கர்மாணி அவிது³ஷோ விஹிதாநீதி விஶேஷமாக்ஷிபதி -
நந்விதி ।
கர்மவிதா⁴நமவிது³ஷ:, விது³ஷஶ்சவித்³யாவிகா⁴நமிதி விபா⁴கே³ கா ஹாநி: ? இத்யாஶங்க்யாஹ -
விதி³தேதி ।
வித்³யாயா விதி³தத்வம் லப்³த⁴த்வம் ।
கர்மவிதி⁴ரவிது³ஷ:, விது³ஷோ வித்³யாவிதி⁴ரிதி விபா⁴கா³ஸம்ப⁴வே ப²லிதமாஹ -
தத்ரேதி ।
த⁴ர்மஜ்ஞாநாநந்தரம் அநுஷ்டே²யஸ்ய பா⁴வாத் ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநோத்தரகாலம் ச தத³பா⁴வாத் ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநஹீநஸ்யைவ கர்மவிதி⁴ரிதி ஸமாத⁴த்தே -
ந ; அநுஷ்டே²யஸ்யேதி ।
விஶேஷோபபத்திமேவ ப்ரபஞ்சயதி -
அக்³நிஹோத்ராதீ³தி ।
நநு - தே³ஹாதி³வ்யதிரிக்தாத்மஜ்ஞாநம் விநா பாரலௌகிகேஷு கர்மஸு ப்ரவ்ருத்தேரநுபபத்தே:, ததா²வித⁴ஜ்ஞாநவதா கர்ம அநுஷ்டே²யம் இதி சேத் , தத்ராஹ -
கர்தாஹமிதி ।
ஆத்மநி கர்தா போ⁴க்தா இத்யேவம் விஜ்ஞாநவதத்த்வே(அ)பி ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநவிஹீநத்வேந அவிது³ஷோ(அ)நுஷ்டே²யம் கர்மேத்யர்த²: ।
தே³ஹாதி³வ்யதிரேகஜ்ஞாநவத் ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநமபி ஜ்ஞாநத்வாவிஶேஷாத் கர்மப்ரவ்ருத்தௌ உபகரிஷ்யதீத்யாஶங்க்யாஹ -
ந த்விதி ।
அநுஷ்டே²யவிரோதி⁴த்வாத் அவிக்ரியாத்மஜ்ஞாநஸ்யேதி ஶேஷ: ।
நநு - ப்³ரஹ்மாத்மைகத்வஜ்ஞாநாத் உத்தரகாலமபி கர்தா(அ)ஹமித்யாதி³ஜ்ஞாநோத்பத்தௌ கர்மவிதி⁴: ஸாவகாஶ: ஸ்யாத் இதி, நேத்யாஹ -
நாஹமிதி ।
காரணாபா⁴வாதி³தி ஶேஷ: । கர்த்ருத்வாதி³ஜ்ஞாநமந்யதி³த்யுக்தம் ।
அநுஷ்டா²நாநநுஷ்டா²நயோருக்தவிஶேஷாத் அவிது³ஷோ(அ)நுஷ்டா²நம் விது³ஷோ நேத்யுபஸம்ஹரதி -
இத்யேஷ இதி ।
நந்வாத்மவிதோ³ ந சேத³நுஷ்டே²யம் கிஞ்சித³ஸ்தி, கத²ம் தர்ஹி ‘வித்³வாந் யஜேத’ இத்யாதி³ஶாஸ்த்ராத் தம் ப்ரதி கர்மாணி விதீ⁴யந்தே, தத்ராஹ -
ய: புநரிதி ।
ஆத்மநி கர்த்ருத்வாதி³ஜ்ஞாநாபேக்ஷாயா கர்மஸ்வதி⁴க்ருதத்வஜ்ஞாநே, ததா²வித⁴ம் புருஷம் ப்ரதி கர்மாணி விதீ⁴யந்தே । ஸ ச ப்ராசீநவசநாத் அவித்³வாநேவேதி நிஶ்சீயதே । ந க²லு அகர்துத்வாதி³ஜ்ஞாநவத: தத்³விபரீதகர்த்ருத்வாதி³ஜ்ஞாநத்³வாரா கர்மஸு ப்ரவ்ருத்திரித்யர்த²: ।
