ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ನಿರಾಶೀರ್ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ
ಶಾರೀರಂ ಕೇವಲಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ನಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಮ್ ॥ ೨೧ ॥
ನಿರಾಶೀಃ ನಿರ್ಗತಾಃ ಆಶಿಷಃ ಯಸ್ಮಾತ್ ಸಃ ನಿರಾಶೀಃ, ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ಚಿತ್ತಮ್ ಅಂತಃಕರಣಮ್ ಆತ್ಮಾ ಬಾಹ್ಯಃ ಕಾರ್ಯಕರಣಸಂಘಾತಃ ತೌ ಉಭಾವಪಿ ಯತೌ ಸಂಯತೌ ಯೇನ ಸಃ ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ, ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ ತ್ಯಕ್ತಃ ಸರ್ವಃ ಪರಿಗ್ರಹಃ ಯೇನ ಸಃ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ, ಶಾರೀರಂ ಶರೀರಸ್ಥಿತಿಮಾತ್ರಪ್ರಯೋಜನಮ್ , ಕೇವಲಂ ತತ್ರಾಪಿ ಅಭಿಮಾನವರ್ಜಿತಮ್ , ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ ಆಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಮ್ ಅನಿಷ್ಟರೂಪಂ ಪಾಪಂ ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮೋಽಪಿ ಮುಮುಕ್ಷೋಃ ಕಿಲ್ಬಿಷಮೇವ ಬಂಧಾಪಾದಕತ್ವಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ ತಾಭ್ಯಾಂ ಮುಕ್ತಃ ಭವತಿ, ಸಂಸಾರಾತ್ ಮುಕ್ತೋ ಭವತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ
ನಿರಾಶೀರ್ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ
ಶಾರೀರಂ ಕೇವಲಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ನಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಮ್ ॥ ೨೧ ॥
ನಿರಾಶೀಃ ನಿರ್ಗತಾಃ ಆಶಿಷಃ ಯಸ್ಮಾತ್ ಸಃ ನಿರಾಶೀಃ, ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ಚಿತ್ತಮ್ ಅಂತಃಕರಣಮ್ ಆತ್ಮಾ ಬಾಹ್ಯಃ ಕಾರ್ಯಕರಣಸಂಘಾತಃ ತೌ ಉಭಾವಪಿ ಯತೌ ಸಂಯತೌ ಯೇನ ಸಃ ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ, ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ ತ್ಯಕ್ತಃ ಸರ್ವಃ ಪರಿಗ್ರಹಃ ಯೇನ ಸಃ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ, ಶಾರೀರಂ ಶರೀರಸ್ಥಿತಿಮಾತ್ರಪ್ರಯೋಜನಮ್ , ಕೇವಲಂ ತತ್ರಾಪಿ ಅಭಿಮಾನವರ್ಜಿತಮ್ , ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ ಆಪ್ನೋತಿ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಕಿಲ್ಬಿಷಮ್ ಅನಿಷ್ಟರೂಪಂ ಪಾಪಂ ಧರ್ಮಂ ಧರ್ಮೋಽಪಿ ಮುಮುಕ್ಷೋಃ ಕಿಲ್ಬಿಷಮೇವ ಬಂಧಾಪಾದಕತ್ವಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ ತಾಭ್ಯಾಂ ಮುಕ್ತಃ ಭವತಿ, ಸಂಸಾರಾತ್ ಮುಕ್ತೋ ಭವತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ

ಆಶಿಷಾಂ ವಿದುಷೋ ನಿರ್ಗತತ್ವೇ ಹೇತುಮಾಹ -

ಯತೇತಿ ।

ಚಿತ್ತವತ್ ಆತ್ಮನಃ ಸನ್ಯಮನಂ ಕಥಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಆತ್ಮಾ ಬಾಹ್ಯ ಇತಿ ।

ದ್ವಯೋಃ ಸಂಯಮನೇ ಸತಿ ಅರ್ಥಸಿದ್ಧಮರ್ಥಮಾಹ -

ತ್ಯಕ್ತೇತಿ ।

ಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಪರಿತ್ಯಾಗೇ ದೇಹಸ್ಥಿತಿರಪಿ ದುಃಸ್ಥಾ ಸ್ಯಾತ್ , ಇತ್ಯಾಶಙ್ರ್ಯಾಹ -

ಶರೀರಮಿತಿ ।

ಮಾತ್ರಶಬ್ದೇನ ಪೌನರುಕ್ತ್ಯಾದನರ್ಥಕಂ ಕೇವಲಪದಮ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ-

ತತ್ರಾಪೀತಿ ।

ಶಾರೀರಂ ಕೇವಲಮಿತ್ಯಾದೌ ಶಾರೀರಪದಾರ್ಥಂ ಸ್ಫುಟೀಕರ್ತುಮುಭಯಥಾ ಸಂಭಾವನಯಾ ವಿಕಲ್ಪಯತಿ -

ಶಾರೀರಮಿತಿ ।