ಅಸಾವಿತ್ಯಾದಿನಾ ಯತಿಥ್ಯಾಮಿತ್ಯಾದಿಚತುರ್ಥಪ್ರಶ್ನಸ್ಯ ಪ್ರಾಥಮ್ಯೇನ ನಿರ್ಣಯೇ ಕ್ರಮಭಂಗಃ ಸ್ಯಾತ್ತತ್ರ ಚ ಕಾರಣಂ ವಾಚ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಕ್ರಮಭಂಗಸ್ತ್ವಿತಿ ।
ಮನುಷ್ಯಜನ್ಮಸ್ಥಿತಿಲಯಾನಾಂ ಚತುರ್ಥಪ್ರಶ್ನನಿರ್ಣಯಾಧೀನತಯಾ ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾತ್ಪ್ರಾಧಾನ್ಯೇ ಸತ್ಯರ್ಥಕ್ರಮಮಾಶ್ರಿತ್ಯಾವಿವಕ್ಷಿತಸ್ಯ ಪಾಠಕ್ರಮಸ್ಯ ಭಂಗ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಇಂದ್ರಾದೀನಾಂ ಕರ್ಮಾನಧಿಕಾರಿತ್ವಾದ್ದ್ಯುಲೋಕಸ್ಯ ಚಾಽಽಹವನೀಯತ್ವಾಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯಾ ಹೋಮಾಧಾರತ್ವಾಯೋಗಾತ್ಪ್ರತ್ಯಯಸ್ಯ ಚ ಶ್ರದ್ಧಾಯಾ ಹೋಮ್ಯತ್ವಾನುಪಪತ್ತೇಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಿತ್ಯಾದಿ ವಾಕ್ಯಮಯುಕ್ತಮಿತಿ ಶಂಕತೇ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಹೋಮಕರ್ಮ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥಃ ।
ಅಸ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಗ್ರಂಥೇ ಸಮಾಧಾನಮಸ್ಯ ಚೋದ್ಯಸ್ಯಾಸ್ಮಾಭಿರುಕ್ತಮಿತ್ಯಾಹ —
ಅತ ಇತಿ ।
ತದೇವ ದರ್ಶಯಿತುಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಪ್ರಕರಣೇ ವೃತ್ತಂ ಸ್ಮಾರಯತಿ —
ನ ತ್ವಿತಿ ।
ಕಿಂ ತದುಕ್ತಮಿತಿ ಚೇತ್ತದಾಹ —
ತೇ ವಾ ಇತಿ ।
ಆಹುತ್ಯೋಃ ಸ್ವತಂತ್ರಯೋರುತ್ಕ್ರಾಂತ್ಯಾದಿ ಕಥಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಯಜಮಾನಸ್ಯ ಮೃತಿಕಾಲಃ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸಸಾಧನಯೋರೇವ ತಯೋರುತ್ಕ್ರಾಂತಿರ್ನ ಸ್ವತಂತ್ರಯೋರೇವೇತ್ಯೇತದುಪಪಾದಯತಿ —
ಯಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಇಹೇತಿ ಜೀವದವಸ್ಥೋಚ್ಯತೇ ।
ನಷ್ಟಾನಾಮಗ್ನ್ಯಾದೀನಾಮವ್ಯಾಕೃತಭಾವಾಪನ್ನತ್ವೇನಾವಿಶೇಷಪ್ರಸಂಗಾನ್ನ ತೈಃ ಸಹಾಽಹುತ್ಯೋರುತ್ಕ್ರಾಂತ್ಯಾದಿಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತತ್ರಾಗ್ನಿರಿತಿ ।
ನಾಶಾದೂರ್ಧ್ವಮಪಿ ಪ್ರಾತಿಸ್ವಿಕಶಕ್ತಿರೂಪೇಣಾಗ್ನ್ಯಾದಿರವತಿಷ್ಠತೇ ತಥಾ ಚಾವಿಶೇಷಪ್ರಸಂಗಾಭಾವಾದಾಹುತ್ಯೋಃ ಸಸಾಧನಯೋರೇವೋತ್ಕ್ರಾಂತ್ಯಾದಿಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಯಥೋಕ್ತಯೋರಾಹುತ್ಯೋರುತ್ಕ್ರಾಂತ್ಯಾದಿಸಮರ್ಥನೇನಾಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದ್ಯಪೂರ್ವಸ್ಯ ಜಗದಾರಂಭಕತ್ವಮುಕ್ತಂ ಭವತೀತ್ಯಾಹ —
