ஆத்மஸ்வரூபநிரூபணப்ரதே³ஶேஷு ஸம்ந்யாஸப்ரதிபாத³நாத்³ ஆத்மவித³: ஸம்ந்யாஸோ விவக்ஷிதஶ்சேத் , தர்ஹி கர்மயோகோ³(அ)பி தஸ்ய கஸ்மாந்ந ப⁴வதி ? ப்ரகரணாவிஶேஷாத் , இதி ஶங்கதே -
நநு சேதி ।
ஆத்மவித்³யாப்ரகரணே கர்மயோக³ப்ரதிபாத³நமுதா³ஹரதி -
தத்³யதே²தி ।
ப்ரகரணாத் ஆத்மவிதோ³(அ)பி கர்மயோக³ஸ்ய ஸம்ப⁴வே ப²லிதமாஹ -
அதஶ்சேதி ।
ஆத்மஜ்ஞாநோபாயத்வேநாபி ப்ரகரணபாட²ஸித்³தௌ⁴ ஜ்ஞாநாதூ³ர்த்⁴வம் ந்யாயவிருத்³த⁴ம் கர்ம கல்பயிதுமஶக்யமிதி பரிஹரதி -
அத்ரோச்யத இதி ।
ஸம்யக்³ஜ்ஞாநமித்²யாஜ்ஞாநயோ: தத்கார்யயோஶ்ச ப்⁴ரமநிவ்ருத்திப்⁴ரமஸத்³பா⁴வயோ: மிதோ² விரோதா⁴த்கர்த்ருத்வாதி³ப்⁴ரமமூலம் கர்ம ஸம்யக்³ஜ்ஞாநாதூ³ர்த்⁴வம் ந ஸம்ப⁴வதீத்யர்த²: ।
ஆத்மஜ்ஞஸ்ய கர்மயோகா³ஸம்ப⁴வே ஹேத்வந்தரமாஹ -
ஜ்ஞாநயோகே³நேதி ।
இதஶ்சாத்மவிதோ³ ஜ்ஞாநாதூ³ர்த்⁴வம் கர்மயோகோ³ ந யுக்திமாந் , இத்யாஹ -
க்ருதக்ருத்யத்வேநேதி ।
ஜ்ஞாநவதோ நாஸ்தி கர்ம இத்யத்ர காரணாந்தரமாஹ -
தஸ்யேதி ।
தர்ஹி ஜ்ஞாநவதா கர்மயோக³ஸ்ய ஹேயத்வவத் ஜிஜ்ஞாஸுநாபி தஸ்ய த்யாஜ்யத்வம், ஜ்ஞாநப்ராப்த்யா தஸ்யாபி புருஷார்த²ஸித்³தே⁴:, இத்யாஶங்க்ய, ஜிஜ்ஞாஸோரஸ்தி கர்மயோகா³பேக்ஷா இத்யாஹ -
ந கர்மணாமிதி ।
ஸ்வரூபோபகார்யங்க³மந்தரேண அங்கி³ஸ்வரூபாநிஷ்பத்தே: । ஜ்ஞாநாநார்தி²நா கர்மயோக³ஸ்ய ஶுத்³த்⁴யாதி³த்³வாரா ஜ்ஞாநஹேதோராதே³யத்வமித்யர்த²: ।
தர்ஹி ஜ்ஞாநவதமபி ஜ்ஞாநப²லோபகாரித்வேந கர்மயோகோ³ ம்ருக்³யதாம் , இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -
யோகா³ரூட⁴ஸ்யேதி ।
உத்பந்நஸம்யக்³ஜ்ஞாநஸ்ய கர்மாபா⁴வே ஶரீரஸ்தி²திஹேதோரபி கர்மணோ(அ)ஸம்பா⁴வத் ந தஸ்ய ஶரீரஸ்தி²தி:, தத³ஸ்தி²தௌ ச குதோ ஜீவந்முக்தி: ? தத³பா⁴வே ச கஸ்யோபதே³ஷ்ட்ருத்வம் ? உபதே³ஶாபா⁴வே ச குதோ ஜ்ஞாநோத³ய: ஸ்யாத் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
ஶாரீரமிதி ।
விது³ஷோ(அ)பி ஶரீரஸ்தி²திராஸ்தி²தா சேத் , தந்மாத்ரப்ரயுக்தேஷு த³ர்ஶநஶ்ரவணாதி³ஷு கர்த்ருத்வாபி⁴மாநோ(அ)பி ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்ய ஆஹ -
நைவேதி ।
தத்த்வவித் இத்யநேந ச ஸமாஹிதசேதஸ்தயா கரோமீதி ப்ரத்யயஸ்ய ஸதை³வ அகர்தவ்யத்வோபதே³ஶாதி³தி ஸம்ப³ந்த⁴: ।
யத்து விது³ஷ: ஶரீரஸ்தி²திநிமித்தகர்மாப்⁴யநுஜ்ஞாநே தஸ்மிந்கர்த்ருத்வாபி⁴மாநோ(அ)பி ஸ்யாதி³தி, தத்ராஹ -
ஶரீரேதி ।
ஆத்மயாதா²த்ம்யவித³: தேஷ்வபி நாஹம் கரோமீதி ப்ரத்யயஸ்ய நைவ கிஞ்சித்கரோமீத்யாதௌ³ அகர்த்ருத்வோபதே³ஶாத் ந கர்த்ருத்வாபி⁴மாநஸம்பா⁴வநா இத்யர்த²: ।
