ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಯಃ ಪುನಃ ಪೂರ್ವೋಕ್ತವಿಪರೀತಃ ಪ್ರಾಗೇವ ಕರ್ಮಾರಂಭಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸರ್ವಾಂತರೇ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇ ಸಂಜಾತಾತ್ಮದರ್ಶನಃ ದೃಷ್ಟಾದೃಷ್ಟೇಷ್ಟವಿಷಯಾಶೀರ್ವಿವರ್ಜಿತತಯಾ ದೃಷ್ಟಾದೃಷ್ಟಾರ್ಥೇ ಕರ್ಮಣಿ ಪ್ರಯೋಜನಮಪಶ್ಯನ್ ಸಸಾಧನಂ ಕರ್ಮ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಶರೀರಯಾತ್ರಾಮಾತ್ರಚೇಷ್ಟಃ ಯತಿಃ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠೋ ಮುಚ್ಯತೇ ಇತ್ಯೇತಮರ್ಥಂ ದರ್ಶಯಿತುಮಾಹ
ಯಃ ಪುನಃ ಪೂರ್ವೋಕ್ತವಿಪರೀತಃ ಪ್ರಾಗೇವ ಕರ್ಮಾರಂಭಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸರ್ವಾಂತರೇ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇ ಸಂಜಾತಾತ್ಮದರ್ಶನಃ ದೃಷ್ಟಾದೃಷ್ಟೇಷ್ಟವಿಷಯಾಶೀರ್ವಿವರ್ಜಿತತಯಾ ದೃಷ್ಟಾದೃಷ್ಟಾರ್ಥೇ ಕರ್ಮಣಿ ಪ್ರಯೋಜನಮಪಶ್ಯನ್ ಸಸಾಧನಂ ಕರ್ಮ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಶರೀರಯಾತ್ರಾಮಾತ್ರಚೇಷ್ಟಃ ಯತಿಃ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠೋ ಮುಚ್ಯತೇ ಇತ್ಯೇತಮರ್ಥಂ ದರ್ಶಯಿತುಮಾಹ

ಸತ್ಯಪಿ ವಿಕ್ಷೇಪಕೇ ಕರ್ಮಣಿ, ಕೂಟಸ್ಥಾತ್ಮಾನುಸಂಧಾನಸ್ಯ ಸಿದ್ಧೇ ಕೈವಲ್ಯಹೇತುತ್ವೇ, ವಿಕ್ಷೇಪಾಭಾವೇ ಸುತರಾಂ ತಸ್ಯ ತದ್ದೇತುತ್ವಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಹ -

ಯಃ ಪುನರಿತಿ ।

ಪೂರ್ವೋಕ್ತವಿಪರೀತತ್ವಂ ಲೋಕಸಂಗ್ರಹಾದಿನಿರಪೇಕ್ಷತ್ವಮ್ । ತದೇವ ವೈಪರೀತ್ಯಂ ಸ್ಫೋರಯತಿ -

ಪ್ರಾಗೇವೇತಿ ।

ಸಸಾಧನಸರ್ವಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸೇ ಶರೀರಸ್ಥಿತಿರಪಿ ಕಥಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಶರೀರೇತಿ ।

ತರ್ಹಿ ತಥಾವಿಧಚೇಷ್ಟಾನಿವಿಷ್ಟಚೇತಸ್ತಯಾ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಬಹಿರ್ಮುಖಸ್ಯ ಕುತೋ ಮುಕ್ತಿಃ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಯಥೋಪದಿಷ್ಟಚೇಷ್ಟಾಯಾಮನಾದರಾತ್ ನೈವಮಿತ್ಯಾಹ -

ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠ ಇತಿ ।

ಇತಿ ದರ್ಶಯಿತುಮಿಮಂ ಶ್ಲೋಕಂ ಪ್ರಾಹೇತಿ ಪೂರ್ವವತ್ । ಆಶಿಷಃ ಪ್ರಾರ್ಥನಾಭೇದಾಸ್ತೃಷ್ಣಾವಿಶೇಷಾಃ ।