उपास्यस्तुत्यर्थं नामोक्त्वा तादर्थ्येनैव नामाक्षराणि प्रस्तौति –
तानीति ।
तानि कानीत्यपेक्षायामाह –
एतानीति ।
कथं तकार इत्युच्यत ईकारस्यापि तत्र भावादित्याशङ्क्याऽऽह –
ईकार इति ।
तत्र हेतुमाह –
ह्रस्वेनेति ।
दीर्घमीकारमुद्दिश्य ह्रस्वं पुनरनुवदन्नविवक्षितत्वमेव नामाक्षरेषु तस्य सूचयतीत्यर्थः ।
त्रयाणामक्षराणामवान्तरभेदं दर्शयति –
तेषामिति ।
निर्धारणे षष्ठी । वर्णविभागानन्तर्यमथशब्दार्थः । तकारस्याक्षरसामान्यान्मर्त्यत्वम् ।
कथमक्षरे पूर्वे यमित्यक्षरेण प्रयोक्ता नियमयतीत्याकाङ्क्षायां नियमनस्वाभाव्येनेत्याह –
आत्मन इति ।
यमित्यक्षरस्य नियमनस्वाभाव्यमेव साधयति –
यद्यस्मादिति ।
तस्य तत्स्वभावत्वेऽनुभवमनुकूलयति –
संयते इवेति ।
यमा यमित्यक्षरेणेत्यर्थः ।
तस्य पूर्वाभ्यामुपरिष्टाद्भावित्वं तन्नियामकत्वे हेतुरिति मत्वाऽऽह –
एतेनेति ।
लक्ष्येते पूर्वे अक्षरे इति शेषः ।
ब्रह्मणः सत्यमिति नाम तस्य यन्निर्वचनं कृतं तस्य प्रयोजनमाह –
ब्रह्मेति ।
फलवाक्यस्थमेवंवित्पदं व्याकरोति –
एवमिति ।
वाक्यं तु न व्याख्येयं प्रागेव व्याख्यातत्वादित्याह –
अहरिति ॥५॥