ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
தஸ்மாத³ஜ்ஞாநஸம்பூ⁴தம் ஹ்ருத்ஸ்த²ம் ஜ்ஞாநாஸிநாத்மந:
சி²த்த்வைநம் ஸம்ஶயம் யோக³மாதிஷ்டோ²த்திஷ்ட² பா⁴ரத ॥ 42 ॥
தஸ்மாத் பாபிஷ்ட²ம் அஜ்ஞாநஸம்பூ⁴தம் அஜ்ஞாநாத் அவிவேகாத் ஜாதம் ஹ்ருத்ஸ்த²ம் ஹ்ருதி³ பு³த்³தௌ⁴ ஸ்தி²தம் ஜ்ஞாநாஸிநா ஶோகமோஹாதி³தோ³ஷஹரம் ஸம்யக்³த³ர்ஶநம் ஜ்ஞாநம் ததே³வ அஸி: க²ங்க³: தேந ஜ்ஞாநாஸிநா ஆத்மந: ஸ்வஸ்ய, ஆத்மவிஷயத்வாத் ஸம்ஶயஸ்ய ஹி பரஸ்ய ஸம்ஶய: பரேண ச்சே²த்தவ்யதாம் ப்ராப்த:, யேந ஸ்வஸ்யேதி விஶேஷ்யேதஅத: ஆத்மவிஷயோ(அ)பி ஸ்வஸ்யைவ ப⁴வதிசி²த்த்வா ஏநம் ஸம்ஶயம் ஸ்வவிநாஶஹேதுபூ⁴தம் , யோக³ம் ஸம்யக்³த³ர்ஶநோபாயம் கர்மாநுஷ்டா²நம் ஆதிஷ்ட² குர்வித்யர்த²:உத்திஷ்ட² இதா³நீம் யுத்³தா⁴ய பா⁴ரத இதி ॥ 42 ॥
தஸ்மாத³ஜ்ஞாநஸம்பூ⁴தம் ஹ்ருத்ஸ்த²ம் ஜ்ஞாநாஸிநாத்மந:
சி²த்த்வைநம் ஸம்ஶயம் யோக³மாதிஷ்டோ²த்திஷ்ட² பா⁴ரத ॥ 42 ॥
தஸ்மாத் பாபிஷ்ட²ம் அஜ்ஞாநஸம்பூ⁴தம் அஜ்ஞாநாத் அவிவேகாத் ஜாதம் ஹ்ருத்ஸ்த²ம் ஹ்ருதி³ பு³த்³தௌ⁴ ஸ்தி²தம் ஜ்ஞாநாஸிநா ஶோகமோஹாதி³தோ³ஷஹரம் ஸம்யக்³த³ர்ஶநம் ஜ்ஞாநம் ததே³வ அஸி: க²ங்க³: தேந ஜ்ஞாநாஸிநா ஆத்மந: ஸ்வஸ்ய, ஆத்மவிஷயத்வாத் ஸம்ஶயஸ்ய ஹி பரஸ்ய ஸம்ஶய: பரேண ச்சே²த்தவ்யதாம் ப்ராப்த:, யேந ஸ்வஸ்யேதி விஶேஷ்யேதஅத: ஆத்மவிஷயோ(அ)பி ஸ்வஸ்யைவ ப⁴வதிசி²த்த்வா ஏநம் ஸம்ஶயம் ஸ்வவிநாஶஹேதுபூ⁴தம் , யோக³ம் ஸம்யக்³த³ர்ஶநோபாயம் கர்மாநுஷ்டா²நம் ஆதிஷ்ட² குர்வித்யர்த²:உத்திஷ்ட² இதா³நீம் யுத்³தா⁴ய பா⁴ரத இதி ॥ 42 ॥

ஶ்லோகாக்ஷராணி வ்யாசஷ்டே -

தஸ்மாதி³த்யாதி³நா ।

பாபிஷ்ட²மிதி ஸம்ஶயஸ்ய ஸர்வாநர்த²மூலத்வேந த்யாஜ்யத்வம் ஸூச்யதே । விவேகாக்³ரஹப்ரஸூதத்வாத³பி தஸ்யாவஹேயத்வம் , அவிவேகஸ்யாநர்த²கரத்வப்ரஸித்³தே⁴:, இத்யாஹ -

