ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
க்ஷேத்ரஜ்ஞம் சாபி மாம் வித்³தி⁴ ஸர்வக்ஷேத்ரேஷு பா⁴ரத
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞயோர்ஜ்ஞாநம் யத்தஜ்ஜ்ஞாநம் மதம் மம ॥ 2 ॥
யத்தூக்தம்ஈஶ்வரஸ்ய க்ஷேத்ரஜ்ஞைகத்வே ஸம்ஸாரித்வம் ப்ராப்நோதி, க்ஷேத்ரஜ்ஞாநாம் ஈஶ்வரைகத்வே ஸம்ஸாரிண: அபா⁴வாத் ஸம்ஸாராபா⁴வப்ரஸங்க³:இதி, ஏதௌ தோ³ஷௌ ப்ரத்யுக்தௌவித்³யாவித்³யயோ: வைலக்ஷண்யாப்⁴யுபக³மாத்இதிகத²ம் ? அவித்³யாபரிகல்பிததோ³ஷேண தத்³விஷயம் வஸ்து பாரமார்தி²கம் து³ஷ்யதீதிததா² த்³ருஷ்டாந்த: த³ர்ஶித:மரீச்யம்ப⁴ஸா ஊஷரதே³ஶோ பங்கீக்ரியதே இதிஸம்ஸாரிண: அபா⁴வாத் ஸம்ஸாராபா⁴வப்ரஸங்க³தோ³ஷோ(அ)பி ஸம்ஸாரஸம்ஸாரிணோ: அவித்³யாகல்பிதத்வோபபத்த்யா ப்ரத்யுக்த:
க்ஷேத்ரஜ்ஞம் சாபி மாம் வித்³தி⁴ ஸர்வக்ஷேத்ரேஷு பா⁴ரத
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞயோர்ஜ்ஞாநம் யத்தஜ்ஜ்ஞாநம் மதம் மம ॥ 2 ॥
யத்தூக்தம்ஈஶ்வரஸ்ய க்ஷேத்ரஜ்ஞைகத்வே ஸம்ஸாரித்வம் ப்ராப்நோதி, க்ஷேத்ரஜ்ஞாநாம் ஈஶ்வரைகத்வே ஸம்ஸாரிண: அபா⁴வாத் ஸம்ஸாராபா⁴வப்ரஸங்க³:இதி, ஏதௌ தோ³ஷௌ ப்ரத்யுக்தௌவித்³யாவித்³யயோ: வைலக்ஷண்யாப்⁴யுபக³மாத்இதிகத²ம் ? அவித்³யாபரிகல்பிததோ³ஷேண தத்³விஷயம் வஸ்து பாரமார்தி²கம் து³ஷ்யதீதிததா² த்³ருஷ்டாந்த: த³ர்ஶித:மரீச்யம்ப⁴ஸா ஊஷரதே³ஶோ பங்கீக்ரியதே இதிஸம்ஸாரிண: அபா⁴வாத் ஸம்ஸாராபா⁴வப்ரஸங்க³தோ³ஷோ(அ)பி ஸம்ஸாரஸம்ஸாரிணோ: அவித்³யாகல்பிதத்வோபபத்த்யா ப்ரத்யுக்த:

‘க்ஷேத்ரஜ்ஞம் சாபி’ இத்யத்ர க்ஷேத்ரஜ்ஞேஶ்வரயோ: ஐக்யம் ஸ்வாபீ⁴ஷ்டம் ஸ்பஷ்டயிதும் ப்ரத்யுக்தமேவ சோத்³யம் அநுத்³ரவதி -

யத்தூக்தமிதி ।

தாத்த்விகம் ஏகத்வம் , அதாத்த்விகம் ஸம்ஸாரித்வம் , இத்யங்கீ³க்ருத்ய உக்தமேவ ஸமாதி⁴ம் ஸ்மாரயதி -

ஏதாவிதி ।

ஈஶ்வரஸ்ய ஸம்ஸாரித்வம் ஸம்மார்யபா⁴வேந ஸம்ஸாராபா⁴வஶ்ச இத்யுக்தௌ தோ³ஷௌ, வித்³யாவித்³யயோ: வைலக்ஷண்யே(அ)பி கத²ம் ப்ரத்யுக்தௌ, இதி த்³ருச்ச²தி-

கத²மிதி ।

கல்பிதஸம்ஸாரேண கல்பநாதி⁴ஷ்டா²நம் அத்³வயம் வஸ்து வஸ்துதோ ந ஸம்ப³த்³த⁴ம் , இதி பரிஹரதி-

அவித்³யேதி ।

தத்³விஷயம் - கல்பநாஸ்பத³ம் அதி⁴ஷ்டா²நம் , இதி யாவத் ।

கல்பிதேந அதி⁴ஷ்டா²நஸ்ய வஸ்துத: அஸம்ஸ்பர்ஶே த்³ருஷ்டாந்தம் ஸ்மாரயதி-

ததா² சேதி ।

ஈஶ்வரஸ்ய நம்ஸாரித்வாப்ரஸங்க³ம் ப்ரகடோக்ருத்ய ப்ரஸங்கா³ந்தரநிராஸம் அநுஸ்மாரயதி -

ஸம்ஸாரிண இதி ।