ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ತದಭಿಮೃಶೇದನು ವಾ ಮಂತ್ರಯೇತ ಯನ್ಮೇಽದ್ಯ ರೇತಃ ಪೃಥಿವೀಮಸ್ಕಾಂತ್ಸೀದ್ಯದೋಷಧೀರಪ್ಯಸರದ್ಯದಪಃ । ಇದಮಹಂ ತದ್ರೇತ ಆದದೇ ಪುನರ್ಮಾಮೈತ್ವಿಂದ್ರಿಯಂ ಪುನಸ್ತೇಜಃ ಪುನರ್ಭಗಃ । ಪುನರಗ್ನಿರ್ಧಿಷ್ಣ್ಯಾ ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ಕಲ್ಪಂತಾಮಿತ್ಯನಾಮಿಕಾಂಗುಷ್ಠಾಭ್ಯಾಮಾದಾಯಾಂತರೇಣ ಸ್ತನೌ ವಾ ಭ್ರುವೌ ವಾ ನಿಮೃಜ್ಯಾತ್ ॥ ೫ ॥
ತದಭಿಮೃಶೇತ್ , ಅನುಮಂತ್ರಯೇತ ವಾ ಅನುಜಪೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಯದಾ ಅಭಿಮೃಶತಿ, ತದಾ ಅನಾಮಿಕಾಂಗುಷ್ಠಾಭ್ಯಾಂ ತದ್ರೇತ ಆದತ್ತೇ ‘ಆದದೇ’ ಇತ್ಯೇವಮಂತೇನ ಮಂತ್ರೇಣ ; ‘ಪುನರ್ಮಾಮ್’ ಇತ್ಯೇತೇನ ನಿಮೃಜ್ಯಾತ್ ಅಂತರೇಣ ಮಧ್ಯೇ ಭ್ರುವೌ ಭ್ರುವೋರ್ವಾ, ಸ್ತನೌ ಸ್ತನಯೋರ್ವಾ ॥

ಮೇ ಮಮಾದ್ಯಾಪ್ರಾಪ್ತಕಾಲೇ ಯದ್ರೇತಃ ಪೃಥಿವೀಂ ಪ್ರತ್ಯಸ್ಕಾಂತ್ಸೀದ್ರಾಗಾತಿರೇಕೇಣ ಸ್ಕನ್ನಮಾಸೀದೋಷಧೀಃ ಪ್ರತ್ಯಪ್ಯಸರದಗಮದ್ಯಚ್ಚಾಪಃ ಸ್ವಯೋನಿಂ ಪ್ರತಿ ಗತಮಭೂತ್ತದಿದಂ ರೇತಃ ಸಂಪ್ರತ್ಯಾದದೇಽಹಮಿತ್ಯಾದಾನಮಂತ್ರಾರ್ಥಃ । ಕೇನಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ ತದಾದಾನಂ ತದಾಹ —

ಪುನರಿತಿ ।

ತತ್ಪುನಾ ರೇತೋರೂಪೇಣ ಬಹಿರ್ನಿರ್ಗತಮಿಂದ್ರಿಯಂ ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯೇತು ಸಮಾಗಚ್ಛತು । ತೇಜಸ್ತ್ವಗ್ಗತಾ ಕಾಂತಿಃ । ಭಗಃ ಸೌಭಾಗ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಂ ವಾ । ತದಪಿ ಸರ್ವಂ ರೇತೋನಿರ್ಗಮಾತ್ತದಾತ್ಮನಾ ಬಹಿರ್ನಿರ್ಗತಂ ಸನ್ಮಾಂ ಪ್ರತ್ಯಾಗಚ್ಛತು । ಅಗ್ನಿರ್ಧಿಷ್ಣ್ಯಂ ಸ್ಥಾನಂ ಯೇಷಾಂ ತೇ ದೇವಾಸ್ತದ್ರೇತೋ ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ಕಲ್ಪಯಂತ್ವಿತಿ ಮಾರ್ಜನಮಂತ್ರಾರ್ಥಃ ॥೫॥