శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
శ్రోత్రాదీనీన్ద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి
శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి ॥ ౨౬ ॥
శ్రోత్రాదీని ఇన్ద్రియాణి అన్యే యోగినః సంయమాగ్నిషుప్రతీన్ద్రియం సంయమో భిద్యతే ఇతి బహువచనమ్సంయమా ఎవ అగ్నయః తేషు జుహ్వతి ఇన్ద్రియసంయమమేవ కుర్వన్తి ఇత్యర్థఃశబ్దాదీన్ విషయాన్ అన్యే ఇన్ద్రియాగ్నిషు ఇన్ద్రియాణ్యేవ అగ్నయః తేషు ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి శ్రోత్రాదిభిరవిరుద్ధవిషయగ్రహణం హోమం మన్యన్తే ॥ ౨౬ ॥
శ్రోత్రాదీనీన్ద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి
శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి ॥ ౨౬ ॥
శ్రోత్రాదీని ఇన్ద్రియాణి అన్యే యోగినః సంయమాగ్నిషుప్రతీన్ద్రియం సంయమో భిద్యతే ఇతి బహువచనమ్సంయమా ఎవ అగ్నయః తేషు జుహ్వతి ఇన్ద్రియసంయమమేవ కుర్వన్తి ఇత్యర్థఃశబ్దాదీన్ విషయాన్ అన్యే ఇన్ద్రియాగ్నిషు ఇన్ద్రియాణ్యేవ అగ్నయః తేషు ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి శ్రోత్రాదిభిరవిరుద్ధవిషయగ్రహణం హోమం మన్యన్తే ॥ ౨౬ ॥

సమ్ప్రతి యజ్ఞద్వయముపన్యస్యతి -

శ్రోత్రాదీనీతి ।

బాహ్యానాం కరణానాం మనసి సంయమస్యైకత్వాత్ కథం సంయమాగ్నిష్వితి బహువచనమ్ ? ఇత్యాశఙ్క్యాహ -

ప్రతీన్ద్రియమితి ।

సమ్యమానాం ప్రత్యాహారాధికరణత్వేన వ్యవస్థితానాం మనోరూపాణాం హోమాధారత్వాదగ్నిత్వం వ్యపదిశతి -

సంయమా ఇతి ।

విషయేభ్యోఽన్తర్బాహ్యానీన్ద్రియాణి ప్రత్యాహరన్తీతి సమ్యమయజ్ఞం సన్క్షిప్య దర్శయతి -

ఇన్ద్రియేతి ।

శ్రోత్రాదీన్ద్రియాగ్నిషు శబ్దాదివిషయహోమస్య తత్తదిన్ద్రియైస్తత్తద్విషయోపభోగలక్షణస్య సర్వసాధారణత్వమాశఙ్క్య, ప్రతిషిద్ధాన్ వర్జయిత్వా రాగద్వేషరహితో భూత్వా ప్రాప్తాన్ విషయానుపభుఞ్జతే తైస్తైరిన్ద్రియైః ఇతి వివక్షితం హోమం విశదయతి-

శ్రోత్రాదిభిరితి

॥ ౨౬ ॥