ಶ್ಲೋಕಾಕ್ಷರಾಣಿ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ -

ತಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಪಾಪಿಷ್ಠಮಿತಿ ಸಂಶಯಸ್ಯ ಸರ್ವಾನರ್ಥಮೂಲತ್ವೇನ ತ್ಯಾಜ್ಯತ್ವಂ ಸೂಚ್ಯತೇ । ವಿವೇಕಾಗ್ರಹಪ್ರಸೂತತ್ವಾದಪಿ ತಸ್ಯಾವಹೇಯತ್ವಮ್ , ಅವಿವೇಕಸ್ಯಾನರ್ಥಕರತ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧೇಃ, ಇತ್ಯಾಹ -

ಅವಿವೇಕಾದಿತಿ ।

ನಚ ತಸ್ಯ ಚೈತನ್ಯವದಾತ್ಮನಿಷ್ಠತ್ವಾತ್ ಅತ್ಯಾಜ್ಯತ್ವಂ ಶಂಕಿತವ್ಯಮ್ , ಇತ್ಯಾಹ -

ಹೃದೀತಿ ।

ಶೋಕಮೋಹಾಭ್ಯಾಮಭಿಭೃತಸ್ಯ ಪುಂಸೋ ಮನಸಿ ಪ್ರಾದುರ್ಭವತಃ ಸಂಶಯಸ್ಯ ಪ್ರಬಲಪ್ರತಿಬಂಧಕಾಭಾವೇ ನೈವ ಪ್ರಧ್ವಂಸಃ ಸಿಧ್ಯೇತ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಜ್ಞಾನಾಸಿನೇತಿ ।

ಸ್ವಾಶ್ರಯಸ್ಯ ಸಂಶಯಸ್ಯ ಸ್ವಾಶ್ರಯೇಣೈವ ಜ್ಞಾನೇನ ಸಮುಚ್ಛೇದಸಂಭವಾತ್ ಕಿಮಿತಿ ಸ್ವಸ್ಯೇತಿ ವಿಶೇಷಣಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -

ಆತ್ಮವಿಷಯತ್ವಾದಿತಿ ।

ಸ್ಥಾಣ್ವಾದಿವಿಷಯಃ ಸಂಶಯಃ, ತದ್ವಿಷಯೇಣ ಜ್ಞಾನೇನ ದೇವದತ್ತನಿಷ್ಠೇನ ತನ್ನಿಷ್ಠಃ ವ್ಯಾವರ್ತ್ಯತೇ । ಪ್ರಕೃತೇ ತು ಆತ್ಮವಿಷಯಃ ತದಾಶ್ರಯಶ್ಚ ಸಂಶಯಃ ತಥಾವಿಧೇನ ಜ್ಞಾನೇನ ಅಪನೀಯತೇ । ತೇನ ವಿಶೇಷಣಮರ್ಥವದಿತ್ಯರ್ಥಃ । ತದೇವ ಪ್ರಪಂಚಯತಿ -

ನ ಹೀತಿ ।

ಆತ್ಮಾಶ್ರಯತ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತೇ ಸಂಶಯೇ ಸಿದ್ಧತ್ವೇನಾವಿವಕ್ಷಿತತ್ವಾತ್ , ತದ್ವಿಷಯಸ್ಯ ತದ್ವಿಷಯೇಣೈವ ತಸ್ಯ ತೇನ ನಿವೃತ್ತಿರ್ವಿವಕ್ಷಿತಾ, ಇತ್ಯುಪಸಂಹರತಿ -

ಅತ ಇತಿ ।

ಸಂಶಯಸಮುಚ್ಛಿತ್ತ್ಯನಂತರಂ ಕರ್ತವ್ಯಮುಪದಿಶತಿ -

ಛಿತ್ತ್ವೈನಮಿತಿ ।

ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಕಂ ಕರ್ಮ ಭಗವದಾಜ್ಞಯಾ ಕ್ರಮೇಣ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ, ಯುದ್ಧಾತ್ಪುನಃ ಉಪರಿರಂಸ ಇವ, ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ-

ಉತ್ತಿಷ್ಠೇತಿ ।

ಭರತಾನ್ವಯೇ ಮಹತಿ ಕ್ಷತ್ರಿಯವಂಶೇ ಪ್ರಸೂತಸ್ಯ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಸಮರವಿಮುಖತ್ವಮನುಚಿತಮಿತಿ ಮನ್ವಾನಃ ಸನ್ ಆಹ -

ಭಾರತೇತಿ ।

ತತ್ ಅನೇನ ಯೋಗಸ್ಯ ಕೃತ್ರಿಮತ್ವಂ ಭಗವತೋಽನೀಶ್ವರತ್ವಂ ಚ ನಿರಾಕೃತ್ಯ ಕರ್ಮಾದೌ ಅಕರ್ಮಾದಿದರ್ಶನಾದ್ ಆತ್ಮನಃ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಾತ್ ಪ್ರಣಿಪಾತಾದೇರ್ಬಹಿರಂಗಾತ್ ಅಂತರಂಗಾಚ್ಚ ಶ್ರದ್ಧಾದೇರುದ್ಭೂತಾತ್ , ಅಶೇಷಾನರ್ಥನಿವೃತ್ತ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಭಾವಮಭಿದಧತಾ, ಸರ್ವಸ್ಮಾದುತ್ಕೃಷ್ಟೇ ತಸ್ಮಿನ್ ಅಸಂಶಯಾನಸ್ಯಾಧಿಕಾರಾದಶೇಷದೋಷವಂತಮ್ । ಸಂಶಯಂ ಹಿತ್ವಾ ಉತ್ತಮಸ್ಯ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾ, ಅಪರಸ್ಯ ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾ, ಇತಿ ಸ್ಥಾಪಿತಮ್ ॥ ೪೨ ॥

ಇತ್ಯಾನಂದಗಿರಿಕೃತಗೀತಾಭಾಷ್ಯಟೀಕಾಯಾಂ ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ೪ ॥