సమ్ప్రతిప్రశ్నత్రయస్య ఉత్తరమ్ ఆహ -
అధిభూతమితి ।
‘అధిభూతం చ కిం ప్రోక్తమ్ ? ’ (భ. గీ. ౮-౧) ఇత్యస్య ప్రతివచనమ్ -
అధిభూతం క్షరో భావ ఇతి ।
తత్ర అధిభూతపదమ్ అనూద్య వాచ్యమ్ అర్థం కథయతి -
అధిభూతమిత్యాదినా ।
తస్య నిర్దేశమ్ అన్తరేణ నిర్జ్ఞాతుమ్ అశక్యత్వాత్ ప్రశ్నద్వారా తన్నిర్దిశతి -
కోఽసావితి ।
కార్యమాత్రమ్ అత్ర సఙ్గృహీతమ్ , ఇతి వక్తుం ఉక్తమేవ వ్యనక్తి -
యత్కిఞ్చిదితి ।
‘అధిదైవం కిమ్ ? ’ (భ. గీ. ౮-౧) ఇతి ప్రశ్నే, ‘పురుషశ్చ’ ఇత్యాది ప్రతివచనమ్ । తత్ర పురుషశబ్దమ్ అనూద్య ముఖ్యమ్ అర్థం తస్య ఉపన్యస్యతి -
పురుష ఇతి ।
తస్యైవ సమ్భావితమ్ అర్థాన్తరమ్ ఆహ -
పురి శయనాద్వేతి ।
వైరాజం దేహమ్ ఆసాద్య ఆదిత్యమణ్డలాదిషు దైవతేషు అన్తరవస్థితో లిఙ్గాత్మా వ్యష్టికరణానుగ్రాహకోఽత్ర పురుషశబ్దార్థః ।
స చ అధిదైవతమ్ ఇతి స్ఫుటయతి -
ఆదిత్యేతి ।
‘అధియజ్ఞః కథమ్ ? ’ (భ. గీ. ౮-౨) ఇత్యాదిప్రశ్నం పరిహరన్ అధియజ్ఞశబ్దార్థమ్ ఆహ -
అధియజ్ఞ ఇతి ।
కథమ్ ఉక్తాయాం దేవతాయామ్ అధియజ్ఞశబ్దః స్యాత్ , ఇత్యాశఙ్క్య, శ్రుతిమ్ అనుసరన్ ఆహ -
యజ్ఞో వా ఇతి ।
పరైవ దేవతా అధియజ్ఞశబ్దేన ఉచ్యతే ।
సా చ బ్రహ్మణః సకాశాత్ అత్యన్తాభేదేన ప్రతిపత్తవ్యా, ఇత్యాహ -
స హి విష్ణురితి ।
శాస్త్రీయవ్యవహారభూమిః ‘అత్ర’ ఇత్యుక్తా,దేహసామానాధికరణ్యాద్వా, ‘అత్ర’ ఇత్యస్య వ్యాఖ్యానమ్ -
అస్మిన్ ఇతి ।
కిమ్ అధియజ్ఞో బహిః ? అన్తర్వా దేహాదౌ ? ఇతి సన్దేహో మాభూత్ , ఇత్యాహ -
దేహ ఇతి ।
నను యజ్ఞస్యదేహాధికరణత్వాభావాత్ కథం తథావిధయజ్ఞాభిమానిదేవతాత్వం భగవతా వివక్ష్యతే ? తత్ర ఆహ -
యజ్ఞో హీతి ।
ఎతేన తస్య బుద్ధ్యాదివ్యతిరిక్తత్వమ్ ఉక్తమ్ అవధేయమ్ । న హి పరా దేవతా దర్శితరీత్యా అధియజ్ఞశబ్దితా బుద్ధ్యాదిషు అన్తర్భావమ్ అనుభావయితుమ్ అలమ్ । దేహాన్ బిభ్రతీతి - దేహభృతః సర్వే ప్రాణినః, తేషామేవ వరః - శ్రేష్ఠః । యుక్తం హి భగవతా సాక్షాదేవ ప్రతిక్షణం సంవాదం విదధానస్య అర్జునస్య సర్వేభ్యః శ్రైష్ఠ్యమ్
॥ ౪ ॥