ஸம்ப்ரதிப்ரஶ்நத்ரயஸ்ய உத்தரம் ஆஹ -

அதி⁴பூ⁴தமிதி ।

‘அதி⁴பூ⁴தம் ச கிம் ப்ரோக்தம் ? ’ (ப⁴. கீ³. 8-1) இத்யஸ்ய ப்ரதிவசநம் -

அதி⁴பூ⁴தம் க்ஷரோ பா⁴வ இதி ।

தத்ர அதி⁴பூ⁴தபத³ம் அநூத்³ய வாச்யம் அர்த²ம்  கத²யதி -

அதி⁴பூ⁴தமித்யாதி³நா ।

தஸ்ய நிர்தே³ஶம் அந்தரேண நிர்ஜ்ஞாதும் அஶக்யத்வாத் ப்ரஶ்நத்³வாரா தந்நிர்தி³ஶதி -

கோ(அ)ஸாவிதி ।

கார்யமாத்ரம் அத்ர ஸங்க்³ருஹீதம் , இதி வக்தும் உக்தமேவ வ்யநக்தி -

யத்கிஞ்சிதி³தி ।

‘அதி⁴தை³வம் கிம் ? ’ (ப⁴. கீ³. 8-1) இதி ப்ரஶ்நே, ‘புருஷஶ்ச’ இத்யாதி³ ப்ரதிவசநம் । தத்ர புருஷஶப்³த³ம் அநூத்³ய முக்²யம் அர்த²ம் தஸ்ய உபந்யஸ்யதி -

புருஷ இதி ।

தஸ்யைவ ஸம்பா⁴விதம் அர்தா²ந்தரம் ஆஹ -

புரி ஶயநாத்³வேதி ।

வைராஜம் தே³ஹம் ஆஸாத்³ய ஆதி³த்யமண்ட³லாதி³ஷு தை³வதேஷு அந்தரவஸ்தி²தோ லிங்கா³த்மா வ்யஷ்டிகரணாநுக்³ராஹகோ(அ)த்ர புருஷஶப்³தா³ர்த²: ।

ஸ ச அதி⁴தை³வதம் இதி ஸ்பு²டயதி -

ஆதி³த்யேதி ।

‘அதி⁴யஜ்ஞ: கத²ம் ? ’ (ப⁴. கீ³. 8-2) இத்யாதி³ப்ரஶ்நம் பரிஹரந் அதி⁴யஜ்ஞஶப்³தா³ர்த²ம் ஆஹ -

அதி⁴யஜ்ஞ இதி ।

கத²ம் உக்தாயாம் தே³வதாயாம் அதி⁴யஜ்ஞஶப்³த³: ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்ய, ஶ்ருதிம் அநுஸரந் ஆஹ -

யஜ்ஞோ வா இதி ।

பரைவ தே³வதா அதி⁴யஜ்ஞஶப்³தே³ந உச்யதே ।

ஸா ச ப்³ரஹ்மண: ஸகாஶாத் அத்யந்தாபே⁴தே³ந ப்ரதிபத்தவ்யா, இத்யாஹ -

ஸ ஹி விஷ்ணுரிதி ।

ஶாஸ்த்ரீயவ்யவஹாரபூ⁴மி: ‘அத்ர’ இத்யுக்தா,தே³ஹஸாமாநாதி⁴கரண்யாத்³வா, ‘அத்ர’ இத்யஸ்ய வ்யாக்²யாநம் -

அஸ்மிந் இதி ।

கிம் அதி⁴யஜ்ஞோ ப³ஹி: ? அந்தர்வா தே³ஹாதௌ³ ? இதி ஸந்தே³ஹோ மாபூ⁴த் , இத்யாஹ -

தே³ஹ இதி ।

நநு யஜ்ஞஸ்யதே³ஹாதி⁴கரணத்வாபா⁴வாத் கத²ம் ததா²வித⁴யஜ்ஞாபி⁴மாநிதே³வதாத்வம் ப⁴க³வதா விவக்ஷ்யதே ? தத்ர ஆஹ -

யஜ்ஞோ ஹீதி ।

ஏதேந தஸ்ய பு³த்³த்⁴யாதி³வ்யதிரிக்தத்வம் உக்தம் அவதே⁴யம் । ந ஹி பரா தே³வதா த³ர்ஶிதரீத்யா அதி⁴யஜ்ஞஶப்³தி³தா பு³த்³த்⁴யாதி³ஷு அந்தர்பா⁴வம் அநுபா⁴வயிதும் அலம் । தே³ஹாந் பி³ப்⁴ரதீதி - தே³ஹப்⁴ருத: ஸர்வே ப்ராணிந:, தேஷாமேவ வர: - ஶ்ரேஷ்ட²: । யுக்தம் ஹி ப⁴க³வதா ஸாக்ஷாதே³வ ப்ரதிக்ஷணம் ஸம்வாத³ம் வித³தா⁴நஸ்ய அர்ஜுநஸ்ய ஸர்வேப்⁴ய: ஶ்ரைஷ்ட்²யம்

॥ 4 ॥