அவிவேகாதி³தி ।

நச தஸ்ய சைதந்யவதா³த்மநிஷ்ட²த்வாத் அத்யாஜ்யத்வம் ஶங்கிதவ்யம் , இத்யாஹ -

ஹ்ருதீ³தி ।

ஶோகமோஹாப்⁴யாமபி⁴ப்⁴ருதஸ்ய பும்ஸோ மநஸி ப்ராது³ர்ப⁴வத: ஸம்ஶயஸ்ய ப்ரப³லப்ரதிப³ந்த⁴காபா⁴வே நைவ ப்ரத்⁴வம்ஸ: ஸித்⁴யேத் , இத்யாஶங்க்யாஹ -

ஜ்ஞாநாஸிநேதி ।

ஸ்வாஶ்ரயஸ்ய ஸம்ஶயஸ்ய ஸ்வாஶ்ரயேணைவ ஜ்ஞாநேந ஸமுச்சே²த³ஸம்ப⁴வாத் கிமிதி ஸ்வஸ்யேதி விஶேஷணம் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

ஆத்மவிஷயத்வாதி³தி ।

ஸ்தா²ண்வாதி³விஷய: ஸம்ஶய:, தத்³விஷயேண ஜ்ஞாநேந தே³வத³த்தநிஷ்டே²ந தந்நிஷ்ட²: வ்யாவர்த்யதே । ப்ரக்ருதே து ஆத்மவிஷய: ததா³ஶ்ரயஶ்ச ஸம்ஶய: ததா²விதே⁴ந ஜ்ஞாநேந அபநீயதே । தேந விஶேஷணமர்த²வதி³த்யர்த²: । ததே³வ ப்ரபஞ்சயதி -

ந ஹீதி ।

ஆத்மாஶ்ரயத்வஸ்ய ப்ரக்ருதே ஸம்ஶயே ஸித்³த⁴த்வேநாவிவக்ஷிதத்வாத் , தத்³விஷயஸ்ய தத்³விஷயேணைவ தஸ்ய தேந நிவ்ருத்திர்விவக்ஷிதா, இத்யுபஸம்ஹரதி -

அத இதி ।

ஸம்ஶயஸமுச்சி²த்த்யநந்தரம் கர்தவ்யமுபதி³ஶதி -

சி²த்த்வைநமிதி ।

அக்³நிஹோத்ராதி³கம் கர்ம ப⁴க³வதா³ஜ்ஞயா க்ரமேண கரிஷ்யாமி, யுத்³தா⁴த்புந: உபரிரம்ஸ இவ, இத்யாஶங்க்யாஹ-

உத்திஷ்டே²தி ।

ப⁴ரதாந்வயே மஹதி க்ஷத்ரியவம்ஶே ப்ரஸூதஸ்ய ஸமுபஸ்தி²தஸமரவிமுக²த்வமநுசிதமிதி மந்வாந: ஸந் ஆஹ -

பா⁴ரதேதி ।

தத் அநேந யோக³ஸ்ய க்ருத்ரிமத்வம் ப⁴க³வதோ(அ)நீஶ்வரத்வம் ச நிராக்ருத்ய கர்மாதௌ³ அகர்மாதி³த³ர்ஶநாத்³ ஆத்மந: ஸம்யக்³ஜ்ஞாநாத் ப்ரணிபாதாதே³ர்ப³ஹிரங்கா³த் அந்தரங்கா³ச்ச ஶ்ரத்³தா⁴தே³ருத்³பூ⁴தாத் , அஶேஷாநர்த²நிவ்ருத்த்யா ப்³ரஹ்மபா⁴வமபி⁴த³த⁴தா, ஸர்வஸ்மாது³த்க்ருஷ்டே தஸ்மிந் அஸம்ஶயாநஸ்யாதி⁴காராத³ஶேஷதோ³ஷவந்தம் । ஸம்ஶயம் ஹித்வா உத்தமஸ்ய ஜ்ஞாநநிஷ்டா², அபரஸ்ய கர்மநிஷ்டா², இதி ஸ்தா²பிதம் ॥ 42 ॥

இத்யாநந்த³கி³ரிக்ருதகீ³தாபா⁴ஷ்யடீகாயாம் சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய: ॥ 4 ॥