ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
அநாஶ்ரித இத்யநேந கர்மிண ஏவ ஸம்ந்யாஸித்வம் யோகி³த்வம் உக்தம் , ப்ரதிஷித்³த⁴ம் நிரக்³நே: அக்ரியஸ்ய ஸம்ந்யாஸித்வம் யோகி³த்வம் சேதி சேத் , ; த்⁴யாநயோக³ம் ப்ரதி ப³ஹிரங்க³ஸ்ய யத: கர்மண: ப²லாகாங்க்ஷாஸம்ந்யாஸஸ்துதிபரத்வாத் கேவலம் நிரக்³நி: அக்ரிய: ஏவ ஸம்ந்யாஸீ யோகீ³ கிம் தர்ஹி ? கர்ம்யபி, கர்மப²லாஸங்க³ம் ஸம்ந்யஸ்ய கர்மயோக³ம் அநுதிஷ்ட²ந் ஸத்த்வஶுத்³த்⁴யர்த²ம் , ‘ ஸம்ந்யாஸீ யோகீ³ ப⁴வதிஇதி ஸ்தூயதே ஏகேந வாக்யேந கர்மப²லாஸங்க³ஸம்ந்யாஸஸ்துதி: சதுர்தா²ஶ்ரமப்ரதிஷேத⁴ஶ்ச உபபத்³யதே ப்ரஸித்³த⁴ம் நிரக்³நே: அக்ரியஸ்ய பரமார்த²ஸம்ந்யாஸிந: ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிபுராணேதிஹாஸயோக³ஶாஸ்த்ரேஷு விஹிதம் ஸம்ந்யாஸித்வம் யோகி³த்வம் ப்ரதிஷேத⁴தி ப⁴க³வாந்ஸ்வவசநவிரோதா⁴ச்சஸர்வகர்மாணி மநஸா ஸம்ந்ஸஸ்ய . . . நைவ குர்வந்ந காரயந் ஆஸ்தே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) மௌநீ ஸந்துஷ்டோ யேந கேநசித் அநிகேத: ஸ்தி²ரமதி:’ (ப⁴. கீ³. 12 । 19) விஹாய காமாந்ய: ஸர்வாந் புமாம்ஶ்சரதி நி:ஸ்ப்ருஹ:’ (ப⁴. கீ³. 2 । 71) ஸர்வாரம்ப⁴பரித்யாகீ³’ (ப⁴. கீ³. 12 । 16) இதி தத்ர தத்ர ப⁴க³வதா ஸ்வவசநாநி த³ர்ஶிதாநி ; தை: விருத்⁴யேத சதுர்தா²ஶ்ரமப்ரதிஷேத⁴:தஸ்மாத் முநே: யோக³ம் ஆருருக்ஷோ: ப்ரதிபந்நகா³ர்ஹஸ்த்²யஸ்ய அக்³நிஹோத்ராதி³கர்ம ப²லநிரபேக்ஷம் அநுஷ்டீ²யமாநம் த்⁴யாநயோகா³ரோஹணஸாத⁴நத்வம் ஸத்த்வஶுத்³தி⁴த்³வாரேண ப்ரதிபத்³யதே இதி ஸம்ந்யாஸீ யோகீ³ இதி ஸ்தூயதே
அநாஶ்ரித இத்யநேந கர்மிண ஏவ ஸம்ந்யாஸித்வம் யோகி³த்வம் உக்தம் , ப்ரதிஷித்³த⁴ம் நிரக்³நே: அக்ரியஸ்ய ஸம்ந்யாஸித்வம் யோகி³த்வம் சேதி சேத் , ; த்⁴யாநயோக³ம் ப்ரதி ப³ஹிரங்க³ஸ்ய யத: கர்மண: ப²லாகாங்க்ஷாஸம்ந்யாஸஸ்துதிபரத்வாத் கேவலம் நிரக்³நி: அக்ரிய: ஏவ ஸம்ந்யாஸீ யோகீ³ கிம் தர்ஹி ? கர்ம்யபி, கர்மப²லாஸங்க³ம் ஸம்ந்யஸ்ய கர்மயோக³ம் அநுதிஷ்ட²ந் ஸத்த்வஶுத்³த்⁴யர்த²ம் , ‘ ஸம்ந்யாஸீ யோகீ³ ப⁴வதிஇதி ஸ்தூயதே ஏகேந வாக்யேந கர்மப²லாஸங்க³ஸம்ந்யாஸஸ்துதி: சதுர்தா²ஶ்ரமப்ரதிஷேத⁴ஶ்ச உபபத்³யதே ப்ரஸித்³த⁴ம் நிரக்³நே: அக்ரியஸ்ய பரமார்த²ஸம்ந்யாஸிந: ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிபுராணேதிஹாஸயோக³ஶாஸ்த்ரேஷு விஹிதம் ஸம்ந்யாஸித்வம் யோகி³த்வம் ப்ரதிஷேத⁴தி ப⁴க³வாந்ஸ்வவசநவிரோதா⁴ச்சஸர்வகர்மாணி மநஸா ஸம்ந்ஸஸ்ய . . . நைவ குர்வந்ந காரயந் ஆஸ்தே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) மௌநீ ஸந்துஷ்டோ யேந கேநசித் அநிகேத: ஸ்தி²ரமதி:’ (ப⁴. கீ³. 12 । 19) விஹாய காமாந்ய: ஸர்வாந் புமாம்ஶ்சரதி நி:ஸ்ப்ருஹ:’ (ப⁴. கீ³. 2 । 71) ஸர்வாரம்ப⁴பரித்யாகீ³’ (ப⁴. கீ³. 12 । 16) இதி தத்ர தத்ர ப⁴க³வதா ஸ்வவசநாநி த³ர்ஶிதாநி ; தை: விருத்⁴யேத சதுர்தா²ஶ்ரமப்ரதிஷேத⁴:தஸ்மாத் முநே: யோக³ம் ஆருருக்ஷோ: ப்ரதிபந்நகா³ர்ஹஸ்த்²யஸ்ய அக்³நிஹோத்ராதி³கர்ம ப²லநிரபேக்ஷம் அநுஷ்டீ²யமாநம் த்⁴யாநயோகா³ரோஹணஸாத⁴நத்வம் ஸத்த்வஶுத்³தி⁴த்³வாரேண ப்ரதிபத்³யதே இதி ஸம்ந்யாஸீ யோகீ³ இதி ஸ்தூயதே

