ప్రథమమధ్యమయోః షట్కయోః తత్త్వంపదార్థౌ ఉక్తౌ । అన్తిమస్తు షట్కః వాక్యార్థనిష్ఠః సమ్యగ్ధీప్రధానః అధునా ఆరభ్యతే । తత్ర క్షేత్రాధ్యాయమ్ అన్తిమషట్కాద్యమ్ అవతితారయిషుః వ్యవహితం వృత్తం కీర్తయతి-

సప్తమ ఇతి ।

ప్రకృతిద్వయస్య స్వాతన్త్ర్యం వారయతి -

ఈశ్వరస్యేతి ।

భూమిరిత్యాదినా ఉక్తా సత్వాదిరూపా ప్రకృతిః అపరా ఇత్యత్ర హేతుమాహ -

సంసారేతి ।

ఇతస్త్వన్యా ఇత్యాదినా ఉక్తాం ప్రకృతిమ్ అనుక్రామతి -

పరా చేతి ।

పరత్వే హేతుం మూచయని -

ఈశ్వరాత్మికేతి ।

కిమర్థమ్ ఈశ్వరస్య ప్రకృతిద్వయమ్ ? ఇత్యాశఙ్క్య, కారణత్వార్థమ్ ఇత్యాహ -

యాభ్యామితి ।

వృత్తమ్ అనూద్య, వర్తిష్యమాణాధ్యాయారమ్భప్రకారమ్ ఆహ -

తత్రేతి ।

వ్యవహితేన మవన్ధమ్ ఉక్త్వా, అవ్యవహితేన తం వివక్షుః అవ్యవహితమ్ అనువదతి -

అతీతేతి ।

నిష్ఠా ఉక్తా ఇతి సమ్బన్ధః । నిష్ఠామేవ వ్యాచష్టే -

యథేతి ।

వర్తన్తే - ధర్మజాతమ్ అనుతిష్ఠన్తి, తథా పూర్వోక్తేన ప్రకారేణ సర్వముక్తమ్ ఇతి యోజనా ।

అవ్యవహితమేవ అనూద్య తేన ఉత్తరస్య సమ్బన్ధం సఙ్గిరతే -

కేనేతి ।

తత్వజ్ఞానోక్తేః ఉక్తార్థేన సముచ్చయార్థః చకారః ।

జీవానాం సుఖదుఃఖాది భేదభాజాం ప్రతిక్షేత్రం భిన్నానాం న అక్షరేణ ఐక్యమ్ , ఇత్యాశఙ్క్య, సంసారస్య ఆత్మధర్మత్వం నిరాకృత్య సఙ్ఘాతనిష్ఠత్వం వక్తుం, సఙ్ఘాతోత్పత్తిప్రకారమ్  ఆహ -

ప్రకృతిశ్చేతి ।

భోగశ్చ అపవర్గశ్చ అర్థౌ, తయోరేవ కర్తవ్యతయా, ఇతి యావత్ ।

నను అనన్తరశ్లాకే శరీరనిర్దేశాత్ తస్య ఉత్పత్తిః వక్తవ్యా, కిమితి సఙ్ఘాతస్య ఉచ్యతే? తత్రాహ -

సోఽయమితి ।

ఉక్తేఽర్థే భగవద్వచనమ్ అవతారయతి -

తదేతదితి ।