ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
மாநுஷே ஏவ லோகே வர்ணாஶ்ரமாதி³கர்மாதி⁴கார:, ந அந்யேஷு லோகேஷு இதி நியம: கிம்நிமித்த இதி ? அத²வா வர்ணாஶ்ரமாதி³ப்ரவிபா⁴கோ³பேதா: மநுஷ்யா: மம வர்த்ம அநுவர்தந்தே ஸர்வஶ: இத்யுக்தம் । கஸ்மாத்புந: காரணாத் நியமேந தவைவ வர்த்ம அநுவர்தந்தே ந அந்யஸ்ய இதி ? உச்யதே —
மாநுஷே ஏவ லோகே வர்ணாஶ்ரமாதி³கர்மாதி⁴கார:, ந அந்யேஷு லோகேஷு இதி நியம: கிம்நிமித்த இதி ? அத²வா வர்ணாஶ்ரமாதி³ப்ரவிபா⁴கோ³பேதா: மநுஷ்யா: மம வர்த்ம அநுவர்தந்தே ஸர்வஶ: இத்யுக்தம் । கஸ்மாத்புந: காரணாத் நியமேந தவைவ வர்த்ம அநுவர்தந்தே ந அந்யஸ்ய இதி ? உச்யதே —

மநுஷ்யலோகே ‘சாதுர்வர்ண்யம், சாதுராஶ்ரம்யம் ‘ இத்யநேந த்³வாரேண கர்மாதி⁴காரநியமே காரணம் ப்ருச்ச²தி -

மாநுஷ ஏவேதி ।

ஆதி³ஶப்³தே³நாவஸ்தா²விஶேஷா விவக்ஷ்யந்தே ।

ப்ரகாராந்தரேண வ்ருத்தாநுவாத³பூர்வகம் சோத்³யமுத்தா²பயதி -

அத²வேத்யாதி³நா ।

ப்ரஶ்நத்³வயம் பரிஹரதி -

உச்யத இதி ।