న కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం పురుషోఽశ్నుతే ।
న చ సంన్యసనాదేవ సిద్ధిం సమధిగచ్ఛతి ॥ ౪ ॥
కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం నాశ్నుతే ఇతి వచనాత్ తద్విపర్యయాత్ తేషామారమ్భాత్ నైష్కర్మ్యమశ్నుతే ఇతి గమ్యతే । కస్మాత్ పునః కారణాత్ కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం నాశ్నుతే ఇతి ? ఉచ్యతే, కర్మారమ్భస్యైవ నైష్కర్మ్యోపాయత్వాత్ । న హ్యుపాయమన్తరేణ ఉపేయప్రాప్తిరస్తి । కర్మయోగోపాయత్వం చ నైష్కర్మ్యలక్షణస్య జ్ఞానయోగస్య, శ్రుతౌ ఇహ చ, ప్రతిపాదనాత్ । శ్రుతౌ తావత్ ప్రకృతస్య ఆత్మలోకస్య వేద్యస్య వేదనోపాయత్వేన ‘తమేతం వేదానువచనేన బ్రాహ్మణా వివిదిషన్తి యజ్ఞేన’ (బృ. ఉ. ౪ । ౪ । ౨౨) ఇత్యాదినా కర్మయోగస్య జ్ఞానయోగోపాయత్వం ప్రతిపాదితమ్ । ఇహాపి చ — ‘సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః’ (భ. గీ. ౫ । ౬) ‘యోగినః కర్మ కుర్వన్తి సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే’ (భ. గీ. ౫ । ౧౧) ‘యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ పావనాని మనీషిణామ్’ (భ. గీ. ౧౮ । ౫) ఇత్యాది ప్రతిపాదయిష్యతి ॥
న కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం పురుషోఽశ్నుతే ।
న చ సంన్యసనాదేవ సిద్ధిం సమధిగచ్ఛతి ॥ ౪ ॥
కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం నాశ్నుతే ఇతి వచనాత్ తద్విపర్యయాత్ తేషామారమ్భాత్ నైష్కర్మ్యమశ్నుతే ఇతి గమ్యతే । కస్మాత్ పునః కారణాత్ కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం నాశ్నుతే ఇతి ? ఉచ్యతే, కర్మారమ్భస్యైవ నైష్కర్మ్యోపాయత్వాత్ । న హ్యుపాయమన్తరేణ ఉపేయప్రాప్తిరస్తి । కర్మయోగోపాయత్వం చ నైష్కర్మ్యలక్షణస్య జ్ఞానయోగస్య, శ్రుతౌ ఇహ చ, ప్రతిపాదనాత్ । శ్రుతౌ తావత్ ప్రకృతస్య ఆత్మలోకస్య వేద్యస్య వేదనోపాయత్వేన ‘తమేతం వేదానువచనేన బ్రాహ్మణా వివిదిషన్తి యజ్ఞేన’ (బృ. ఉ. ౪ । ౪ । ౨౨) ఇత్యాదినా కర్మయోగస్య జ్ఞానయోగోపాయత్వం ప్రతిపాదితమ్ । ఇహాపి చ — ‘సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః’ (భ. గీ. ౫ । ౬) ‘యోగినః కర్మ కుర్వన్తి సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే’ (భ. గీ. ౫ । ౧౧) ‘యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ పావనాని మనీషిణామ్’ (భ. గీ. ౧౮ । ౫) ఇత్యాది ప్రతిపాదయిష్యతి ॥