நநு - ப⁴க³வதா ஸம்ந்யாஸஸ்ய ப்ரதிஷித்³த⁴த்வாத் க்³ருஹஸ்த²ஸ்யைவ யோக³விதா⁴நாத் தஸ்யைவ யோக³ப்⁴ரஷ்டஶப்³த³வாச்யத்வம் , இதி ஶங்கதே -

அநாஶ்ரித இத்யநேநேதி ।

ப⁴க³வத்³வாக்யம் ந ப்ரதிஷேத⁴பரம் ,  இதி பரிஹரதி -

ந த்⁴யாநேதி ।

ஸ்துதிபரத்வமேவ ஸ்போ²ரயதி -

ந கேவலமிதி ।

ஸத்த்வஶுத்³த்⁴யர்த²ம் அநுதிஷ்ட²ந் , இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

வாக்யஸ்ய உப⁴யபரத்வம் ஆஶங்க்ய வாக்யபே⁴த³ப்ரஸங்கா³த் மைவமித்யாஹ -

ந சேதி ।

இதோ(அ)பி ப⁴க³வத: ஸம்ந்யாஸாஶ்ரமப்ரதிஷேதோ⁴(அ)பி⁴ப்ரேதோ ந ப⁴வதி, இத்யாஹ -

ந ச ப்ரஸித்³த⁴மிதி ।

தஸ்ய ப்ரஸித்³த⁴ம் ஸம்ந்யாஸித்வம் யோகி³த்வம் ச, இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

ப்ரஸித்³த⁴த்வமேவ வ்யாகரோதி -

ஶ்ருதீதி ।

இதோ(அ)பி ஸம்ந்யாஸாஶ்ரமம் ப⁴க³வாந் ந ப்ரதிஷேத⁴தி, இத்யாஹ -

ஸ்வவசநேதி ।

விரோத⁴மேவ ஸாத⁴யதி -

ஸர்வகர்மாணீத்யாதி³நா ।

‘அநாஶ்ரித:’ (ப⁴. கீ³. 6-1) இத்யாதி³வாக்யஸ்ய யதா²ஶ்ருதார்த²த்வாநுபபத்தே: ஸ்துதிபரத்வம் உபபாதி³தம் உபஸம்ஹரதி -

தஸ்மாதி³தி ।

கர்மப²லஸம்ந்யாஸித்வம் , அத்ர முநிஶப்³தா³ர்த²: ।