நநு நைவம் ஸாத்⁴யஸாத⁴நபூ⁴தம் நிஷ்டா²த்³வயமத்ர ப⁴க³வதா ப்ரதிபாத்³யதே, பூ⁴மிப்ரார்தி²தேந ப்³ரஹ்மணா(அ)ப்⁴யர்தி²தஸ்ய ப⁴க³வதோ பூ⁴மிபா⁴ராபஹாரார்த²ம் வஸுதே³வேந தே³வக்யாமாவிர்பூ⁴தஸ்ய தாத³ர்த்²யேந மத்⁴யமம் ப்ருதா²ஸுதம் ப்ரதி²தமஹிமாநம் ப்ரேரயிதும் த⁴ர்மயோரிஹாநூத்³யமாநத்வாத் , அதோ நாஸ்ய ஶாஸ்த்ரஸ்ய நிஷ்டா²த்³வயம் பராபரவிஷயபா⁴வமநுப⁴விதுமலமிதி । தந்ந । ப⁴க³வதோ த⁴ர்மஸம்ஸ்தா²பநஸ்வாபா⁴வ்யத்⁴ரௌவ்யாத்³ த⁴ர்மத்³வயஸ்தா²பநார்த²மேவ ப்ராது³ர்பா⁴வாப்⁴யுபக³மாத்³பூ⁴பா⁴ரபரிஹாரஸ்ய சா(அ)(அ)ர்தி²கத்வாத் , அர்ஜுநம் நிமித்தீக்ருத்யாதி⁴காரிணம் ஸ்வத⁴ர்மப்ரவர்தநத்³வாரா ஜ்ஞாநநிஷ்டா²யாமவதாரயிதும் கீ³தாஶாஸ்த்ரஸ்ய ப்ரணீதத்வாத் , உசிதமஸ்ய நிஷ்டா²த்³வயவிஷயத்வமிதி பரிஹரதி –

ஸ ப⁴க³வாந் இத்யாதி³நா த⁴ர்மத்³வயமர்ஜுநாயோபதி³தே³ஶ இத்யந்தேந பா⁴ஷ்யேண ।

தத்ர, நேத³ம் கீ³தாஶாஸ்த்ரம் வ்யாக்²யாதுமுசிதமாப்தப்ரணீதத்வாநிர்தா⁴ரணாத் ததா²வித⁴ஶாஸ்த்ராந்தரவதி³த்யாஶங்க்ய, மங்க³லாசரணஸ்யோத்³தே³ஶ்யம் த³ர்ஶயந் ஆதௌ³ ஶாஸ்த்ரப்ரணேதுராப்தத்வநிர்தா⁴ரணார்த²ம் ஸர்வஜ்ஞத்வாதி³ப்ரதிஜ்ஞாபூர்வகம் ஸர்வஜக³ஜ்ஜநயித்ருத்வமாஹ –

ஸ ப⁴க³வாநிதி ।

ப்ரக்ருதோ நாராயணாக்²யோ தே³வ: ஸர்வஜ்ஞ: ஸர்வேஶ்வர: ஸமஸ்தமபி ப்ரபஞ்சமுத்பாத்³ய வ்யவஸ்தி²த: । ந ச தஸ்யாநாப்தத்வம் , ஈஶ்வராநுக்³ருஹீதாநாமாப்தத்வப்ரஸித்³த்⁴யா தஸ்ய பரமாப்தத்வப்ரஸித்³தே⁴ரித்யர்த²: ।

நநு ப⁴க³வதா ஸ்ருஷ்டமபி சாதுர்வர்ண்யாதி³விஶிஷ்டம் ஹிரண்யக³ர்பா⁴தி³லக்ஷணம் ஜக³த் ந வ்யவஸ்தி²திமாஸ்தா²தும் ஶக்யதே வ்யவஸ்தா²பகாபா⁴வாத் , ந ச பரஸ்யைவேஶ்வரஸ்ய வ்யவஸ்தா²பகத்வம் வைஷம்யாதி³ப்ரஸங்கா³த் , தத்ராஹ –

தஸ்ய சேதி ।

ஸ்ருஷ்டஸ்ய ஜக³தோ மர்யாதா³விரஹிதத்வே ஶங்கிதே ததீ³யாம் வ்யவஸ்தா²ம் கர்துமிச்ச²ந் வ்யவஸ்தா²பகமாலோச்ய க்ஷத்ரஸ்யாபி க்ஷத்ரத்வேந ப்ரஸித்³த⁴ம் த⁴ர்மம் ததா²வித⁴மதி⁴க³ம்ய ஸ்ருஷ்டவாநித்யர்த²: ।

