நநு கர்மதத³பா⁴வயோராரோபிதத்வாத் அவிக்ரியஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ ஜ்ஞாநமத்ராபி⁴ப்ரேதம் சேத் ‘அவ்யக்தோ(அ)யமசிந்த்யோ(அ)யம்’(ப⁴. கீ³. 2-25) ‘ந ஜாயதே ம்ரியதே’ (ப⁴. கீ³. 2 -18) இத்யாதி³நா பௌநருக்த்யம் ப்ராப்தம், தத்ரைவ ப்³ரஹ்மாத்மநோ நிர்விகாரத்வஸ்யோக்தத்வாதி³தி, தத்ராஹ -
ததே³ததி³தி ।
ததே³தத் -ஆத்மநி ஶங்கிதம் ஸக்ரியத்வம் அஸக்ருது³க்தப்ரதிவசநமபி நிர்விகாராத்மவஸ்த்வபேக்ஷயா அத்யந்தவிபரீதத³ர்ஶநம் - மித்²யாஜ்ஞாநம், தேந பா⁴விதத்வம் -தத்ஸம்ஸ்காரப்ரசயவத்த்வம், ததோ(அ)திஶயேந மோஹமாபத்³யமாநோ லோக: ஶ்ருதமபி தத்த்வம் விஸ்ம்ருத்ய புநர்யத்கிம்சித்ப்ரஸங்க³மாபாத்³ய, ஸக்ரியத்வமேவ ஆத்மந ஶ்சோத³யதீதி, புந: புநஸ்தத்த்வபூ⁴தமுத்தரம் ப⁴க³வாநபி⁴த⁴த்தே । வஸ்துநஶ்ச து³ர்விஜ்ஞேயத்வாத் புந:புந: ப்ரதிபாத³நம் தத்தத்³ப்⁴ரமநிராகரணார்த²முபயுஜ்யதே । ததா²ச நாஸ்தி புநருக்திரித்யர்த²: ।
அஸக்ருது³க்தப்ரதிவசநமேவாநுவத³தி -
அவ்யக்தோ(அ)யமிதி ।
கர்மாபா⁴வ உக்த இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।
உக்தஸ்ய ‘ந ஜாயதே ம்ரியதே வா விபஶ்சித் ‘ (க. 1.2. 18) இத்யாதி³ஶ்ருதௌ ப்ரக்ருதஸ்ம்ருதாவஸங்க³த்வாதி³ந்யாயேந ச ப்ரஸித்³த⁴த்வமஸ்தி, இத்யாஹ -
ஶ்ருதீதி ।
ந கேவலமுக்த: கர்மாபா⁴வ:, கிந்து, ‘ஸர்வகர்மாணி மநஸா ஸம்ந்யஸ்ய’ (ப⁴. கீ³. 5-13) இத்யாதௌ³ வக்ஷ்யமாணஶ்சேத்யாஹ -
வக்ஷ்யமாணஶ்சேதி ।
நநு கர்மணோ தே³ஹாதி³நிர்வர்த்யத்வேந த்ரைவித்⁴யாத் கூடஸ்த²ஸ்வபா⁴வஸ்யாத்மநோ(அ)ஸங்க³த்வாத் தத்³வ்யாபாரரூபஸ்ய கர்மணோ(அ)ப்ரஸித்³த⁴த்வாந்ந தஸ்மிந்நகர்மணி விபரீதஸ்ய கர்மணோ த³ர்ஶநம் ஸித்⁴யதி, இத்யாஶங்க்யாஹ -
தஸ்மிந்நிதி ।
கர்மைவ விபரீதம், தஸ்ய த³ர்ஶநமிதி யாவத் । அஹம் கர்தேத்யாத்மஸமாநாதி⁴கரணஸ்ய வ்யாபாரஸ்யாநுப⁴வாத் கர்மப்⁴ரமஸ்தாவத் ஆத்மந்யத்யந்தரூடோ⁴(அ)ஸ்தீத்யர்த²: ।
ஆத்மநி கர்மவிப்⁴ரமோ(அ)ஸ்தீத்யத்ர ஹேதுமாஹ -
யத இதி ।
ஆத்மநோ நிஷ்க்ரியத்வே குதஸ்தஸ்மிந் யதோ²க்தோ விப்⁴ரம: ஸம்ப⁴வேத ? இத்யாஶங்க்யாஹ -
தே³ஹேதி ।
இதா³நீமாத்மநி அகர்மப்⁴ரமமுதா³ஹரதி -
ததே²த்யாதி³நா ।
யதா² ஶுக்தௌ ஸ்வாபா⁴விகமரூப்யத்வம், ரூப்யத்வமாரோபிதம், தத³பா⁴வோ(அ)ப்யாரோப்யாபா⁴வத்வாத் ஆரோபபக்ஷபாதீ । ததா² ஆத்மநோ(அ)பி ஸ்வாபா⁴விகமவிக்ரியத்வம், ஸக்ரியத்வம் புநரத்⁴யஸ்தம், தத³பா⁴வத்வாத் , கர்மபா⁴வோ(அ)ப்யத்⁴யஸ்த ஏவேதி மந்வாந: ஸந்நுபஸம்ஹரதி -
தத்ரேத³மிதி ।
ஆத்மநி கர்மாதி³விப்⁴ரமே லௌகிகே ஸித்³தே⁴ ஸதி இத³ம் - ‘கர்மாணி’ இத்யாதி³வசநம்ம், தத்பரிஹாரார்த²ம் ப⁴க³வாநுக்தவாநித்யர்த²: ।