ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
யோ வை தத்³ப⁴க³வந்மநுஷ்யேஷு ப்ராயணாந்தமோங்காரமபி⁴த்⁴யாயீத கதமம் வாவ தேந லோகம் ஜயதீதி । ’ (ப்ர. உ. 5 । 1)தஸ்மை ஹோவாச ஏதத்³வை ஸத்யகாம பரம் சாபரம் ப்³ரஹ்ம யதோ³ங்கார:’ (ப்ர. உ. 5 । 2) இத்யுபக்ரம்ய ய: புநரேதம் த்ரிமாத்ரேணோமித்யேதேநைவாக்ஷரேண பரம் புருஷமபி⁴த்⁴யாயீத ஸாமபி⁴ருந்நீயதே ப்³ரஹ்மலோகம்’ (ப்ர. உ. 5 । 5) இத்யாதி³நா வசநேந, அந்யத்ர த⁴ர்மாத³ந்யத்ராத⁴ர்மாத்’ (க. உ. 1 । 2 । 14) இதி உபக்ரம்ய ஸர்வே வேதா³ யத்பத³மாமநந்திதபாம்ஸி ஸர்வாணி யத்³வத³ந்தியதி³ச்ச²ந்தோ ப்³ரஹ்மசர்யம் சரந்தி தத்தே பத³ம் ஸங்க்³ரஹேண ப்³ரவீம்யோமித்யேதத்’ (க. உ. 1 । 2 । 15) இத்யாதி³பி⁴ஶ்ச வசநை: பரஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ வாசகரூபேண, ப்ரதிமாவத் ப்ரதீகரூபேண வா, பரப்³ரஹ்மப்ரதிபத்திஸாத⁴நத்வேந மந்த³மத்⁴யமபு³த்³தீ⁴நாம் விவக்ஷிதஸ்ய ஓங்காரஸ்ய உபாஸநம் காலாந்தரே முக்திப²லம் உக்தம் யத் , ததே³வ இஹாபி கவிம் புராணமநுஶாஸிதாரம்’ (ப⁴. கீ³. 8 । 9) யத³க்ஷரம் வேத³விதோ³ வத³ந்தி’ (ப⁴. கீ³. 8 । 11) இதி உபந்யஸ்தஸ்ய பரஸ்ய ப்³ரஹ்மண: பூர்வோக்தரூபேண ப்ரதிபத்த்யுபாயபூ⁴தஸ்ய ஓங்காரஸ்ய காலாந்தரமுக்திப²லம் உபாஸநம் யோக³தா⁴ரணாஸஹிதம் வக்தவ்யம் , ப்ரஸக்தாநுப்ரஸக்தம் யத்கிஞ்சித் , இத்யேவமர்த²: உத்தரோ க்³ரந்த² ஆரப்⁴யதே
யோ வை தத்³ப⁴க³வந்மநுஷ்யேஷு ப்ராயணாந்தமோங்காரமபி⁴த்⁴யாயீத கதமம் வாவ தேந லோகம் ஜயதீதி । ’ (ப்ர. உ. 5 । 1)தஸ்மை ஹோவாச ஏதத்³வை ஸத்யகாம பரம் சாபரம் ப்³ரஹ்ம யதோ³ங்கார:’ (ப்ர. உ. 5 । 2) இத்யுபக்ரம்ய ய: புநரேதம் த்ரிமாத்ரேணோமித்யேதேநைவாக்ஷரேண பரம் புருஷமபி⁴த்⁴யாயீத ஸாமபி⁴ருந்நீயதே ப்³ரஹ்மலோகம்’ (ப்ர. உ. 5 । 5) இத்யாதி³நா வசநேந, அந்யத்ர த⁴ர்மாத³ந்யத்ராத⁴ர்மாத்’ (க. உ. 1 । 2 । 14) இதி உபக்ரம்ய ஸர்வே வேதா³ யத்பத³மாமநந்திதபாம்ஸி ஸர்வாணி யத்³வத³ந்தியதி³ச்ச²ந்தோ ப்³ரஹ்மசர்யம் சரந்தி தத்தே பத³ம் ஸங்க்³ரஹேண ப்³ரவீம்யோமித்யேதத்’ (க. உ. 1 । 2 । 15) இத்யாதி³பி⁴ஶ்ச வசநை: பரஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ வாசகரூபேண, ப்ரதிமாவத் ப்ரதீகரூபேண வா, பரப்³ரஹ்மப்ரதிபத்திஸாத⁴நத்வேந மந்த³மத்⁴யமபு³த்³தீ⁴நாம் விவக்ஷிதஸ்ய ஓங்காரஸ்ய உபாஸநம் காலாந்தரே முக்திப²லம் உக்தம் யத் , ததே³வ இஹாபி கவிம் புராணமநுஶாஸிதாரம்’ (ப⁴. கீ³. 8 । 9) யத³க்ஷரம் வேத³விதோ³ வத³ந்தி’ (ப⁴. கீ³. 8 । 11) இதி உபந்யஸ்தஸ்ய பரஸ்ய ப்³ரஹ்மண: பூர்வோக்தரூபேண ப்ரதிபத்த்யுபாயபூ⁴தஸ்ய ஓங்காரஸ்ய காலாந்தரமுக்திப²லம் உபாஸநம் யோக³தா⁴ரணாஸஹிதம் வக்தவ்யம் , ப்ரஸக்தாநுப்ரஸக்தம் யத்கிஞ்சித் , இத்யேவமர்த²: உத்தரோ க்³ரந்த² ஆரப்⁴யதே

