ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் புருஷோ(அ)ஶ்நுதே
ஸம்ந்யஸநாதே³வ ஸித்³தி⁴ம் ஸமதி⁴க³ச்ச²தி ॥ 4 ॥
கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் நாஶ்நுதே இதி வசநாத் தத்³விபர்யயாத் தேஷாமாரம்பா⁴த் நைஷ்கர்ம்யமஶ்நுதே இதி க³ம்யதேகஸ்மாத் புந: காரணாத் கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் நாஶ்நுதே இதி ? உச்யதே, கர்மாரம்ப⁴ஸ்யைவ நைஷ்கர்ம்யோபாயத்வாத் ஹ்யுபாயமந்தரேண உபேயப்ராப்திரஸ்திகர்மயோகோ³பாயத்வம் நைஷ்கர்ம்யலக்ஷணஸ்ய ஜ்ஞாநயோக³ஸ்ய, ஶ்ருதௌ இஹ , ப்ரதிபாத³நாத்ஶ்ருதௌ தாவத் ப்ரக்ருதஸ்ய ஆத்மலோகஸ்ய வேத்³யஸ்ய வேத³நோபாயத்வேந தமேதம் வேதா³நுவசநேந ப்³ராஹ்மணா விவிதி³ஷந்தி யஜ்ஞேந’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 22) இத்யாதி³நா கர்மயோக³ஸ்ய ஜ்ஞாநயோகோ³பாயத்வம் ப்ரதிபாதி³தம்இஹாபி ஸம்ந்யாஸஸ்து மஹாபா³ஹோ து³:க²மாப்துமயோக³த:’ (ப⁴. கீ³. 5 । 6) யோகி³ந: கர்ம குர்வந்தி ஸங்க³ம் த்யக்த்வாத்மஶுத்³த⁴யே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 11) யஜ்ஞோ தா³நம் தபஶ்சைவ பாவநாநி மநீஷிணாம்’ (ப⁴. கீ³. 18 । 5) இத்யாதி³ ப்ரதிபாத³யிஷ்யதி
கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் புருஷோ(அ)ஶ்நுதே
ஸம்ந்யஸநாதே³வ ஸித்³தி⁴ம் ஸமதி⁴க³ச்ச²தி ॥ 4 ॥
கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் நாஶ்நுதே இதி வசநாத் தத்³விபர்யயாத் தேஷாமாரம்பா⁴த் நைஷ்கர்ம்யமஶ்நுதே இதி க³ம்யதேகஸ்மாத் புந: காரணாத் கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் நாஶ்நுதே இதி ? உச்யதே, கர்மாரம்ப⁴ஸ்யைவ நைஷ்கர்ம்யோபாயத்வாத் ஹ்யுபாயமந்தரேண உபேயப்ராப்திரஸ்திகர்மயோகோ³பாயத்வம் நைஷ்கர்ம்யலக்ஷணஸ்ய ஜ்ஞாநயோக³ஸ்ய, ஶ்ருதௌ இஹ , ப்ரதிபாத³நாத்ஶ்ருதௌ தாவத் ப்ரக்ருதஸ்ய ஆத்மலோகஸ்ய வேத்³யஸ்ய வேத³நோபாயத்வேந தமேதம் வேதா³நுவசநேந ப்³ராஹ்மணா விவிதி³ஷந்தி யஜ்ஞேந’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 22) இத்யாதி³நா கர்மயோக³ஸ்ய ஜ்ஞாநயோகோ³பாயத்வம் ப்ரதிபாதி³தம்இஹாபி ஸம்ந்யாஸஸ்து மஹாபா³ஹோ து³:க²மாப்துமயோக³த:’ (ப⁴. கீ³. 5 । 6) யோகி³ந: கர்ம குர்வந்தி ஸங்க³ம் த்யக்த்வாத்மஶுத்³த⁴யே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 11) யஜ்ஞோ தா³நம் தபஶ்சைவ பாவநாநி மநீஷிணாம்’ (ப⁴. கீ³. 18 । 5) இத்யாதி³ ப்ரதிபாத³யிஷ்யதி

கர்மாநுஷ்டா²நோபாயலப்³தா⁴ ஜ்ஞாநநிஷ்டா² ஸ்வதந்த்ரா புமர்த²ஹேதுரிதி ப்ரக்ருதார்த²ஸமர்த²நார்த²ம் வ்யதிரேகவசநஸ்யாந்வயே பர்யவஸாநம் மத்வா வ்யாசஷ்டே -

கர்மணாமிதி ।

தத்³விபர்யயமேவ வ்யாசஷ்டே -

தேஷாமிதி ।

உக்தே(அ)ர்தே² ஹேதும் ப்ருச்ச²தி -

கஸ்மாதி³தி ।

ஜிஜ்ஞாஸிதம் ஹேதுமாஹ -

உச்யத இதி ।

உபாயத்வே(அ)பி தத³பா⁴வே குதோ நைஷ்கர்ம்யாஸித்³தி⁴ரித்யாஶங்க்யாஹ -

நஹீதி ।

ஜ்ஞாநயோக³ம் ப்ரதி கர்மயோக³ஸ்யோபாயத்வே ஶ்ருதிஸ்ம்ருதீ ப்ரமாணயதி -

கர்மயோகே³தி ।

ஶ்ரௌதமுபாயோபேயத்வப்ரதிபாத³நம் ப்ரகடயதி -

ஶ்ருதாவிதி ।

யத்து கீ³தாஶாஸ்த்ரே கர்மயோக³ஸ்ய ஜ்ஞாநயோக³ம் ப்ரத்யுபாயத்வோபபாத³நம், ததி³தா³நீமுதா³ஹரதி -

இஹாபி சேதி ।