யதோ²க்தோபதே³ஶாநுஸந்தா⁴நாபா⁴வே விது³ஷோ(அ)பி கரோமீதி ஸ்வாபா⁴விகப்ரத்யயத்³வாரா கர்மயோக³: ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
ஆத்மதத்த்வேதி ।
யத்³யபி வித்³வாந் யதோ²க்தமுபதே³ஶம் கதா³சித் நாநுஸந்த⁴த்தே, ததா²பி தத்த்வவித்³யாவிரோதா⁴த் மித்²யாஜ்ஞாநம் தந்நிமித்தம் கர்ம வா தஸ்ய ஸம்பா⁴வயிதுமஶக்யமித்யர்த²: ।
ஆத்மவித்கர்த்ருகயோ: ஸம்ந்யாஸகர்மயோக³யோரயோகா³த் தயோர்நி: ஶ்ரேயஸகரத்வம் அந்யதரஸ்ய விஶிஷ்டத்வம் , இத்யேதத³யுக்தமிதி ஸித்³த⁴த்வாத் த்³விதீயம் பக்ஷமங்கீ³கரோதி -
யஸ்மாதி³த்யாதி³நா ।
ததீ³யாஶ்ச கர்மஸம்ந்யாஸாத் கர்மயோக³ஸ்ய விஶிஷ்டத்வாபி⁴தா⁴நமிதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।
நநு கர்மயோகே³ந ஶுத்³த⁴பு³த்³தே⁴: ஸம்ந்யாஸோ ஜாயமாந: தஸ்யாது³த்க்ருஷ்யதே, கத²ம் தஸ்மாத்கர்மயோக³ஸ்யோத்க்ருஷ்டத்வவாசோயுக்திர்யுக்தா ? இதி தத்ராஹ -
பூர்வோக்தேதி ।
வைலக்ஷண்யமேவ ஸ்பஷ்டயதி -
ஸத்யேவேதி ।
ஸ்வாஶ்ரமவிஹிதஶ்ரவணாதௌ³ கர்த்ருத்வவிஜ்ஞாநே ஸத்யேவ பூர்வாஶ்ரமோபாத்தகர்மைகதே³ஶ - விஷயஸம்ந்யாஸாத் கர்மயோக³ஸ்ய ஶ்ரேயஸ்த்வவசநம் ‘நைதாத்³ருஶம் ப்³ராஹ்மணஸ்யாஸ்தி வித்தம் ‘(ம.பா⁴. 12 - 175 .37) இத்யாதி³ஸ்ம்ருதிவிருத்³த⁴ம் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
யமநியமாதீ³தி ।
‘ஆந்ருஶம்ஸ்யம் க்ஷமா ஸத்யமஹிம்ஸா த³ம ஆர்ஜவம் ।
ப்ரீதி: ப்ரஸாதோ³ மாது⁴ர்யமக்ரோத⁴ஶ்ச யமா த³ஶ ॥
தா³நமிஜ்யா தபோ த்⁴யாநம் ஸ்வாத்⁴யாயோபஸ்த²நிக்³ரஹௌ ।
வ்ரதோபவாஸௌ மௌநம் ச ஸ்நாநம் ச நியமா த³ஶ ॥ ‘
இத்யுக்தைர்யமநிய மை: அந்யைஶ்சாஶ்ரமத⁴ர்மை: விஶிஷ்டத்வேநாநுஷ்டா²துமஶக்யத்வாத் , உக்தஸம்ந்யாஸாத்கர்மயோக³ஸ்ய விஶிஷ்டத்வோக்திர்யுக்தா இத்யர்த²: ।
நஹி கஶ்சிதி³தி ந்யாயேந கர்மயோக³ஸ்ய இதராபேக்ஷயா ஸுகரத்வாச்ச தஸ்ய விஶிஷ்டத்வவசநம் ஶ்லிஷ்டமித்யாஹ -
ஸுகரத்வேந சேதி ।
ப்ரதிவசநவாக்யார்தா²லோசநாத்ஸித்³த⁴மர்த²முபஸம்ஹரதி -
இத்யேவமிதி ।
ஸம்ந்யாஸகர்மயோக³யோர்மிதோ²விருத்³த⁴யோ: ஸமுச்சித்யாநுஷ்டா²துமஶக்யயோ: அந்யதரஸ்ய கர்தவ்யத்வே, ப்ரஶஸ்யதரஸ்ய தத்³பா⁴வாத் தத்³பா⁴வஸ்ய சாநிர்தா⁴ரிதத்வாத் , தந்நிர்தி³தா⁴ரயிஷயா ப்ரஶ்ந: ஸ்யாதி³தி, ப்ரஶ்நவாக்யார்த²பர்யாலோசநயா ப்ரஷ்டுரபி⁴ப்ராயோ யதா² பூர்வமுபதி³ஷ்ட:, ததா² ப்ரதிவசநார்த²நிரூபணேநாபி தஸ்ய நிஶ்சிதத்வாத் ப்ரஶ்நோபபத்தி: ஸித்³தா⁴ இத்யர்த²: ।