ತದ್ವಿದ್ಯಮಾನಮಿತಿ ।
ವಿದ್ಯಮಾನಮೇವ ವಿಶದಯತಿ —
ಅಪೂರ್ಣೇತಿ ।
ಅಥ ಯಥೇತ್ಯಾದಿತಯಾ ವಿಧಯಾ ಕಥಮಪಿ ಪೂರ್ವಕಲ್ಪೀಯಂ ಕರ್ಮ ಪ್ರಲಯದಶಾಯಾಮವ್ಯಾಕೃತಾತ್ಮನಾ ಸ್ಥಿತಂ ಪುನರ್ಜಗದಾರಭತಾಂ ತಥಾಽಪೀದಾನೀಂತನಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಕಂ ಕರ್ಮ ಕಥಂ ಜಗದಾರಂಭಕಂ ಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಥೈವೇತಿ ।
ವಿಮತಮಾರಂಭಕಂ ತಚ್ಛಕ್ತಿಮತ್ತ್ವಾತ್ಸಂಪ್ರತಿಪನ್ನವದಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಪ್ರಕರಣಸ್ಯಾರ್ಥಂ ಸಂಗೃಹೀತಮುಪಸಂಹರತಿ —
ಏವಮಿತಿ ।
ಉಕ್ತಮುಪಜೀವ್ಯಂ ಪ್ರಕೃತಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರವೃತ್ತಿಪ್ರಕಾರಂ ದರ್ಶಯತಿ —
ಇಹ ತ್ವಿತಿ ।
ಉತ್ತರಮಾರ್ಗಪ್ರತಿಪತ್ತಿಸಾಧನಂ ವಿಧಿತ್ಸಿತಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಕಿಮಿತ್ಯುತ್ತರಮಾರ್ಗಪ್ರತಿಪತ್ತಿಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ವಿಶಿಷ್ಟೇತಿ ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪ್ರವೃತ್ತಿಮಭಿಧಾಯಾಸೌ ವೈ ಲೋಕೋಗ್ನಿರಿತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಪ್ರವೃತ್ತಿಪ್ರಕಾರಮಾಹ —
ಇತಿ ದ್ಯುಲೋಕೇತಿ ।
ಇತ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಸ್ಥಿತೇ ಸತೀತ್ಯೇತತ್ ।
ಭವತ್ವೇವಂ ತಥಾಽಪಿ ಕೇ ದೇವಾ ಇತಿ ಪ್ರಶ್ನಸ್ಯ ಕಿಮುತ್ತರಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಉಕ್ತನೀತ್ಯಾ ಪಂಚಾಗ್ನಿದರ್ಶನೇ ಪ್ರಸ್ತುತೇ ಸತೀತ್ಯೇತತ್ । ಇಹೇತಿ ವ್ಯವಹಾರಭೂಮಿಗ್ರಹಃ ।
ಕಥಂ ತೇಷಾಂ ತತ್ರ ಹೋತೃತ್ವಂ ತದಾಹ —
ತೇ ಚೇತಿ ।
ತಥಾಽಪಿ ಕಥಂ ದ್ಯುಲೋಕೋಽಗ್ನೌ ತೇಷಾಂ ಹೋತೃತ್ವಂ ತದಾಹ —
ತ ಏವೇತಿ ।
ತತ್ಫಲಭೋಕ್ತೃತ್ವಾದಿತ್ಯತ್ರ ತಚ್ಛಬ್ದೋಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಕರ್ಮವಿಷಯಸ್ತದ್ಭೋಕ್ತೃತ್ವಂ ಚ ಪ್ರಾಣಾನಾಂ ಜೀವೋಪಾಧಿತ್ವಾದವಧೇಯಮ್ । ತಥಾ ತಥಾ ದ್ಯುಪರ್ಜನ್ಯಾದಿಸಂಬಂಧಯೋಗ್ಯಾಕಾರೇಣೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ಕೇ ದೇವಾ ಇತಿ ಪ್ರಶ್ನೋ ನಿರ್ಣೀತಃ ಸಂಪ್ರತ್ಯವಶಿಷ್ಟಂ ಪ್ರಶ್ನದ್ವಯಂ ನಿರ್ಣೇತುಮಾಹ —
ಅತ್ರ ಚೇತಿ ।