கர்மாஸம்ப⁴வே ப்³ரஹ்மவிதோ³ ஹேத்வந்தரமாஹ -
விஶேஷிதஸ்யேதி ।
‘வேதா³விநாஶிநம்’ (ப⁴. ப⁴. கீ³. 2. 23) இத்யாதி³நேதி ஶேஷ: ।
யத்³யபி விது³ஷோ நாஸ்தி கர்ம, ததா²பி விவிதி³ஷோ: ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்யாஹ -
தஸ்மாதி³தி ।
வித்³யயாம் விருத்³த⁴த்வாத் , இஷ்யமாணமேக்ஷப்ரதிக்ஷத்வாச்ச கர்மணாமித்யர்த²: ।
யத்³யபி முமுக்ஷோராஶ்ரமகர்மாண்யபேக்ஷிதாநி, ததா²பி வித்³யாதத்ப²லாப்⁴யாமவிருத்³தா⁴ந்யேவ தாந்யப்⁴யுபக³தாநி । அந்யதா² விவிதி³ஷாஸம்ந்யாஸவிதி⁴விரோதா⁴த் இத்யபி⁴ப்ரேத்ய, உக்தே(அ)ர்தே² ப⁴க³வதோ(அ)நுமதிமாஹ -
அத ஏவேதி ।
விது³ஷோ விவிதி³ஷோஶ்ச ஸம்ந்யாஸே(அ)தி⁴கார:, அவிது³ஷஸ்து கர்மணீதி விபா⁴க³ஸ்யேஷ்டத்வாதி³த்யர்த²: ।
அதி⁴காரிபே⁴தே³ந நிஷ்டா²த்³வயம் ப⁴க³வதா வேத³வ்யாஸேநாபி த³ர்ஶிதமித்யாஹ -
ததா² சேதி ।
அத்⁴யயநவிதி⁴நா ஸ்வாத்⁴யாயபாடே² த்ரைவர்ணிகஸ்ய ப்ரவ்ருத்த்யநந்தரம் தத்ர க்ரியாமார்கோ³ ஜ்ஞாநமர்க³ஶ்சேதி த்³வௌமார்கௌ³ அதி⁴காரிபே⁴ேதே³நாவேதி³தாவித்யர்த²: । ஆதி³ஶப்³தா³த் ‘யத்ர வேதா³: ப்ரதிஷ்டி²தா:’ (மோ. த⁴. 241-6) இத்யாதி³ க்³ருஹ்யதே ।
உக்தயோர்மார்க³யோஸ்துல்யதாம் பரிஹர்துமுதா³ஹரணாந்தரமாஹ -
ததே²தி ।
பு³த்³தி⁴ஶுத்³தி⁴த்³வாரா கர்மதத்ப²லயோர்வைராக்³யோத³யாத் பூர்வம் கர்மமார்கோ³ விஹித: । விரக்தஸ்ய புந: ஸம்ந்யாஸபூர்வகோ ஜ்ஞாநமார்கோ³ த³ர்ஶித: । ஸ சேதரஸ்மாத³திஶயஶாலீதி ஶ்ருதமித்யர்த²: ।
உக்தே விபா⁴கே³ புநரபி வாக்யஶேஷாநுகூல்யமாத³ர்ஶயதி -
ஏதமேவேதி ।
‘அஹங்காரவிமூடா⁴த்மா’ (ப⁴. கீ³. 3-27) இத்யஸ்ய வ்யாக்²யாநம் -
அதத்த்வவிதி³தி ।
‘தத்வவித் து’ இதி ஶ்லோகமவதார்ய தாத்பர்யார்த²ம் ஸங்க்³ருஹ்ணாதி -
நாஹமிதி ।
பூர்வேண க்ரியாபதே³ந இதிஶப்³த³: ஸம்ப³த்⁴யதே ।
விரக்தமகி⁴க்ருத்ய வாக்யாந்தரம் பட²தி -
ததா² சேதி ।
ஆதி³ஶப்³த³ஸ்தஸ்யைவ ஶ்லோகஸ்ய ஶேஷஸங்க்³ரஹார்த²: ।