క్షేత్రాదియాథాత్మ్యస్తుత్యా ప్రలోభితాయ, కిం తత్ ? ఇతి జిజ్ఞాసవే యథోద్దేశం క్షేత్రం నిర్దిశతి స్తుత్యేతి మహత్వే హేతుమాహ-
సర్వేతి ।
భూతశబ్దేన స్థూలానామపి విశేషాభావాత్ గ్రహే కా హానిః? ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -
స్థూలానీతి ।
అహఙ్కారః - అహంప్రత్యయలక్షణ ఇతి సమ్బన్ధః ।
భూతానాం ప్రతీతికత్వేన అభిమానమాత్రాత్మత్వం మత్వా అహఙ్కారం, విశినష్టి -
మహాభూతేతి ।
‘మహతః పరమ్ ‘ ఇత్యాదౌ ప్రసిద్ధం మహచ్ఛబ్దార్థమ్ అహఙ్కారహేతుమాహ -
అహఙ్కారేతి ।
ఈశ్వరశక్తిః ఇత్యుక్తే చైతన్యమపి శఙ్క్యేత, తదర్యమాహ -
మమేతి ।
అవధారణరూపమ్ అర్థమేవ స్ఫుటయతి -
ఎతావత్యేవేతి ।
పఞ్చతన్మాత్రాణి అహఙ్కారః మహత్ అవ్యాకృతమ్ ఇతి అష్టధా భిన్నత్వమ్ । మూలప్రకృత్యా సహ తన్మాత్రాదిభేదానాం సముచ్చయః చకారార్థః ।
దశ ఇన్ద్రియాణ్యేవ విభజ్య వ్యుత్పాదయతి -
శ్రోత్రేత్యాదినా ।
తదేవ ప్రశ్నద్వారా స్ఫుటయతి -
కిన్తదితి ।
శబ్దాదివిషయశబ్దేన స్థూలాని భూతాని గృహ్యన్తే ।
ఉక్తేషు తన్మాత్రాదిషు తన్త్రాన్తరీయసంమతిమాహ -
తానీతి ।
‘మూలప్రకృతిరవికృతిః మహదాద్యాః ప్రకృతివికృతయః సప్త । షోడశకశ్చ వికారః’ ఇతి పఠన్తి
॥ ౫ ॥