கதா³ தத³நுஸ்மரணே ப்ரயத்நாதிரேகோ(அ)ப்⁴யர்த்²யதே, தத்ர ஆஹ -
ப்ரயாணகால இதி ।
கத²ம் தத³நுஸ்மரணம் ? இதி உபகரணகலாபப்ரேக்ஷ்யமாணம் ப்ரதி ஆஹ -
மநஸேதி ।
யோ(அ)நுஸ்மரேத் , ஸ கிம் உபைதி ? தத்ர ஆஹ -
ஸ தமிதி ।
மரணகாலே க்லேஶபா³ஹுல்யே(அ)பி ப்ராசீநாப்⁴யாஸாதா³ஸாதி³தபு³த்³தி⁴வைப⁴வோ ப⁴க³வந்தம் அऩுஸ்மரந் யதா²ஸ்ம்ருதமேவ தே³ஹாபி⁴மாநவிக³மநாநந்தரம் உபாக³ச்ச²தி, இத்யர்த²: ।
ப⁴க³வத³நுஸ்மரணஸ்ய ஸாத⁴நம் ‘மநஸைவாநுத்³ரஷ்டவ்யம் ‘ இதி ஶ்ர்ருத்யுபதி³ஷ்டம் ஆசஷ்டே -
மநஸேதி ।
தஸ்ய சஞ்சலத்வாத் ந ஸ்தை²ர்யம் ஈஶ்வரே ஸித்⁴யதி, தத்கத²ம் தேத தத³நுஸ்மரணம் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -
அசலேநேதி ।
ஈஶ்வராநுஸ்மரணே ப்ரயத்நேந ப்ரவர்திதம் விஷயவிமுக²ம் , தஸ்மிந்நேவ அநுஸ்மரணயோக்³யபௌந:புந்யேந ப்ரவ்ருத்த்யா நிஶ்சலீக்ருதம் , தத: சலநவிகலம் , தேந, இதி வ்யாசஷ்டே -
அசலேநேதி ।
ஸம்ப்ரதி அऩுஸ்மரணாதி⁴காரிணம் விஶிநிஷ்டி -
ப⁴க்த்யேதி ।
பரமேஶ்வரே பரேண ப்ரேம்ணா ஸஹிதோ விஷயாந்தரவிமுகோ²(அ)நுஸ்மர்தவ்ய:, இத்யர்த²: ।
யோக³ப³லமேவ ஸ்போ²ரயதி -
ஸமாதி⁴ஜேதி ।
யோக³: - ஸமாதி⁴:, சித்தஸ்ய விஷயாந்தரவ்ருத்திநிரோதே⁴ந பரஸ்மிந்நேவ ஸ்தா²பநம் । தஸ்ய ப³லம் - ஸம்ஸ்காரப்ரசயோ த்⁴யேயைகாக்³ர்யகரணம் । தேந, தத்ரைவ ஸ்தை²ர்யம் , இத்யர்த²: ।
சகாரஸூசிதம் அந்வயம் அந்வாசஷ்டே -
தேந சேதி ।
யத்து கயா நாட்³யா உத்க்ராமந் யாதி, இதி, தத்ர ஆஹ -
பூர்வமிதி ।
சித்த ஹி ஸ்வபா⁴வதோ விஷயேஷு வ்யாப்ருதம், தேப்⁴யோ விமுகீ²க்ருத்ய ஹ்ருத³யே புண்ட³ரீகாகாரே பரமாத்மஸ்தா²நே யத்நத: ஸ்தா²பநீயம் ।
‘அத² யதி³த³மஸ்மிந் ப்³ரஹ்மபுரே ‘ இத்யாதி³ஶ்ருதே:, தத்ர சித்தம் வஶீக்ருத்ய ஆதௌ³, அநந்தரம் கர்தவ்யம் உபதி³ஶதி -
தத இதி ।
இடா³பிங்க³லே த³க்ஷிணோத்தரே நாட்³யௌ ஹ்ருத³யாந்நிஸ்ஸ்ருதே நிருத்⁴ய, தஸ்மாதே³வ ஹ்ருத³யாக்³ராத் ஊர்த்⁴வக³மநஶீலயா ஸுஷும்நயா நாட்³யா ஹார்த³ ப்ராணம் ஆநீய, கண்டா²வலம்பி³தஸ்தநஸத்³ருஶம் மாம்ஸக²ண்ட³ம் ப்ராப்ய, தேந அத்⁴வநா ப்⁴ருவோர்மத்⁴யே தம ஆவேஶ்ய அப்ரமாத³வாந் ப்³ரஹ்மரந்த்⁴ராத் விநிஷ்க்ரம்ய ‘கவிம் புராணம் ‘ இத்யாதி³விஶேஷணம் பரமபுருஷம் உபக³ச்ச²தி, இத்யர்த²: ।
‘பூ⁴மிஜயக்ரமேண ‘ இத்யத்ர பூ⁴ம்யாதீ³நாம் பஞ்சாநாம் பூ⁴தாநாம் , ஜய: - வஶீகரணாம் - தஸ்ய தஸ்ய பூ⁴தஸ்ய ஸ்வாதீ⁴நசேஷ்டாவைஶிஷ்ட்யம் , தத்³த்³வாரேண, இதி ஏதது³ச்யதே । ‘ஸ தம் ‘ இத்யாதி³ வ்யாசஷ்டே -
ஸ ஏவமிதி
॥ 10 ॥