ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಚಾಪಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಭಾರತ
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಜ್ಞಾನಂ ಯತ್ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಮತಂ ಮಮ ॥ ೨ ॥
ಯತ್ತು ಉಕ್ತಮ್ ಸಮಃ ದೃಷ್ಟಾಂತಃ ಇತಿ, ತತ್ ಅಸತ್ಕಥಮ್ ? ಅವಿದ್ಯಾಧ್ಯಾಸಮಾತ್ರಂ ಹಿ ದೃಷ್ಟಾಂತದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಯೋಃ ಸಾಧರ್ಮ್ಯಂ ವಿವಕ್ಷಿತಮ್ತತ್ ವ್ಯಭಿಚರತಿಯತ್ತು ಜ್ಞಾತರಿ ವ್ಯಭಿಚರತಿ ಇತಿ ಮನ್ಯಸೇ, ತಸ್ಯಾಪಿ ಅನೈಕಾಂತಿಕತ್ವಂ ದರ್ಶಿತಂ ಜರಾದಿಭಿಃ
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಚಾಪಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಭಾರತ
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಜ್ಞಾನಂ ಯತ್ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಮತಂ ಮಮ ॥ ೨ ॥
ಯತ್ತು ಉಕ್ತಮ್ ಸಮಃ ದೃಷ್ಟಾಂತಃ ಇತಿ, ತತ್ ಅಸತ್ಕಥಮ್ ? ಅವಿದ್ಯಾಧ್ಯಾಸಮಾತ್ರಂ ಹಿ ದೃಷ್ಟಾಂತದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಯೋಃ ಸಾಧರ್ಮ್ಯಂ ವಿವಕ್ಷಿತಮ್ತತ್ ವ್ಯಭಿಚರತಿಯತ್ತು ಜ್ಞಾತರಿ ವ್ಯಭಿಚರತಿ ಇತಿ ಮನ್ಯಸೇ, ತಸ್ಯಾಪಿ ಅನೈಕಾಂತಿಕತ್ವಂ ದರ್ಶಿತಂ ಜರಾದಿಭಿಃ

ಸ್ಯಾಣೌ ಪುರುಷನಿಶ್ಚಯವತ್ ಆತ್ಮನೋ ದೇಹಾದ್ಯಾತ್ಮತ್ವನಿಶ್ಚಯಸ್ಯ ಅಧ್ಯಸ್ತತಾ, ಇತಿ ಅಯುಕ್ತಮ್ , ದೃಷ್ಟಾಂತಸ್ಯ ಜ್ಞೇಯಮಾತ್ರವಿಷಯತ್ವಾತ್ , ಇತರಸ್ಯ ಜ್ಞೇಯಜ್ಞಾತೃವಿಷಯತ್ವಾತ್ , ಇತಿ ಉಕ್ತಮ್ ಅನುವದತಿ -

ಯತ್ತ್ವಿತಿ ।

ವೈಷಮ್ಯಂ ದೂಷಯತಿ -

ತದಸದಿತಿ ।

ತರ್ಹಿ ಕೇನ ಸಾಧರ್ಮ್ಯಮ್ , ಇತಿ ಪೃಚ್ಛತಿ -

ಕಥಮಿತಿ ।

ಅಭೀಷ್ಟಂ ಸಾಧರ್ಮ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ -

ಅವಿದ್ಯೇತಿ ।

ತಸ್ಯ ಉಭಯತ್ರ ಅನುಗತಿಮ್ ಆಹ -

ತನ್ನೇತಿ ।

ಜ್ಞೇಯಾಂತರೇ ಜ್ಞೇಯಸ್ಯ ಆರೋಪನಿಯಮಾತ್ ಜ್ಞಾತರಿ ನ ಆರೋಪಃ ಸ್ಯಾತ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಆಹ -

ಯತ್ತ್ವಿತಿ ।

ನಾಯಂ ನಿಯಮಃ, ಜ್ಞಾತರಿ ಜರಾದ್ಯಾರೋಪಸ್ಯ ಉಕ್ತತ್ವಾತ್ , ಇತ್ಯಾಹ -

ತಸ್ಯಾಪೀತಿ ।

ಜ್ಞೇಯಸ್ಯೈವ ಜ್ಞೇಯಾಂತರೇ ಅಧ್ಯಾಸನಿಯಮಸ್ಯ ಇತಿ ಯಾವತ್ । ಅತೋ ಜ್ಞಾತರಿ ನ ಆರೋಪವ್ಯಭಿಚಾರಶಂಕಾ, ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।