శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
అభ్యాసయోగయుక్తేన చేతసా నాన్యగామినా
పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థానుచిన్తయన్ ॥ ౮ ॥
అభ్యాసయోగయుక్తేన మయి చిత్తసమర్పణవిషయభూతే ఎకస్మిన్ తుల్యప్రత్యయావృత్తిలక్షణః విలక్షణప్రత్యయానన్తరితః అభ్యాసః చాభ్యాసో యోగః తేన యుక్తం తత్రైవ వ్యాపృతం యోగినః చేతః తేన, చేతసా నాన్యగామినా అన్యత్ర విషయాన్తరే గన్తుం శీలమ్ అస్యేతి నాన్యగామి తేన నాన్యగామినా, పరమం నిరతిశయం పురుషం దివ్యం దివి సూర్యమణ్డలే భవం యాతి గచ్ఛతి హే పార్థ అనుచిన్తయన్ శాస్త్రాచార్యోపదేశమ్ అనుధ్యాయన్ ఇత్యేతత్ ॥ ౮ ॥
అభ్యాసయోగయుక్తేన చేతసా నాన్యగామినా
పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థానుచిన్తయన్ ॥ ౮ ॥
అభ్యాసయోగయుక్తేన మయి చిత్తసమర్పణవిషయభూతే ఎకస్మిన్ తుల్యప్రత్యయావృత్తిలక్షణః విలక్షణప్రత్యయానన్తరితః అభ్యాసః చాభ్యాసో యోగః తేన యుక్తం తత్రైవ వ్యాపృతం యోగినః చేతః తేన, చేతసా నాన్యగామినా అన్యత్ర విషయాన్తరే గన్తుం శీలమ్ అస్యేతి నాన్యగామి తేన నాన్యగామినా, పరమం నిరతిశయం పురుషం దివ్యం దివి సూర్యమణ్డలే భవం యాతి గచ్ఛతి హే పార్థ అనుచిన్తయన్ శాస్త్రాచార్యోపదేశమ్ అనుధ్యాయన్ ఇత్యేతత్ ॥ ౮ ॥

అభ్యాసం విభజతే -

మయీతి ।

న హి చిత్తసమర్పణస్య విషయభూతం భగవతోఽర్థాన్తరం వస్తుసదస్తి, ఇతి మన్వానో విశినష్టి -

చిత్తేతి ।

అన్తరాळకాలేఽపి విజాతీయప్రత్యయేషు విచ్ఛిద్య విచ్ఛద్య జాయమానేష్వపి సజాతీయప్రత్యయావృత్తిః అయోగినోఽపి స్యాత్ ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -

విలక్షణేతి ।

అభ్యాసాఖ్యేన యోగేన యుక్తత్వం చేతసో వివృణోతి -

తత్రైవేతి ।

తృతీయయా పరామృష్టోఽభ్యాసయోగః సప్తమ్యాపి పరామృశ్యతే ।

నను - ప్రాకృతానాం చేతస్తథా, ఇత్యాశఙ్క్య, విశినష్టి -

యోగిన ఇతి ।

తచ్చేత్ చేతః విషయాన్తరం పరామృశేత్ , న తర్హి పరమపురుషార్థ ప్రప్తిహేతుః స్యాత్ , ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -

నాన్యగామినేతి ।

ప్రామాదికం విషయాన్తరపారవశ్యమ్ అభ్యనుజ్ఞాతుంతాచ్ఛీల్యప్రత్యయః । తేన తాత్పర్యాత్ అపరామృష్టార్థాన్తరేణ పరమపురుషనిష్ఠేన, ఇత్యర్థః । తదేవ పురుషస్య నిరతిశయత్వమ్ , యత్ అపరామృష్టాఖిలానర్థత్వమ్ అనతిశయానన్దత్వం చ । తచ్చ ప్రాగేవ వ్యాఖ్యాతమ్ , నేహ వ్యాఖ్యానమ్ అపేక్షతే ।

‘యశ్చాసావాదిత్యే’ (తై. ఉ. ౨-౮-౫) ఇత్యాదిశ్రుతిమ్ అనుసృత్య, ఆహ -

దివీతి ।

తత్ర విశేషతోఽభివ్యక్తిరేవ భవనమ్ । పూర్వోక్తేన చేతసా యథోక్తం పురుషమ్ అనుచిన్తయన్ యాతి తమేవ, ఇతి సమ్బన్ధః ।

అనుచిన్తయన్ ఇత్యత్ర అనుశబ్దార్థం వ్యాచష్ఠే -

శాస్త్రేతి ।

చిన్తయన్ ఇతి వ్యాకరోతి -

ధ్యాయన్నితి

॥ ౮ ॥