ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃಏಕಾದಶಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಏತದ್ವೈ ಪರಮಂ ತಪೋ ಯದ್ವ್ಯಾಹಿತಸ್ತಪ್ಯತೇ ಪರಮಂ ಹೈವ ಲೋಕಂ ಜಯತಿ ಯ ಏವಂ ವೇದೈತದ್ವೈ ಪರಮಂ ತಪೋ ಯಂ ಪ್ರೇತಮರಣ್ಯಂ ಹರಂತಿ ಪರಮಂ ಹೈವ ಲೋಕಂ ಜಯತಿ ಯ ಏವಂ ವೇದೈತದ್ವೈ ಪರಮಂ ತಪೋ ಯಂ ಪ್ರೇತಮಗ್ನಾವಭ್ಯಾದಧತಿ ಪರಮಂ ಹೈವ ಲೋಕಂ ಜಯತಿ ಯ ಏವಂ ವೇದ ॥ ೧ ॥
ಏತದ್ವೈ ಪರಮಂ ತಪಃ ; ಕಿಂ ತತ್ ? ಯತ್ ವ್ಯಾಹಿತಃ ವ್ಯಾಧಿತಃ ಜ್ವರಾದಿಪರಿಗೃಹೀತಃ ಸನ್ ಯತ್ ತಪ್ಯತೇ ತದೇತತ್ ಪರಮಂ ತಪ ಇತ್ಯೇವಂ ಚಿಂತಯೇತ್ , ದುಃಖಸಾಮಾನ್ಯಾತ್ । ತಸ್ಯ ಏವಂ ಚಿಂತಯತೋ ವಿದುಷಃ ಕರ್ಮಕ್ಷಯಹೇತುಃ ತದೇವ ತಪೋ ಭವತಿ ಅನಿಂದತಃ ಅವಿಷೀದತಃ । ಸ ಏವ ಚ ತೇನ ವಿಜ್ಞಾನತಪಸಾ ದಗ್ಧಕಿಲ್ಬಿಷಃ ಪರಮಂ ಹೈವ ಲೋಕಂ ಜಯತಿ, ಯ ಏವಂ ವೇದ । ತಥಾ ಮುಮೂರ್ಷುಃ ಆದಾವೇವ ಕಲ್ಪಯತಿ ; ಕಿಮ್ ? ಏತದ್ವೈ ಪರಮಂ ತಪಃ, ಯಂ ಪ್ರೇತಂ ಮಾಂ ಗ್ರಾಮಾದರಣ್ಯಂ ಹರಂತಿ ಋತ್ವಿಜಃ ಅಂತ್ಯಕರ್ಮಣೇ, ತತ್ ಗ್ರಾಮಾದರಣ್ಯಗಮನಸಾಮಾನ್ಯಾತ್ ಪರಮಂ ಮಮ ತತ್ ತಪೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ; ಗ್ರಾಮಾದರಣ್ಯಗಮನಂ ಪರಮಂ ತಪ ಇತಿ ಹಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಮ್ । ಪರಮಂ ಹೈವ ಲೋಕಂ ಜಯತಿ, ಯ ಏವಂ ವೇದ । ತಥಾ ಏತದ್ವೈ ಪರಮಂ ತಪಃ ಯಂ ಪ್ರೇತಮಗ್ನಾವಭ್ಯಾದಧತಿ, ಅಗ್ನಿಪ್ರವೇಶಸಾಮಾನ್ಯಾತ್ । ಪರಮಂ ಹೈವ ಲೋಕಂ ಜಯತಿ ಯ ಏವಂ ವೇದ ॥

ಬ್ರಹ್ಮೋಪಾಸನಪ್ರಸಂಗೇನ ಫಲವದಬ್ರಹ್ಮೋಪಾಸನಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ —

ಏತದಿತಿ ।

ಯದ್ವ್ಯಾಹಿತ ಇತಿ ಪ್ರತೀಕಮಾದಾಯ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —

ಜ್ವರಾದೀತಿ ।

ಕರ್ಮಕ್ಷಯಹೇತುರಿತ್ಯತ್ರ ಕರ್ಮಶಬ್ದೇನ ಪಾಪಮುಚ್ಯತೇ । ಪರಮಂ ಹೈವ ಲೋಕಮಿತ್ಯತ್ರ ತಪಸೋಽನುಕೂಲಂ ಫಲಂ ಲೋಕಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ।

ಅಸ್ತು ಗ್ರಾಮಾದರಣ್ಯಗಮನಂ ತಥಾಽಪಿ ಕಥಂ ತಪಸ್ತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಗ್ರಾಮಾದಿತಿ ॥೧॥