తర్హి, పక్షద్వయేఽపి దోషావిశేషాత్ న అద్వైతమతానురాగే హేతుః, ఇత్యాశఙ్క్య, అవిద్యావిషయే చ ఇత్యుక్తం వివృణోతి -
న చేతి ।
తదేవ స్ఫుటయతి -
అవిదుషాం హీతి ।
ఫలమ్ - భోక్తృత్వమ్ , కర్తృత్వమ్ - హేతుః యద్వా ఫలమ్ - దేహవిశేషః. హేతుం - అదృష్టమ్ ; తయోః అऩాత్మనోః ‘భోక్తాహమ్ ‘ ‘కర్తాహమ్ ‘ ‘మనుష్యోఽహమ్ ‘ ఇత్యాద్యాత్మదర్శనమ్ అధికారకారణమ్ , తేన అవిద్బద్విషయం విధినిషేధశాస్త్రమ్ ఇత్యర్థః ।
విదుషామపి ‘మనుష్యోఽహమ్ ‘ ఇత్యాదివ్యవహారాత్ తద్విషయం శాస్త్రం కిం న స్యాత్ ? ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -
నేతి ।
భోక్తృత్వకర్తృత్వాభ్యాం బ్రాహ్మణ్యాదిమతః దేహాత్ ధర్మాధర్మాభ్యాం చ ఆత్మనః అన్యత్వం పశ్యతః న విధినిషేధాధికారిత్వమ్ , ఉక్తఫలాదౌ ఆత్మీయాభిమానాసమ్భవాత్ , ఇత్యర్థః ।
ఆత్మనః దేహాదేః అన్యత్వదర్శినః న దేహాదౌ ఆత్మధీః, ఇత్యేతద్ ఉపపాదయతి -
న హీతి ।
విదుషో న విధినిషేధాకారితా, ఇత్యుక్తమ్ ఉపసంహరతి -
తస్మాదితి ।
శాస్త్రస్య అవిద్వద్విషయత్వమివ విద్వద్విషయత్వమపి మన్తవ్యమ్ , ఉభయోరపి శాస్త్రథవణావిశేషాత్ , ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -
న హీతి ।
తత్రస్థః - యస్మిన్ దేశే దేవదత్తః స్థితః, తత్రైవ వర్తమానః సన్ , ఇత్యర్థః ।
నను, దేవదత్తే నియుక్తే విష్ణుమిత్రోఽపి కదాచిత్ నియుక్తోఽస్మి ఇతి ప్రతిపద్యతే, సత్యమ్ , నియోగవిషయాత్ నియోజ్యాత్ ఆత్మనో వివేకాగ్రహణాత్ నియోజ్యత్వభ్రాన్తేః, ఇత్యాహ -
నియోగేతి ।
అవివేకినో నియోగధీః భవతి ఇతి దృష్టాన్తమ్ ఉక్త్వా, ఫలే హేతౌ చ ఆత్మదృష్టివిశిష్టస్య అవిదుషః సమ్భవత్యేవ విధినిపేధాధికారిత్వమ్ ఇతి దార్ష్టాన్తికమ్ ఆహ -
తథేతి ।