ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ந கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் புருஷோ(அ)ஶ்நுதே ।
ந ச ஸம்ந்யஸநாதே³வ ஸித்³தி⁴ம் ஸமதி⁴க³ச்ச²தி ॥ 4 ॥
நநு ச ‘அப⁴யம் ஸர்வபூ⁴தேப்⁴யோ த³த்த்வா நைஷ்கர்ம்யமாசரேத்’ (அஶ்வ. 46 । 18) இத்யாதௌ³ கர்தவ்யகர்மஸம்ந்யாஸாத³பி நைஷ்கர்ம்யப்ராப்திம் த³ர்ஶயதி । லோகே ச கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யமிதி ப்ரஸித்³த⁴தரம் । அதஶ்ச நைஷ்கர்ம்யார்தி²ந: கிம் கர்மாரம்பே⁴ண ? இதி ப்ராப்தம் । அத ஆஹ — ந ச ஸம்ந்யஸநாதே³வேதி । நாபி ஸம்ந்யஸநாதே³வ கேவலாத் கர்மபரித்யாக³மாத்ராதே³வ ஜ்ஞாநரஹிதாத் ஸித்³தி⁴ம் நைஷ்கர்ம்யலக்ஷணாம் ஜ்ஞாநயோகே³ந நிஷ்டா²ம் ஸமதி⁴க³ச்ச²தி ந ப்ராப்நோதி ॥ 4 ॥
ந கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யம் புருஷோ(அ)ஶ்நுதே ।
ந ச ஸம்ந்யஸநாதே³வ ஸித்³தி⁴ம் ஸமதி⁴க³ச்ச²தி ॥ 4 ॥
நநு ச ‘அப⁴யம் ஸர்வபூ⁴தேப்⁴யோ த³த்த்வா நைஷ்கர்ம்யமாசரேத்’ (அஶ்வ. 46 । 18) இத்யாதௌ³ கர்தவ்யகர்மஸம்ந்யாஸாத³பி நைஷ்கர்ம்யப்ராப்திம் த³ர்ஶயதி । லோகே ச கர்மணாமநாரம்பா⁴ந்நைஷ்கர்ம்யமிதி ப்ரஸித்³த⁴தரம் । அதஶ்ச நைஷ்கர்ம்யார்தி²ந: கிம் கர்மாரம்பே⁴ண ? இதி ப்ராப்தம் । அத ஆஹ — ந ச ஸம்ந்யஸநாதே³வேதி । நாபி ஸம்ந்யஸநாதே³வ கேவலாத் கர்மபரித்யாக³மாத்ராதே³வ ஜ்ஞாநரஹிதாத் ஸித்³தி⁴ம் நைஷ்கர்ம்யலக்ஷணாம் ஜ்ஞாநயோகே³ந நிஷ்டா²ம் ஸமதி⁴க³ச்ச²தி ந ப்ராப்நோதி ॥ 4 ॥

ந கர்மணாமித்யாதி³நா பூர்வார்த⁴ம் வ்யாக்²யாய, உத்தரார்த⁴ம் வ்யாக்²யாதுமாஶங்கயதி -

நந்விதி ।

ஆதி³ஶப்³தே³ந ‘ஶாந்தோ தா³ந்த உபரதஸ்திதிக்ஷு:’ (ப்³ரு. உ. 4-4-23), ‘ஸம்ந்யாஸயோகா³த்³ யதய: ஶுத்³த⁴ஸத்த்வா:’ (மு. உ. 3-2-6) இத்யாதி³ க்³ருஹ்யதே ।

தத்ரைவ லோகப்ரஸித்³தி⁴மநுகூலயதி -

லோகே சேதி ।

ப்ரஸித்³த⁴தரம், ‘யதோ யதோ நிவர்ததே ததஸ்ததோ விமுச்யதே । நிவர்தநாத்³தி⁴ ஸர்வதோ ந வேத்தி து³:க²மண்வபி ॥‘ (ஸம். ஶா. 3. 364) இத்யாதி³த³ர்ஶநாதி³தி ஶேஷ: ।

லௌகிகவைதி³கப்ரஸித்³தி⁴ப்⁴யாம் ஸித்³த⁴மர்த²மாஹ -

அதஶ்சேதி ।

தத்ரோத்தரத்வேநோத்தரார்த⁴மவதார்ய, வ்யாகரோதி -

அத ஆஹேத்யாதி³நா ।

ஏவகாரார்த²மாஹ -

கேவலாதி³தி ।

ததே³வ ஸ்பஷ்டயதி -

கர்மேதி ।

உக்தமேவ நஞமநுக்ருஷ்ய க்ரியாபதே³ந ஸங்க³திம் த³ர்ஶயதி -

ந ப்ராப்நோதீதி

॥ 4 ॥