‘வக்ஷ்யமாணேந உபாயேந’ இத்யுக்தம் வ்யக்தீகுர்வந் ஓங்காரத்³வாரா ப்³ரஹ்மோபாஸநம் ஶ்ருத்யுக்தம் அநுக்ராமதி -

ஸயோ ஹேதி ।

ஸத்யகாமேந அபி⁴த்⁴யாநப²லம் ஜிஜ்ஞாஸுநா ப⁴க³வந்நிதி பிப்பலாத³: ஸம்போ³த்⁴ய அபி⁴முகீ²க்ரியதே ।நிபாதௌ து ப்ரஸித்³த⁴ம் அர்த²மேவ த்³யோதயந்தௌ அபி⁴த்⁴யாநஸ்ய ப²லவத்வேந கர்தவ்யத்வம் ஆவேத³யத: । மநுஷ்யேஷு மத்⁴யே ஸ:, யோ அதி⁴க்ருத: மநுஷ்ய:, தத் - ப்ரஸித்³த⁴ம் அபி⁴த்⁴யாநம் யதா² ஸித்³த்⁴யதி, ததா² ஸர்வவேத³ஸாரபூ⁴தம் ஓங்காரம் ஆபி⁴முக்²யேந த்⁴யாயீத । தச்ச அபி⁴த்⁴யாநம்‘ஆப்ராயணா ‘தி³தி ந்யாயேந மரணாந்தம் அநுஷ்டே²யம் । ஸ சைவம் அநுதிஷ்ட²ந்ப்ரக்ருதேந அபி⁴த்⁴யாநேந லோகாநாம் ஜேதவ்யாநாம் ப³ஹுத்வாத் , கதமம் லோகம் ஜயதி ? இதி ப்ரஶ்நம் ப்ருஷ்டவதே ஸத்யகாமாய பிப்பலாத³நாமா கில ஆசார்ய: ப்ரதிவசநம் ப்ரோவாச । தத்ர ப்ரத²மம் அபி⁴த்⁴யேயம் ஓங்காரம் பராபரப்³ரஹ்மத்வேந மஹீகரோதி -

ஏதத்³வா இதி ।

த்ரிமாத்ரேண - அகாரோகாரமகாராத்மகேந, இதி யாவத் । யோ(அ)பி⁴த்⁴யாயீத, தமேவ யதா²பி⁴த்⁴யாதம் புருஷம் அதி⁴க³ச்ச²தி, இத்யாதி³வசநேந உபாஸநம் ஓங்காரஸ்ய உக்தம் , இத்யர்த²: ।

