ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯನ್ಯೇ ಸಂಯಮಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾನನ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ॥ ೨೬ ॥
ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಅನ್ಯೇ ಯೋಗಿನಃ ಸಂಯಮಾಗ್ನಿಷುಪ್ರತೀಂದ್ರಿಯಂ ಸಂಯಮೋ ಭಿದ್ಯತೇ ಇತಿ ಬಹುವಚನಮ್ಸಂಯಮಾ ಏವ ಅಗ್ನಯಃ ತೇಷು ಜುಹ್ವತಿ ಇಂದ್ರಿಯಸಂಯಮಮೇವ ಕುರ್ವಂತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃಶಬ್ದಾದೀನ್ ವಿಷಯಾನ್ ಅನ್ಯೇ ಇಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವ ಅಗ್ನಯಃ ತೇಷು ಇಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ಶ್ರೋತ್ರಾದಿಭಿರವಿರುದ್ಧವಿಷಯಗ್ರಹಣಂ ಹೋಮಂ ಮನ್ಯಂತೇ ॥ ೨೬ ॥
ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯನ್ಯೇ ಸಂಯಮಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ
ಶಬ್ದಾದೀನ್ವಿಷಯಾನನ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ॥ ೨೬ ॥
ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನಿ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಅನ್ಯೇ ಯೋಗಿನಃ ಸಂಯಮಾಗ್ನಿಷುಪ್ರತೀಂದ್ರಿಯಂ ಸಂಯಮೋ ಭಿದ್ಯತೇ ಇತಿ ಬಹುವಚನಮ್ಸಂಯಮಾ ಏವ ಅಗ್ನಯಃ ತೇಷು ಜುಹ್ವತಿ ಇಂದ್ರಿಯಸಂಯಮಮೇವ ಕುರ್ವಂತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃಶಬ್ದಾದೀನ್ ವಿಷಯಾನ್ ಅನ್ಯೇ ಇಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಇಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯೇವ ಅಗ್ನಯಃ ತೇಷು ಇಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಜುಹ್ವತಿ ಶ್ರೋತ್ರಾದಿಭಿರವಿರುದ್ಧವಿಷಯಗ್ರಹಣಂ ಹೋಮಂ ಮನ್ಯಂತೇ ॥ ೨೬ ॥

ಸಂಪ್ರತಿ ಯಜ್ಞದ್ವಯಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ -

ಶ್ರೋತ್ರಾದೀನೀತಿ ।

ಬಾಹ್ಯಾನಾಂ ಕರಣಾನಾಂ ಮನಸಿ ಸಂಯಮಸ್ಯೈಕತ್ವಾತ್ ಕಥಂ ಸಂಯಮಾಗ್ನಿಷ್ವಿತಿ ಬಹುವಚನಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಪ್ರತೀಂದ್ರಿಯಮಿತಿ ।

ಸಮ್ಯಮಾನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರಾಧಿಕರಣತ್ವೇನ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಮನೋರೂಪಾಣಾಂ ಹೋಮಾಧಾರತ್ವಾದಗ್ನಿತ್ವಂ ವ್ಯಪದಿಶತಿ -

ಸಂಯಮಾ ಇತಿ ।

ವಿಷಯೇಭ್ಯೋಽಂತರ್ಬಾಹ್ಯಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರತ್ಯಾಹರಂತೀತಿ ಸಮ್ಯಮಯಜ್ಞಂ ಸನ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ದರ್ಶಯತಿ -

ಇಂದ್ರಿಯೇತಿ ।

ಶ್ರೋತ್ರಾದೀಂದ್ರಿಯಾಗ್ನಿಷು ಶಬ್ದಾದಿವಿಷಯಹೋಮಸ್ಯ ತತ್ತದಿಂದ್ರಿಯೈಸ್ತತ್ತದ್ವಿಷಯೋಪಭೋಗಲಕ್ಷಣಸ್ಯ ಸರ್ವಸಾಧಾರಣತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯ, ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಾನ್ ವರ್ಜಯಿತ್ವಾ ರಾಗದ್ವೇಷರಹಿತೋ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರಾಪ್ತಾನ್ ವಿಷಯಾನುಪಭುಂಜತೇ ತೈಸ್ತೈರಿಂದ್ರಿಯೈಃ ಇತಿ ವಿವಕ್ಷಿತಂ ಹೋಮಂ ವಿಶದಯತಿ-

ಶ್ರೋತ್ರಾದಿಭಿರಿತಿ

॥ ೨೬ ॥