ಜೀವದವಸ್ಥಾಯಾಮಿತಿ ಯಾವತ್ । ಸಹ ಕರ್ತ್ರೇತ್ಯತ್ರ ತಚ್ಛಬ್ದೋ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಃ । ಅಮುಂ ಲೋಕಮಾವಿಶತೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಆವೇಶಪ್ರಕಾರಮಾಹ —
ಧೂಮಾದೀತಿ ।
ಕಥಮೇತಾವತಾ ಕಿಂ ಪುನಃ ಶ್ರದ್ಧಾಖ್ಯಂ ಹವಿರಿತಿ ಪ್ರಶ್ನೋ ನಿರ್ಣೀತಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಇತಿ ।
ತಥಾಽಪಿ ಕಥಂ ಜುಹ್ವತೀತಿ ಪ್ರಶ್ನಸ್ಯ ಕಥಂ ನಿರ್ಣಯಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಸೋಮಲೋಕ ಇತಿ ।
ತಥಾಽಪಿ ತಸ್ಯಾ ಆಹುತೇಃ ಸೋಮೋ ರಾಜಾ ಸಂಭವತೀತಿ ಕಥಮುಚ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತಾಸ್ತತ್ರೇತಿ ।
ನಿರ್ಣೀತೇಽರ್ಥೇ ಶ್ರುತಿಮವತಾರಯತಿ —
ತದೇತದಿತಿ ।
ಕಥಂ ಪುನರಾಪಃ ಶ್ರದ್ಧಾಶಬ್ದವಾಚ್ಯಾ ನ ಹಿ ಲೋಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾಶಬ್ದಂ ತಾಸು ಪ್ರಯುಂಜತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಶ್ರದ್ಧೇತಿ ।
ಉಪಕ್ರಮವಶಾದಪ್ಯಾಪೋಽತ್ರ ಶ್ರದ್ಧಾಶಬ್ದವಾಚ್ಯಾ ಇತ್ಯಾಹ —
ವೇತ್ಥೇತಿ ।
ಅಪಾಮೇವ ಪುರುಷಶಬ್ದವಾಚ್ಯಾನಾಂ ಶರೀರಾರಂಭಕತ್ವಾನ್ನ ಭೂತಾಂತರಾಣಾಮಿತಿ ಕೃತ್ವಾ ತಸ್ಯ ಪಂಚಭೂತಾರಬ್ಧತ್ವಾಭ್ಯುಪಗಮಭಂಗಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಚೇನ್ನೇತ್ಯಾಹ —
ಭೂಯಸ್ತ್ವಾದಿತಿ ।
ಅಪಾಂ ಪುರುಷಶಬ್ದವಾಚ್ಯತ್ವೇ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ಕರ್ಮೇತಿ ।
ಅಥಾಕರ್ಮಪ್ರಯುಕ್ತಮಪಿ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಂ ಜನ್ಮಾಸ್ತಿ ತತ್ಕಥಮಪಾಂ ಸರ್ವತ್ರ ಪುರುಷಶಬ್ದವಾಚ್ಯತ್ವಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಕರ್ಮಕೃತೋ ಹೀತಿ ।
ಅನ್ಯಥಾ ತತ್ರ ತತ್ರ ಸುಖದುಃಖಪ್ರಭೇದೋಪಭೋಗಾಸಂಭವಾದಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಯದಿ ಕರ್ಮಾಪೂರ್ವಶಬ್ದವಾಚ್ಯಂ ಭೂತಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಸರ್ವತ್ರ ಶರೀರಾರಂಭಕಂ ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ಪೂರ್ವಮಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಹುತ್ಯೋರೇವ ವ್ಯಕ್ತಜಗದಾರಂಭಕತ್ವಮುಕ್ತಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಲಕ್ಷ್ಯಂತೇಽಗ್ನಿಹೋತ್ರಾಹುತ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ ।
ಲಕ್ಷಣಾಯಾಂ ಪೂರ್ವೋತ್ತರವಾಕ್ಯಯೋರ್ಗಮಕಮಾಹ —
ದಾರಾಗ್ನೀತಿ ॥೯॥