శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
నను నిరగ్నేః అక్రియస్యైవ శ్రుతిస్మృతియోగశాస్త్రేషు సంన్యాసిత్వం యోగిత్వం ప్రసిద్ధమ్కథమ్ ఇహ సాగ్నేః సక్రియస్య సంన్యాసిత్వం యోగిత్వం అప్రసిద్ధముచ్యతే ఇతినైష దోషః, కయాచిత్ గుణవృత్త్యా ఉభయస్య సమ్పిపాదయిషితత్వాత్తత్ కథమ్ ? కర్మఫలసఙ్కల్పసంన్యాసాత్ సంన్యాసిత్వమ్ , యోగాఙ్గత్వేన కర్మానుష్ఠానాత్ కర్మఫలసఙ్కల్పస్య చిత్తవిక్షేపహేతోః పరిత్యాగాత్ యోగిత్వం ఇతి గౌణముభయమ్ ; పునః ముఖ్యం సంన్యాసిత్వం యోగిత్వం అభిప్రేతమిత్యేతమర్థం దర్శయితుమాహ
నను నిరగ్నేః అక్రియస్యైవ శ్రుతిస్మృతియోగశాస్త్రేషు సంన్యాసిత్వం యోగిత్వం ప్రసిద్ధమ్కథమ్ ఇహ సాగ్నేః సక్రియస్య సంన్యాసిత్వం యోగిత్వం అప్రసిద్ధముచ్యతే ఇతినైష దోషః, కయాచిత్ గుణవృత్త్యా ఉభయస్య సమ్పిపాదయిషితత్వాత్తత్ కథమ్ ? కర్మఫలసఙ్కల్పసంన్యాసాత్ సంన్యాసిత్వమ్ , యోగాఙ్గత్వేన కర్మానుష్ఠానాత్ కర్మఫలసఙ్కల్పస్య చిత్తవిక్షేపహేతోః పరిత్యాగాత్ యోగిత్వం ఇతి గౌణముభయమ్ ; పునః ముఖ్యం సంన్యాసిత్వం యోగిత్వం అభిప్రేతమిత్యేతమర్థం దర్శయితుమాహ

ఉత్తరశ్లోకస్య తాత్పర్యం దర్శయితుం వ్యావర్త్యమ్ ఆశఙ్కాం దర్శయతి -

నను చేతి ।

ప్రసిద్ధిమపరిత్యజ్య అప్రసిద్ధిః ఉపదీయమానా ప్రసిద్ధివిరుద్ధా, ఇతి చోద్యం దూషయతి -

నైష దోష ఇతి ।

ఉభయస్య - సాగ్నౌ సక్రియే చ సంన్యాసిత్వస్య యోగిత్వస్య చ, ఇత్యర్థః ।

గుణవృత్త్యా ఉభయసమ్పాదనం ప్రశ్నపూర్వకం ప్రకటయతి -

తత్ కథం ఇత్యాదినా ।

సమ్భవతి ముఖ్యే సంన్యాసిత్వాదౌ కిమితి గౌణమ్ ఉభయమ్ అభీష్టమ్ ? ఇత్యాశఙ్య, ముఖ్యస్య కర్మిణి అసమ్భవాత్ గౌణమేవ స్తుతిసిద్ధ్యర్థం తత్ ఇష్టమ్ , ఇత్యభిప్రేత్య, ఆహ -

న పునరితి ।

చిత్తవ్యాకులత్వహేతుకామనాత్యాగాత్ చిత్తసమాధానసిద్ధేః యోగిత్వం కర్మిణోఽపి యుక్తమ్ , సంన్యాసిత్వం తు తస్య విరుద్ధమ్ , ఇతి శఙ్కమానం ప్రతి ఉక్తే అర్థే శ్లోకమ్ అవతారయతి -

ఇత్యేతమితి ।

పరమార్థసంన్యాసం ప్రాహుః, ఇతి సమ్బన్ధః । ఇతి ఇత్థం సంన్యాసస్య ప్రారమాణికాభ్యుపగతత్వాదితి, ఇతిశబ్దో యోజ్యః । యోగం ఫలతృష్ణాం పరిత్యజ్య సమాహితచేతస్తయా, ఇతి శేషః