ஸ்ருஷ்டஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ஸாத்⁴யஸ்வபா⁴வதயா ஸாத⁴யிதாரமந்தரேணாஸம்பா⁴வத் தஸ்யைவ தத³நுஷ்டா²த்ருத்வாநப்⁴யுபக³மாத் ப்ராணிப்ரபே⁴தா³நாமத⁴ர்மப்ராயாணாம் தத³யோகா³த் குதஸ்ததீ³யா ஸ்ருஷ்டிரித்யாஶங்க்யாஹ –

மரீச்யாதீ³நிதி ।

தேஷாம் ப⁴க³வதா ஸ்ருஷ்டாநாம் ப்ரஜாஸ்ருஷ்டிஹேதூநாம் யாக³தா³நாதி³ப்ரவ்ருத்திஸாத்⁴யம் த⁴ர்மமநுஷ்டா²துமதி⁴க்ருதாநாம் ஸ்வகீயத்வேந தது³பாதா³நமுபபந்நமித்யர்த²: ।

சைத்யவந்த³நாதி³ப்⁴யோ விஶேஷார்த²ம் த⁴ர்மம் விஶிநஷ்டி –

வேதோ³க்தமிதி ।

நநு நைதாவதா ஜக³த³ஶேஷமபி வ்யவஸ்தா²பயிதும் ஶக்யதே, ப்ரவ்ருத்திமார்க³ஸ்ய பூர்வோக்தத⁴ர்மம் ப்ரதி நியதத்வே(அ)பி நிவ்ருத்திமார்க³ஸ்ய தேந வ்யவஸ்தா²பநாயோக்³யத்வாத் , தத்ராஹ –

ததோ(அ)ந்யாம்ஶ்சேதி ।

நிவ்ருத்திரூபஸ்ய த⁴ர்மஸ்ய ஶமத³மாத்³யாத்மநோ க³மகமாஹ –

ஜ்ஞாநேதி ।

விவேகவைராக்³யாதிஶயே ஶமாத்³யதிஶயோ க³ம்யதே । ததோ விவேகாதி³ தஸ்ய க³மகமித்யர்த²: ।

த⁴ர்மே ப³ஹுவிதா³ம் விவாத³த³ர்ஶநாஜ்ஜக³த: ஸ்தே²ம்நே காரணீபூ⁴தத⁴ர்மாந்தரமபி ஸ்ரஷ்டவ்யமஸ்தீத்யாஶங்க்யாஹ –

த்³விவிதோ⁴ ஹீதி ।

அதிப்ரஸங்கா³ப்ரஸங்க³வ்யாவ்ருத்தயே ப்ரக்ருதம் த⁴ர்மம் லக்ஷயதி –

ப்ராணிநாமிதி ।

ப்ரவ்ருத்திலக்ஷணோ த⁴ர்மோ(அ)ப்⁴யுத³யார்தி²நாம் ஸாக்ஷாத³ப்⁴யுத³யஹேது:, நிஶ்ரேயஸார்தி²நாம் பரம்பரயா நி:ஶ்ரேயஸஹேது: । நிவ்ருத்திலக்ஷணஸ்து த⁴ர்ம: ஸாக்ஷாதே³வ நி:ஶ்ரேயஸஹேதுரிதி விபா⁴க³: । ஜ்ஞாநஸ்யைவ நி:ஶ்ரேயஸஹேதுத்வே(அ)பி ஶமாதீ³நாம் ஜ்ஞாநத்³வாரா மோக்ஷஹேதுத்வம், ஜ்ஞாநாதிரிக்தவ்யவதா⁴நாபா⁴வாச்ச ஸாக்ஷாதி³த்யுக்தம் ।

யத்³யேவம் த⁴ர்மோ லக்ஷ்யதே, தர்ஹி வர்ணித்வமாஶ்ரமித்வம் சோபேக்ஷ்ய ஸர்வைரேவ புருஷார்தா²ர்தி²பி⁴ர்த்³வாவபி த⁴ர்மௌ யதா²யோக்³யமநுஷ்டே²யாவித்யாநுஷ்டா²த்ருநியமாஸித்³தி⁴ரித்யாஶங்க்யாஹ –

ப்³ராஹ்மணாத்³யைரிதி ।

அர்தி²த்வாவிஶேஷே(அ)பி ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிபர்யாலோசநயா(அ)நுஷ்டா²நாந்நியமஸித்³தி⁴ரித்யர்த²: ।

