ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಯತೋ ಯತೋ ನಿಶ್ಚರತಿ ಮನಶ್ಚಂಚಲಮಸ್ಥಿರಮ್
ತತಸ್ತತೋ ನಿಯಮ್ಯೈತದಾತ್ಮನ್ಯೇವ ವಶಂ ನಯೇತ್ ॥ ೨೬ ॥
ಯತೋ ಯತಃ ಯಸ್ಮಾದ್ಯಸ್ಮಾತ್ ನಿಮಿತ್ತಾತ್ ಶಬ್ದಾದೇಃ ನಿಶ್ಚರತಿ ನಿರ್ಗಚ್ಛತಿ ಸ್ವಭಾವದೋಷಾತ್ ಮನಃ ಚಂಚಲಮ್ ಅತ್ಯರ್ಥಂ ಚಲಮ್ , ಅತ ಏವ ಅಸ್ಥಿರಮ್ , ತತಸ್ತತಃ ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ ಶಬ್ದಾದೇಃ ನಿಮಿತ್ತಾತ್ ನಿಯಮ್ಯ ತತ್ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಯಾಥಾತ್ಮ್ಯನಿರೂಪಣೇನ ಆಭಾಸೀಕೃತ್ಯ ವೈರಾಗ್ಯಭಾವನಯಾ ಏತತ್ ಮನಃ ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ವಶಂ ನಯೇತ್ ಆತ್ಮವಶ್ಯತಾಮಾಪಾದಯೇತ್ಏವಂ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸಬಲಾತ್ ಯೋಗಿನಃ ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ಪ್ರಶಾಮ್ಯತಿ ಮನಃ ॥ ೨೬ ॥
ಯತೋ ಯತೋ ನಿಶ್ಚರತಿ ಮನಶ್ಚಂಚಲಮಸ್ಥಿರಮ್
ತತಸ್ತತೋ ನಿಯಮ್ಯೈತದಾತ್ಮನ್ಯೇವ ವಶಂ ನಯೇತ್ ॥ ೨೬ ॥
ಯತೋ ಯತಃ ಯಸ್ಮಾದ್ಯಸ್ಮಾತ್ ನಿಮಿತ್ತಾತ್ ಶಬ್ದಾದೇಃ ನಿಶ್ಚರತಿ ನಿರ್ಗಚ್ಛತಿ ಸ್ವಭಾವದೋಷಾತ್ ಮನಃ ಚಂಚಲಮ್ ಅತ್ಯರ್ಥಂ ಚಲಮ್ , ಅತ ಏವ ಅಸ್ಥಿರಮ್ , ತತಸ್ತತಃ ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ ಶಬ್ದಾದೇಃ ನಿಮಿತ್ತಾತ್ ನಿಯಮ್ಯ ತತ್ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಯಾಥಾತ್ಮ್ಯನಿರೂಪಣೇನ ಆಭಾಸೀಕೃತ್ಯ ವೈರಾಗ್ಯಭಾವನಯಾ ಏತತ್ ಮನಃ ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ವಶಂ ನಯೇತ್ ಆತ್ಮವಶ್ಯತಾಮಾಪಾದಯೇತ್ಏವಂ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸಬಲಾತ್ ಯೋಗಿನಃ ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ಪ್ರಶಾಮ್ಯತಿ ಮನಃ ॥ ೨೬ ॥

ಶಬ್ದಾದೇಃ ಮನಸೋ ನಿಯಮನಂ ಕಥಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -

ತತ್ತನ್ನಿಮಿತ್ತಮಿತಿ ।

ಯಾಥಾತ್ಮ್ಯನಿರೂಪಣಮ್ - ಕ್ಷಯಿಷ್ಣುತ್ವದುಃಖಸಂಮಿಶ್ರತ್ವಾದ್ಯಾಲೋಚನಮ್ , ತೇನ ತತ್ರ ತತ್ರ ವೈರಾಗ್ಯಭಾವನಯಾ ತತ್ತತ್ ಆಭಾಸೀಕೃತ್ಯ ತತಸ್ತತೋ ನಿಯಮ್ಯ ಏತನ್ಮನಃ, ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।

ಮನೋವಶೀಕರಣೇನ ಉಪಶಮೇ ಕಿಂ ಸ್ಯಾತ್ ? ಇತ್ಯಾಹ -

ಏವಮಿತಿ ।

ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸಃ - ವಿಷಯವಿವೇಕದ್ವಾರಾ ಮನೋನಿಗ್ರಹಾದ್ವ್ಯಾವೃತ್ತಿಃ, ಪ್ರಶಾಂತಮ್ - ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ಪ್ರಲೀನಮ್ , ಇತಿ ಯಾವತ್

॥ ೨೬ ॥