಕಥಮಿತಿ ।
ಕಿಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿಷಯಃ ಶಾಸ್ತ್ರೋಪದೇಶಃ ಕಿಂ ವಾಽಬ್ರಹ್ಮವಿಷಯಃ । ಪ್ರಥಮೇ ದ್ವೈತಾದ್ವೈತರೂಪಸ್ಯೈಕಸ್ಯೈವ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽಭ್ಯುಪಗಮಾತ್ತಸ್ಯ ಚ ನಿತ್ಯಮುಕ್ತತ್ವಾನ್ನೋಪದೇಶಃ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಹ —
ಏಕಂ ಹೀತಿ ।
ತಸ್ಯೋಪದೇಶಾಭಾವೇ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ಉಪದೇಷ್ಟಾ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽನ್ಯೋಽನನ್ಯೋ ವಾ । ನಾಽಽದ್ಯೋಽಭ್ಯುಪಗಮವಿರೋಧಾತ್ । ನ ದ್ವಿತೀಯೋ ಭೇದಮಂತರೇಣೋಪದೇಶ್ಯೋಪದೇಶಕಭಾವಾಸಂಭವಾದಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಕಲ್ಪಾಂತರಮುತ್ಥಾಪಯತಿ —
ಅಥೇತಿ ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾವಿರೋಧೇನ ನಿರಾಕರೋತಿ —
ತದೇತಿ ।
ಕಿಂಚ ಸರ್ವಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪತ್ವೇ ಯಃ ಸಮುದ್ರದೃಷ್ಟಾಂತಃ ಸ ನ ಸ್ಯಾತ್ಪರಸ್ಪರೋಪದೇಶಸ್ಯಾಬ್ರಹ್ಮವಿಷಯತ್ವಾದಿತ್ಯಾಹ —
ಯಸ್ಮಿನ್ನಿತಿ ।
ಅಥ ಯಥಾ ಫೇನಾದಿವಿಕಾರಾಣಾಂ ಭಿನ್ನತ್ವೇಽಪಿ ಸಮುದ್ರೋದಕಾತ್ಮತ್ವಂ ತಥಾ ಜೀವಾದೀನಾಂ ಭಿನ್ನತ್ವೇಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವಭಾವವಿಜ್ಞಾನೈಕ್ಯಾದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸರ್ವಮಿತಿ ನ ವಿರುಧ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಮಂಗೀಕೃತಂ ಚೇದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿಷಯ ಏವೋಪದೇಶಃ ಸ್ಯಾದ್ಭೇದಸ್ಯಾವಿಚಾರಿತರಮಣೀಯತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ನನು ನಾನಾರೂಪವಸ್ತುಸಮುದಾಯೋ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ರ ಪ್ರದೇಶಭೇದಾದುಪದೇಶ್ಯೋಪದೇಶಕಭಾವೋ ಬ್ರಹ್ಮ ತು ನೋಪದೇಶ್ಯಮುಪದೇಶಕಂ ಚೇತಿ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ನ ಹೀತಿ ।
ತತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ —
ಸಮುದ್ರೇತಿ ।
ಯಥಾ ಸಮುದ್ರಸ್ಯೋದಕಾತ್ಮನಾ ಫೇನಾದಿಷ್ವೇಕತ್ವಂ ತಥಾ ದೇವದತ್ತಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ವಾಗಾದ್ಯವಯವೇಷ್ವೇಕತ್ವೇನ ವಿಜ್ಞಾನವತ್ತ್ವಾನ್ನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಸಂಭವಸ್ತಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಪಿ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಮತಾಂತರನಿರಾಕರಣಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಆತ್ಮೈಕರಸ್ಯಪ್ರತಿಪಾದಿಕಾ ಶ್ರುತಿರ್ನ್ಯಾಯಶ್ಚ ಸಾವಯವಸ್ಯಾನೇಕಾತ್ಮಕಸ್ಯೇತ್ಯಾದಾವುಕ್ತಃ । ಅಭಿಪ್ರೇತಾರ್ಥಾಸಿದ್ಧಿರ್ಭವತ್ಕಲ್ಪನಾನರ್ಥಕ್ಯಂ ಚೇತ್ಯಾದಿನಾ ದರ್ಶಿತಾ । ಏವಂಕಲ್ಪನಾಯಾಮೇಕಾನೇಕಾತ್ಮಕಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಭ್ಯುಪಗತಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಪರಕೀಯವ್ಯಾಖ್ಯಾನಾಸಂಭವೇ ಫಲಿತಮಾಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।