நித்யநைமித்திகேஷு யாவஜ்ஜீவமநுஷ்டா²நம் காம்யேஷு கரணாம்ஶே ராகா³தீ⁴நா ப்ரவ்ருத்தி: இதிகர்தவ்யதாம்ஶே வைதீ⁴தி விபா⁴கே³(அ)பி கதா³சிதே³வாநுஷ்டா²நமிதி விபா⁴க³மபி⁴ப்ரேத்யாஹ –

தீ³ர்கே⁴ணேதி ।

அத² யதோ²க்தத⁴ர்மவஶாதே³வ ஜக³தோ விவக்ஷிதஸ்தி²திஸித்³தே⁴ர்ப⁴க³வதோ நாராயணஸ்யாதி³கர்துரநேகாநர்த²கலுஷிதஶரீரபரிக்³ரஹாஸம்ப⁴வாத³ந்யஸ்யைவ கஸ்யசித³நாப்தஸ்ய வைஷம்யநைர்க்⁴ருண்யவதோ நிக்³ரஹபரிக்³ரஹத்³வாரேண கீ³தாஶாஸ்த்ரப்ரணயநமிதி குதோ(அ)ஸ்ய ஆப்தப்ரணீதத்வம் , தத்ராஹ –

அநுஷ்டா²த்ரூணாமிதி ।

அத²வா யதோ²க்தஶங்காயாம் தீ³ர்கே⁴ணேத்யாரப்⁴யோத்தரம் । மஹதா காலேந க்ருதத்ரேதாத்யயே த்³வாபராவஸாநே ஸாத⁴காநாம் காமக்ரோதா⁴தி³பூர்வகாத³விவேகாத³த⁴ர்மபா³ஹுல்யாத்³த⁴ர்மாபி⁴ப⁴வாத³த⁴ர்மாபி⁴வ்ருத்³தே⁴ஶ்ச ஜக³தோ மர்யாதா³பே⁴தே³ ததீ³யாம் மர்யாதா³மாத்மநிர்மிதாம் பாலயிதுமிச்ச²ந் ப்ரக்ருதோ ப⁴க³வாந் ஏதத³ர்தே²ந சாதுர்வர்ண்யாதி³ஸம்ரக்ஷணார்த²ம் லீலாமயம் மாயாஶக்திப்ரயுக்தம் ஸ்வேச்சா²விக்³ரஹம் ஜக்³ராஹேத்யர்த²: ।

‘பௌ⁴மஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ கு³ப்த்யை வஸுதே³வாத³ஜீஜநத்’ [ம.பா⁴.ஶாம். 47.29] இதி ஸ்ம்ருதிமநுஸ்ருத்ய பத³த்³வயமநூத்³ய வ்யாசஷ்டே –

பௌ⁴மஸ்யேதி ।

அம்ஶேநேதி ।

ஸ்வேச்சா²நிர்மிதேந மாயாமயேந ஸ்வரூபேணேத்யர்த²: ।

கில இதி

கிலேத்யஸ்மிந்நர்தே² பௌராணிகீ ப்ரஸித்³தி⁴ரநூத்³யதே । ந ஹி ப⁴க³வதோ வ்யதிரிக்தஸ்யேத³ம் ஜந்மேதி யுஜ்யதே, ப³ஹுவிதா⁴க³மவிரோதா⁴தி³தி பா⁴வ: ।

நநு வைதி³கத⁴ர்மஸம்ரக்ஷணார்த²ம் ப⁴க³வதோ ஜந்ம, ‘யதா³ யதா³ ஹி த⁴ர்மஸ்ய’ [ப⁴. கீ³. 4.7] இத்யாதி³த³ர்ஶநாத் । கிமித³ம் ப்³ராஹ்மணத்வஸ்ய ரக்ஷணார்த²மிதி தத்ராஹ –

ப்³ராஹ்மணத்வஸ்ய ஹீதி ।

ததா²பி வர்ணாஶ்ரமபே⁴த³வ்யவஸ்தா²பநம் விநா கத²ம் யதோ²க்தத⁴ர்மரக்ஷணமித்யாஶங்க்யாஹ –

தத³தீ⁴நத்வாதி³தி ।

ப்³ராஹ்மணம் ஹி புரோதா⁴ய க்ஷத்ராதி³: ப்ரதிஷ்டா²ம் ப்ரதிபத்³யதே, யாஜநாத்⁴யாபநயோஸ்தத்³த⁴ர்மத்வாத் தத்³த்³வாரா ச வர்ணாஶ்ரமபே⁴த³வ்யவஸ்தா²பநாத் । அதோ ப்³ராஹ்மண்யே ரக்ஷிதே ஸர்வமபி ஸுரக்ஷிதம் ப⁴வதீத்யர்த²: ।