శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిర్బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్
బ్రహ్మైవ తేన గన్తవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా ॥ ౨౪ ॥
బ్రహ్మ అర్పణం యేన కరణేన బ్రహ్మవిత్ హవిః అగ్నౌ అర్పయతి తత్ బ్రహ్మైవ ఇతి పశ్యతి, తస్య ఆత్మవ్యతిరేకేణ అభావం పశ్యతి, యథా శుక్తికాయాం రజతాభావం పశ్యతి ; తదుచ్యతే బ్రహ్మైవ అర్పణమితి, యథా యద్రజతం తత్ శుక్తికైవేతి । ‘బ్రహ్మ అర్పణమ్ఇతి అసమస్తే పదేయత్ అర్పణబుద్ధ్యా గృహ్యతే లోకే తత్ అస్య బ్రహ్మవిదః బ్రహ్మైవ ఇత్యర్థఃబ్రహ్మ హవిః తథా యత్ హవిర్బుద్ధ్యా గృహ్యమాణం తత్ బ్రహ్మైవ అస్యతథాబ్రహ్మాగ్నౌఇతి సమస్తం పదమ్అగ్నిరపి బ్రహ్మైవ యత్ర హూయతే బ్రహ్మణా కర్త్రా, బ్రహ్మైవ కర్తేత్యర్థఃయత్ తేన హుతం హవనక్రియా తత్ బ్రహ్మైవయత్ తేన గన్తవ్యం ఫలం తదపి బ్రహ్మైవ బ్రహ్మకర్మసమాధినా బ్రహ్మైవ కర్మ బ్రహ్మకర్మ తస్మిన్ సమాధిః యస్య సః బ్రహ్మకర్మసమాధిః తేన బ్రహ్మకర్మసమాధినా బ్రహ్మైవ గన్తవ్యమ్
బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిర్బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్
బ్రహ్మైవ తేన గన్తవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా ॥ ౨౪ ॥
బ్రహ్మ అర్పణం యేన కరణేన బ్రహ్మవిత్ హవిః అగ్నౌ అర్పయతి తత్ బ్రహ్మైవ ఇతి పశ్యతి, తస్య ఆత్మవ్యతిరేకేణ అభావం పశ్యతి, యథా శుక్తికాయాం రజతాభావం పశ్యతి ; తదుచ్యతే బ్రహ్మైవ అర్పణమితి, యథా యద్రజతం తత్ శుక్తికైవేతి । ‘బ్రహ్మ అర్పణమ్ఇతి అసమస్తే పదేయత్ అర్పణబుద్ధ్యా గృహ్యతే లోకే తత్ అస్య బ్రహ్మవిదః బ్రహ్మైవ ఇత్యర్థఃబ్రహ్మ హవిః తథా యత్ హవిర్బుద్ధ్యా గృహ్యమాణం తత్ బ్రహ్మైవ అస్యతథాబ్రహ్మాగ్నౌఇతి సమస్తం పదమ్అగ్నిరపి బ్రహ్మైవ యత్ర హూయతే బ్రహ్మణా కర్త్రా, బ్రహ్మైవ కర్తేత్యర్థఃయత్ తేన హుతం హవనక్రియా తత్ బ్రహ్మైవయత్ తేన గన్తవ్యం ఫలం తదపి బ్రహ్మైవ బ్రహ్మకర్మసమాధినా బ్రహ్మైవ కర్మ బ్రహ్మకర్మ తస్మిన్ సమాధిః యస్య సః బ్రహ్మకర్మసమాధిః తేన బ్రహ్మకర్మసమాధినా బ్రహ్మైవ గన్తవ్యమ్

అర్పణశబ్దస్య కరణవిషయత్వం దర్శయన్నర్పణం బ్రహ్మేతి పదద్వయపక్షే సామానాధికరణ్యం సాధయతి -

యేనేతి ।

యద్రజతం సా శుక్తిరితివద్ బాధాయామిదం సామానాధికరణ్యమిత్యాహ -

తస్యేతి ।

తత్ర దృష్టాన్తమాహ -

యథేతి ।

ఉక్తేఽర్థే పదద్వయమవతారయతి -

తద్వదుచ్యత ఇతి ।

ఉక్తమేవార్థం స్పష్టయతి -

యథా యదితి ।

సమాసశఙ్కాం వ్యావర్తయతి -

బ్రహ్మేతి ।

పదద్వయపక్షే వివక్షితమర్థం కథయతి -

యదర్పణేతి ।

బ్రహ్మ హవిరితి పదద్వయమవతార్య వ్యాచష్టే -

బ్రహ్మేత్యాదినా ।

యదర్పణబుద్ధ్యా గృహ్యతే తద్బ్రహ్మవిదో బ్రహ్మైవేతి యథోక్తం, తథేహాపీత్యాహ -

తథేతి ।

అస్యేతి షష్ఠీ బ్రహ్మవిదమధికరోతి ।

పూర్వవదసమాసమాశఙ్క్య వ్యావర్తయన్ పదాన్తరమవతార్య వ్యాకరోతి -

తథేతి ।

ప్రాగుక్తాసమాసవదితి వ్యతిరేకః ।

తత్ర వివక్షితమర్థమాహ -

అగ్నిరపీతి ।

బ్రహ్మణేతి పదస్యాభిమతమర్థమాహ -

బ్రహ్మణేతి ।

కర్త్రా హూయత ఇతి సమ్బన్ధః ।

కర్తా బ్రహ్మణః సకాశాద్ వ్యతిరిక్తో నాస్తీత్యేతదభిమతమ్ , ఇత్యాహ -

బ్రహ్మైవేతి ।

హుతమిత్యస్య వివక్షితమర్థమాహ -

యత్తేనేతి ।

బ్రహ్మైవ తేనేత్యాది భాగం విభజతే -

బ్రహ్మైవేత్యాదినా ।

‘బ్రహ్మ కర్మ’ ఇత్యాద్యవతార్య వ్యాకరోతి -

బ్రహ్మేతి ।

కర్మత్వం బ్రహ్మణో జ్ఞేయత్వాత్ ప్రాప్యత్వాచ్చ ప్రతిపత్తవ్యమ్ ।