ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾದಥ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತೇ
ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವತ ಏವ ಸರ್ವ
ಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಸ್ತ್ವಂ
ಸರ್ವಂ ಸಮಾಪ್ನೋಷಿ ತತೋಽಸಿ ಸರ್ವಃ ॥ ೪೦ ॥
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾತ್ ಪೂರ್ವಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ತುಭ್ಯಮ್ , ಅಥ ಪೃಷ್ಠತಃ ತೇ ಪೃಷ್ಠತಃ ಅಪಿ ತೇ ನಮೋಽಸ್ತು, ತೇ ಸರ್ವತ ಏವ ಸರ್ವಾಸು ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವತ್ರ ಸ್ಥಿತಾಯ ಹೇ ಸರ್ವಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ಅನಂತಂ ವೀರ್ಯಮ್ ಅಸ್ಯ, ಅಮಿತಃ ವಿಕ್ರಮಃ ಅಸ್ಯವೀರ್ಯಂ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ವಿಕ್ರಮಃ ಪರಾಕ್ರಮಃವೀರ್ಯವಾನಪಿ ಕಶ್ಚಿತ್ ಶತ್ರುವಧಾದಿವಿಷಯೇ ಪರಾಕ್ರಮತೇ, ಮಂದಪರಾಕ್ರಮೋ ವಾತ್ವಂ ತು ಅನಂತವೀರ್ಯಃ ಅಮಿತವಿಕ್ರಮಶ್ಚ ಇತಿ ಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃಸರ್ವಂ ಸಮಸ್ತಂ ಜಗತ್ ಸಮಾಪ್ತೋಷಿ ಸಮ್ಯಕ್ ಏಕೇನ ಆತ್ಮನಾ ವ್ಯಾಪ್ನೋಷಿ ಯತಃ, ತತಃ ತಸ್ಮಾತ್ ಅಸಿ ಭವಸಿ ಸರ್ವಃ ತ್ವಮ್ , ತ್ವಯಾ ವಿನಾಭೂತಂ ಕಿಂಚಿತ್ ಅಸ್ತಿ ಇತಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಃ ॥ ೪೦ ॥
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾದಥ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತೇ
ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವತ ಏವ ಸರ್ವ
ಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಸ್ತ್ವಂ
ಸರ್ವಂ ಸಮಾಪ್ನೋಷಿ ತತೋಽಸಿ ಸರ್ವಃ ॥ ೪೦ ॥
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾತ್ ಪೂರ್ವಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ತುಭ್ಯಮ್ , ಅಥ ಪೃಷ್ಠತಃ ತೇ ಪೃಷ್ಠತಃ ಅಪಿ ತೇ ನಮೋಽಸ್ತು, ತೇ ಸರ್ವತ ಏವ ಸರ್ವಾಸು ದಿಕ್ಷು ಸರ್ವತ್ರ ಸ್ಥಿತಾಯ ಹೇ ಸರ್ವಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃ ಅನಂತಂ ವೀರ್ಯಮ್ ಅಸ್ಯ, ಅಮಿತಃ ವಿಕ್ರಮಃ ಅಸ್ಯವೀರ್ಯಂ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ವಿಕ್ರಮಃ ಪರಾಕ್ರಮಃವೀರ್ಯವಾನಪಿ ಕಶ್ಚಿತ್ ಶತ್ರುವಧಾದಿವಿಷಯೇ ಪರಾಕ್ರಮತೇ, ಮಂದಪರಾಕ್ರಮೋ ವಾತ್ವಂ ತು ಅನಂತವೀರ್ಯಃ ಅಮಿತವಿಕ್ರಮಶ್ಚ ಇತಿ ಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಃಸರ್ವಂ ಸಮಸ್ತಂ ಜಗತ್ ಸಮಾಪ್ತೋಷಿ ಸಮ್ಯಕ್ ಏಕೇನ ಆತ್ಮನಾ ವ್ಯಾಪ್ನೋಷಿ ಯತಃ, ತತಃ ತಸ್ಮಾತ್ ಅಸಿ ಭವಸಿ ಸರ್ವಃ ತ್ವಮ್ , ತ್ವಯಾ ವಿನಾಭೂತಂ ಕಿಂಚಿತ್ ಅಸ್ತಿ ಇತಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಃ ॥ ೪೦ ॥

ಯಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಸವಿತಾ ಉದೇತಿ, ಸಾ ಪೂರ್ವಾ ದಿಕ್ ಉಚ್ಯತೇ । ತಸ್ಯಾಂ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಮ್ ಸರ್ವಂ ತ್ವಮೇವ । ತಸ್ಮೈ ತೇ - ತುಭ್ಯಂ ನಮೋ ಅಸ್ತು, ಇತ್ಯಾಹ-

ನಮ ಇತಿ ।

ಅಥಶಬ್ದಃ ಸಮುಚ್ಚಯೇ ।

ಪಶ್ಚಾದಪಿ ಸ್ಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ತ್ವಮೇವ । ತಸ್ಮೈ ತೇ - ತುಭ್ಯಂ ನಮೋ ಅಸ್ತು ಇತ್ಯಾಹ-

ಅಥೇತಿ ।

ಕಿಂ ಬಹುನಾ ? ಯಾವಂತ್ಯೋ ದಿಶಃ, ತತ್ರ ಸರ್ವತ್ರ ಯತ್ ವರ್ತತೇ ತತ್ ಅಶೇಷಂ ತ್ವಮೇವ । ತಸ್ಮೈ ತುಭ್ಯಂ ಪ್ರಹ್ವೀಭಾವಃ ಸ್ಯಾತ್ ಇತಿ ಆಹ-

ನಮೋಽಸ್ತ್ವಿತಿ ।

ಫಲಿತಂ ಸರ್ವಾತ್ಮತ್ವಂ ಸೂಚಯತಿ-

ಹೇ ಸರ್ವೇತಿ ।

ವೀರ್ಯವಿಕ್ರಮಯೋಃ ನ ಪೌನರುಕ್ತ್ಯಮ್ , ಇತ್ಯಾಹ-

ವೀರ್ಯಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ವೀರ್ಯವತೋ ವಿಕ್ರಮಾವ್ಯಭಿಚಾರಾತ್ ಅರ್ಥಪೌನರುಕ್ತ್ಯಮ್ ಆಶಂಕ್ಯ, ಆಹ-

ವೀರ್ಯವಾನಿತಿ ।

ಭಗವತಿ ಲೋಕತೋ ವಿಶೇಷಮ್ ಆಹ-

ತ್ವಂ ತ್ವಿತಿ ।

ಉಕ್ತಂ ಸರ್ವಾತ್ಮತ್ವಂ ಪ್ರಪಂಚಯತಿ-

ಸರ್ವಮಿತಿ ।

ಸಪ್ರಪಂಚತ್ವಂ ವಾರಯತಿ-

ತ್ವಯೇತಿ

॥ ೪೦ ॥