ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಯತತೋ ಹ್ಯಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಮಾಥೀನಿ ಹರಂತಿ ಪ್ರಸಭಂ ಮನಃ ॥ ೬೦ ॥
ಯತತಃ ಪ್ರಯತ್ನಂ ಕುರ್ವತಃ ಹಿ ಯಸ್ಮಾತ್ ಕೌಂತೇಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ ಮೇಧಾವಿನಃ ಅಪಿ ಇತಿ ವ್ಯವಹಿತೇನ ಸಂಬಂಧಃಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಮಾಥೀನಿ ಪ್ರಮಥನಶೀಲಾನಿ ವಿಷಯಾಭಿಮುಖಂ ಹಿ ಪುರುಷಂ ವಿಕ್ಷೋಭಯಂತಿ ಆಕುಲೀಕುರ್ವಂತಿ, ಆಕುಲೀಕೃತ್ಯ ಹರಂತಿ ಪ್ರಸಭಂ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಪ್ರಕಾಶಮೇವ ಪಶ್ಯತೋ ವಿವೇಕವಿಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಂ ಮನಃ ॥ ೬೦ ॥
ಯತತೋ ಹ್ಯಪಿ ಕೌಂತೇಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಮಾಥೀನಿ ಹರಂತಿ ಪ್ರಸಭಂ ಮನಃ ॥ ೬೦ ॥
ಯತತಃ ಪ್ರಯತ್ನಂ ಕುರ್ವತಃ ಹಿ ಯಸ್ಮಾತ್ ಕೌಂತೇಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ ಮೇಧಾವಿನಃ ಅಪಿ ಇತಿ ವ್ಯವಹಿತೇನ ಸಂಬಂಧಃಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಮಾಥೀನಿ ಪ್ರಮಥನಶೀಲಾನಿ ವಿಷಯಾಭಿಮುಖಂ ಹಿ ಪುರುಷಂ ವಿಕ್ಷೋಭಯಂತಿ ಆಕುಲೀಕುರ್ವಂತಿ, ಆಕುಲೀಕೃತ್ಯ ಹರಂತಿ ಪ್ರಸಭಂ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಪ್ರಕಾಶಮೇವ ಪಶ್ಯತೋ ವಿವೇಕವಿಜ್ಞಾನಯುಕ್ತಂ ಮನಃ ॥ ೬೦ ॥

ನನು   - ವಿವೇಕವತೋ ವಿಷಯದೋಷದರ್ಶಿನೋ ವಿಷಯೇಭ್ಯಃ ಸ್ವಯಮೇವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವ್ಯಾವರ್ತಂತೇ, ಕಿಂ ತತ್ರ ಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ಥೈರ್ಯಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಾ ಕರ್ತವ್ಯಮ್ ? ಇತಿ, ತತ್ರಾಹ -

ಯತತೋ ಹೀತಿ ।

ವಿಷಯೇಷು ಭೂಯೋ ಭೂಯೋ ದೋಷದರ್ಶನಮೇವಪ್ರಯತ್ನಃ ।

ಅಪಿಶಬ್ದಸ್ಯ ಪ್ರಯತ್ನಂ ಕುರ್ವತೋಽಪೀತಿ ಸಂಬಂಧಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ, ಸಂಬಂಧಾಂತರಮಾಹ -

ಪುರುಷಸ್ಯೇತಿ ।

ಪ್ರಮಥನಶೀಲತ್ವಂ ಪ್ರಕಟಯತಿ -

ವಿಷಯೇತಿ ।

ವಿಕ್ಷೋಭಸ್ಯ ಆಕುಲೀಕರಣಸ್ಯ ಫಲಮಾಹ -

ಆಕುಲೀಕೃತ್ಯೇತಿ ।

ಪ್ರಕಾಶಮೇವೇತ್ಯುಕ್ತಂ ವಿಶದಯತಿ -

ಪಶ್ಯತ ಇತಿ ।

ವಿಪಶ್ಚಿತಃ - ವಿದುಷೋಽಪಿ, ಪ್ರಕಾಶಮೇವ - ಪ್ರಕಾಶಶಬ್ದಿತವಿವೇಕಾಖ್ಯವಿಜ್ಞಾನೇನ ಯುಕ್ತಮೇವ ಮನೋ ಹರಂತೀಂದ್ರಿಯಾಣೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।

॥ ೬೦ ॥