ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಮಾನುಷೇ ಏವ ಲೋಕೇ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾದಿಕರ್ಮಾಧಿಕಾರಃ, ಅನ್ಯೇಷು ಲೋಕೇಷು ಇತಿ ನಿಯಮಃ ಕಿಂನಿಮಿತ್ತ ಇತಿ ? ಅಥವಾ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾದಿಪ್ರವಿಭಾಗೋಪೇತಾಃ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಮಮ ವರ್ತ್ಮ ಅನುವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವಶಃ ಇತ್ಯುಕ್ತಮ್ಕಸ್ಮಾತ್ಪುನಃ ಕಾರಣಾತ್ ನಿಯಮೇನ ತವೈವ ವರ್ತ್ಮ ಅನುವರ್ತಂತೇ ಅನ್ಯಸ್ಯ ಇತಿ ? ಉಚ್ಯತೇ
ಮಾನುಷೇ ಏವ ಲೋಕೇ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾದಿಕರ್ಮಾಧಿಕಾರಃ, ಅನ್ಯೇಷು ಲೋಕೇಷು ಇತಿ ನಿಯಮಃ ಕಿಂನಿಮಿತ್ತ ಇತಿ ? ಅಥವಾ ವರ್ಣಾಶ್ರಮಾದಿಪ್ರವಿಭಾಗೋಪೇತಾಃ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಮಮ ವರ್ತ್ಮ ಅನುವರ್ತಂತೇ ಸರ್ವಶಃ ಇತ್ಯುಕ್ತಮ್ಕಸ್ಮಾತ್ಪುನಃ ಕಾರಣಾತ್ ನಿಯಮೇನ ತವೈವ ವರ್ತ್ಮ ಅನುವರ್ತಂತೇ ಅನ್ಯಸ್ಯ ಇತಿ ? ಉಚ್ಯತೇ

ಮನುಷ್ಯಲೋಕೇ ‘ಚಾತುರ್ವರ್ಣ್ಯಂ, ಚಾತುರಾಶ್ರಮ್ಯಮ್ ‘ ಇತ್ಯನೇನ ದ್ವಾರೇಣ ಕರ್ಮಾಧಿಕಾರನಿಯಮೇ ಕಾರಣಂ ಪೃಚ್ಛತಿ -

ಮಾನುಷ ಏವೇತಿ ।

ಆದಿಶಬ್ದೇನಾವಸ್ಥಾವಿಶೇಷಾ ವಿವಕ್ಷ್ಯಂತೇ ।

ಪ್ರಕಾರಾಂತರೇಣ ವೃತ್ತಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ಚೋದ್ಯಮುತ್ಥಾಪಯತಿ -

ಅಥವೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಪ್ರಶ್ನದ್ವಯಂ ಪರಿಹರತಿ -

ಉಚ್ಯತ ಇತಿ ।