ப்ரஶ்நஶ்நுதிவத் கட²வல்லீ ச தத்ரைவார்தே² ப்ரவ்ருத்தா, இத்யாஹ -

அந்யத்ரேதி ।

அவ்யவதா⁴நேந உபநிஷதா³ம் , வ்யவதா⁴நேந ச கர்மஶ்ருதீநாம் பரஸ்மிந் ஆத்மநி பர்யவஸாநம் த³ர்ஶயதி-

ஸர்வ இதி ।

தபஸாமபி ஸர்வேஷாம் சித்தஶுத்³தி⁴த்³வாரா தத்ரைவ பர்யவஸாநம் , இத்யாஹ -

தபாம்ஸீதி ।

தஸ்யைவ ச ஜ்ஞாநார்த²ம் அஷ்டாங்க³ம் ப்³ரஹ்மசர்ய தத்ர தத்ர விஹிதம் , இத்யாஹ -

யதி³ச்ச²ந்த இதி ।

தஸ்ய பத³நீயஸ்ய ப்³ரஹ்மண: ஸங்க்ஷேபேண கத²நம் ஓங்காரத்³வாரகம் , இதி கத²யதி -

ஓமித்யேததி³தி ।

உதா³ஹ்ருதவசநாநாம் தாத்பர்யம் த³ர்ஶயதி-

பரஸ்யேதி ।

தஸ்ய வாசகரூபேண வா தஸ்யைவ ப்ரதீகரூபேண வா விவக்ஷிதஸ்ய உபாஸநம் யதோ²க்தை: வசநை: உக்தம் , இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

நநு - பரஸ்மிந் ப்³ரஹ்மணி தத்வமஸ்யாதி³வாக்யாதே³வ ப்ரதிபத்தி: அதி⁴காரிணோ ப⁴விஷ்யதி, கிமிதி உபாஸநம் ஓங்காரஸ்ய உபந்யஸ்யதே ? தத்ர ஆஹ -

பரேதி ।

யத்³யபி விஶிஷ்டாதி⁴காரிணோ விநைவ உபாஸநம் ப்³ரஹ்மணி ப்ரதிபத்தி: உத்பத்³யதே, ததா²பி மந்தா³நாம் மத்⁴யமாநாம் ச தத்³தீ⁴ஹேதுத்வேந ஓங்காரோ விவக்ஷித: । தச்ச உபாஸநம் ப்³ரஹ்மத்³ருஷ்ட்யா ஶ்ருதிபி⁴ருபதி³ஷ்டம் , இத்யர்த²: ।

தஸ்ய க்ரமமுக்திப²லத்வாத் அநுஷ்டே²யத்வம் ஸூசயதி -

காலாந்தரேதி ।

ப⁴வத்வேவம் ஶ்ருதீநாம் ப்ரவ்ருத்தி:, தாவதா ப்ரக்ருதே கிமாயாதம் ? இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

உக்தம் யதி³தி ।

ததே³வ இஹாபி வக்தவ்யம் , இதி உத்தரேண ஸம்ப³ந்த⁴: ।

உபாஸநமேவ உபாஸ்யோபந்யாஸத்³வாரா ஸ்போ²ரயதி -

கவிமித்யாதி³நா ।

பூர்வோக்தரூபேணேதி - அபி⁴தா⁴நத்வேந ப்ரதீகத்வேந ச, இத்யர்த²: ।

ஶ்ரௌதஸ்ய உபாஸநஸ்ய அநூத்³யமாநஸ்ய ஸோபஸ்கரத்வம் ஸங்கி³ரதே -

யோகே³தி ।

தர்ஹி கத²ம் - ‘அநந்யசேதா: ஸததம் ‘ இத்யாதி³ வக்ஷ்யதே தத்ர ஆஹ -

ப்ரஸக்தேதி ।

ஓங்காரோபஸநம் ப்ரஸக்தம் , தத³நந்தரம் தத்ப²லம் அநுப்ரஸக்தம் , தத்³ - த்³வாரா ச அபுநராவ்ருத்த்யாதி³ வக்தவ்யகோடிநிவிஷ்டம் , இத்யர்த²: ।

இத்யேவமர்த² இதி ।