ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ನನು ನಿರಗ್ನೇಃ ಅಕ್ರಿಯಸ್ಯೈವ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಂ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಮ್ಕಥಮ್ ಇಹ ಸಾಗ್ನೇಃ ಸಕ್ರಿಯಸ್ಯ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಂ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಅಪ್ರಸಿದ್ಧಮುಚ್ಯತೇ ಇತಿನೈಷ ದೋಷಃ, ಕಯಾಚಿತ್ ಗುಣವೃತ್ತ್ಯಾ ಉಭಯಸ್ಯ ಸಂಪಿಪಾದಯಿಷಿತತ್ವಾತ್ತತ್ ಕಥಮ್ ? ಕರ್ಮಫಲಸಂಕಲ್ಪಸಂನ್ಯಾಸಾತ್ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಮ್ , ಯೋಗಾಂಗತ್ವೇನ ಕರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನಾತ್ ಕರ್ಮಫಲಸಂಕಲ್ಪಸ್ಯ ಚಿತ್ತವಿಕ್ಷೇಪಹೇತೋಃ ಪರಿತ್ಯಾಗಾತ್ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಇತಿ ಗೌಣಮುಭಯಮ್ ; ಪುನಃ ಮುಖ್ಯಂ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಂ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಅಭಿಪ್ರೇತಮಿತ್ಯೇತಮರ್ಥಂ ದರ್ಶಯಿತುಮಾಹ
ನನು ನಿರಗ್ನೇಃ ಅಕ್ರಿಯಸ್ಯೈವ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಂ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಮ್ಕಥಮ್ ಇಹ ಸಾಗ್ನೇಃ ಸಕ್ರಿಯಸ್ಯ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಂ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಅಪ್ರಸಿದ್ಧಮುಚ್ಯತೇ ಇತಿನೈಷ ದೋಷಃ, ಕಯಾಚಿತ್ ಗುಣವೃತ್ತ್ಯಾ ಉಭಯಸ್ಯ ಸಂಪಿಪಾದಯಿಷಿತತ್ವಾತ್ತತ್ ಕಥಮ್ ? ಕರ್ಮಫಲಸಂಕಲ್ಪಸಂನ್ಯಾಸಾತ್ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಮ್ , ಯೋಗಾಂಗತ್ವೇನ ಕರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನಾತ್ ಕರ್ಮಫಲಸಂಕಲ್ಪಸ್ಯ ಚಿತ್ತವಿಕ್ಷೇಪಹೇತೋಃ ಪರಿತ್ಯಾಗಾತ್ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಇತಿ ಗೌಣಮುಭಯಮ್ ; ಪುನಃ ಮುಖ್ಯಂ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಂ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಅಭಿಪ್ರೇತಮಿತ್ಯೇತಮರ್ಥಂ ದರ್ಶಯಿತುಮಾಹ

ಉತ್ತರಶ್ಲೋಕಸ್ಯ ತಾತ್ಪರ್ಯಂ ದರ್ಶಯಿತುಂ ವ್ಯಾವರ್ತ್ಯಮ್ ಆಶಂಕಾಂ ದರ್ಶಯತಿ -

ನನು ಚೇತಿ ।

ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಮಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಅಪ್ರಸಿದ್ಧಿಃ ಉಪದೀಯಮಾನಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿವಿರುದ್ಧಾ, ಇತಿ ಚೋದ್ಯಂ ದೂಷಯತಿ -

ನೈಷ ದೋಷ ಇತಿ ।

ಉಭಯಸ್ಯ - ಸಾಗ್ನೌ ಸಕ್ರಿಯೇ ಚ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಸ್ಯ ಯೋಗಿತ್ವಸ್ಯ ಚ, ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಗುಣವೃತ್ತ್ಯಾ ಉಭಯಸಂಪಾದನಂ ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಕಟಯತಿ -

ತತ್ ಕಥಂ ಇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಸಂಭವತಿ ಮುಖ್ಯೇ ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಾದೌ ಕಿಮಿತಿ ಗೌಣಮ್ ಉಭಯಮ್ ಅಭೀಷ್ಟಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಙ್ಯ, ಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಕರ್ಮಿಣಿ ಅಸಂಭವಾತ್ ಗೌಣಮೇವ ಸ್ತುತಿಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ತತ್ ಇಷ್ಟಮ್ , ಇತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯ, ಆಹ -

ನ ಪುನರಿತಿ ।

ಚಿತ್ತವ್ಯಾಕುಲತ್ವಹೇತುಕಾಮನಾತ್ಯಾಗಾತ್ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಾನಸಿದ್ಧೇಃ ಯೋಗಿತ್ವಂ ಕರ್ಮಿಣೋಽಪಿ ಯುಕ್ತಮ್ , ಸಂನ್ಯಾಸಿತ್ವಂ ತು ತಸ್ಯ ವಿರುದ್ಧಮ್ , ಇತಿ ಶಂಕಮಾನಂ ಪ್ರತಿ ಉಕ್ತೇ ಅರ್ಥೇ ಶ್ಲೋಕಮ್ ಅವತಾರಯತಿ -

ಇತ್ಯೇತಮಿತಿ ।

ಪರಮಾರ್ಥಸಂನ್ಯಾಸಂ ಪ್ರಾಹುಃ, ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ । ಇತಿ ಇತ್ಥಂ ಸಂನ್ಯಾಸಸ್ಯ ಪ್ರಾರಮಾಣಿಕಾಭ್ಯುಪಗತತ್ವಾದಿತಿ, ಇತಿಶಬ್ದೋ ಯೋಜ್ಯಃ । ಯೋಗಂ ಫಲತೃಷ್ಣಾಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸಮಾಹಿತಚೇತಸ್ತಯಾ, ಇತಿ ಶೇಷಃ