ವಿಧಾಂತರೇಣ ಶಸ್ರಾರ್ಥಾನರ್ಥಕ್ಯ ಚೋದಯತಿ -

ವಿವೇಕಿನಾಮಿತಿ ।

ದೃಷ್ಟಾ ಹಿ ತೇಷಾಂ ವಿಧಿನಿಷೇಧಯೋಃ ಅಪ್ರವೃತ್ತಿಃ, ನ ಹಿ ದೇಹಾದಿಭ್ಯೋ ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟಂ ಆತ್ಮಾನಂ ದೃಷ್ಟವತಾಂ ತಯೋಃ ಅಧಿಕಾರಃ, ತೇನ ತಾನ್ ಪ್ರತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ನ ಅರ್ಥವತ್ । ನ ಚ ದೇಹಾದ್ಯಾತ್ಮತ್ವದೃಶಃ ತತ್ರ ಅಧಿಕ್ರಿಯಂತೇ, ತೇಷಾಂ ‘ಯದ್ಯದಾಚರತಿ’ (ಭ. ಗೀ. ೩-೨೧) ಇತಿ ನ್ಯಾಯೇನ ವಿವೇಕಿನಃ ಅನುಗಚ್ಛತಾಂ ವಿಧ್ಯಾದೌ ಅಪ್ರವೃತ್ತೇಃ ; ಅತಃ ಅಧಿಕಾರ್ಯಭಾವಾತ್ ವಿಧ್ಯಾದಿಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ತದನುಸಾರಿಶಿಷ್ಟಾಚಾರಸ್ಯ ಚ ಆನರ್ತಕ್ಯಮ್ , ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಕಿಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಿವೇಕಿತ್ವಾತ್ ಅಧಿಕಾರ್ಯಭಾವಾತ್ ಆನರ್ಥಕ್ಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಉಚ್ಯತೇ? ಕಿಂ ವಾ ಕಸ್ಯಚಿದೇವ ವಿವೇಕಿತ್ವೇಽಪಿ ತದನುವರ್ತ್ತಿತ್ವಾತ್ ಅನ್ಯೇಷಾಮ್ ಅಪ್ರವೃತ್ತೇಃ ಆನರ್ಥಕ್ಯಂ ಚೋದ್ಯತೇ? ತತ್ರ ಪ್ರಥಮಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ -

ನ ಕಸ್ಯಚಿದಿತಿ ।