ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃಪ್ರಥಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಯೋ ಹ ವಾ ಆಯತನಂ ವೇದಾಯತನಂ ಸ್ವಾನಾಂ ಭವತ್ಯಾಯತನಂ ಜನಾನಾಂ ಮನೋ ವಾ ಆಯತನಮಾಯತನಂ ಸ್ವಾನಾಂ ಭವತ್ಯಾಯತನಂ ಜನಾನಾಂ ಯ ಏವಂ ವೇದ ॥ ೫ ॥
ಯೋ ಹ ವಾ ಆಯತನಂ ವೇದ ; ಆಯತನಮ್ ಆಶ್ರಯಃ, ತತ್ ಯೋ ವೇದ, ಆಯತನಂ ಸ್ವಾನಾಂ ಭವತಿ, ಆಯತನಂ ಜನಾನಾಮನ್ಯೇಷಾಮಪಿ । ಕಿಂ ಪುನಃ ತತ್ ಆಯತನಮಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ — ಮನೋ ವೈ ಆಯತನಮ್ ಆಶ್ರಯಃ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಷಯಾಣಾಂ ಚ ; ಮನಆಶ್ರಿತಾ ಹಿ ವಿಷಯಾ ಆತ್ಮನೋ ಭೋಗ್ಯತ್ವಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಂತೇ ; ಮನಃಸಂಕಲ್ಪವಶಾನಿ ಚ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ನಿವರ್ತಂತೇ ಚ ; ಅತೋ ಮನ ಆಯತನಮ್ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಮ್ । ಅತೋ ದರ್ಶನಾನುರೂಪ್ಯೇಣ ಫಲಮ್ , ಆಯತನಂ ಸ್ವಾನಾಂ ಭವತಿ, ಆಯತನಂ ಜನಾನಾಮ್ , ಯ ಏವಂ ವೇದ ॥

ವಾಕ್ಯಾಂತರಮಾದಾಯ ವಿಭಜತೇ —

ಯೋ ಹ ವಾ ಆಯತನಮಿತಿ ।

ಸಾಮಾನ್ಯೇನೋಕ್ತಮಾಯತನಂ ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಂ ವಿಶದಯತಿ —

ಕಿಂ ಪುನರಿತಿ ।

ಮನಸೋ ವಿಷಯಾಶ್ರಯತ್ವಂ ವಿಶದಯತಿ —

ಮನ ಇತಿ ।

ಇಂದ್ರಿಯಾಶ್ರಯತ್ವಂ ತಸ್ಯ ಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ —

ಮನಃಸಂಕಲ್ಪೇತಿ ।

ಪೂರ್ವವತ್ಫಲಂ ನಿಗಮಯತಿ —

ಅತ ಇತಿ ॥೫॥