శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
ఎవం వేత్తి పురుషం ప్రకృతిం గుణైః సహ
సర్వథా వర్తమానోఽపి భూయోఽభిజాయతే ॥ ౨౩ ॥
యః ఎవం యథోక్తప్రకారేణ వేత్తి పురుషం సాక్షాత్ అహమితి ప్రకృతిం యథోక్తామ్ అవిద్యాలక్షణాం గుణైః స్వవికారైః సహ నివర్తితామ్ అభావమ్ ఆపాదితాం విద్యయా, సర్వథా సర్వప్రకారేణ వర్తమానోఽపి సః భూయః పునః పతితే అస్మిన్ విద్వచ్ఛరీరే దేహాన్తరాయ అభిజాయతే ఉత్పద్యతే, దేహాన్తరం గృహ్ణాతి ఇత్యర్థఃఅపిశబ్దాత్ కిము వక్తవ్యం స్వవృత్తస్థో జాయతే ఇతి అభిప్రాయః
ఎవం వేత్తి పురుషం ప్రకృతిం గుణైః సహ
సర్వథా వర్తమానోఽపి భూయోఽభిజాయతే ॥ ౨౩ ॥
యః ఎవం యథోక్తప్రకారేణ వేత్తి పురుషం సాక్షాత్ అహమితి ప్రకృతిం యథోక్తామ్ అవిద్యాలక్షణాం గుణైః స్వవికారైః సహ నివర్తితామ్ అభావమ్ ఆపాదితాం విద్యయా, సర్వథా సర్వప్రకారేణ వర్తమానోఽపి సః భూయః పునః పతితే అస్మిన్ విద్వచ్ఛరీరే దేహాన్తరాయ అభిజాయతే ఉత్పద్యతే, దేహాన్తరం గృహ్ణాతి ఇత్యర్థఃఅపిశబ్దాత్ కిము వక్తవ్యం స్వవృత్తస్థో జాయతే ఇతి అభిప్రాయః

యథోక్తప్రకారేణ - జీవేశ్వరాది సర్వకల్పనాధిష్ఠానత్వేన, ఇత్యర్థః, సాక్షాదపరోక్షత్వేన, ఇతి యావత్ । యథోక్తామ్ - అనాదిం అనిర్వాచ్యాం, సర్వానర్థోపాధిభూతామ్ , ఇత్యర్థః । విద్యయాప్రాగుక్తైకత్వగోచరయా ప్రకృతిమ్ అవిద్యారూపాం సకార్యామ్ అభావమాపాదితాం యో వేత్తి, ఇతి సమ్బన్ధః సర్వప్రకారేణ - విహితేన నిషిద్ధేన చ ఇత్యర్థః । పునర్నకారః అన్వయార్థః । నిపాతసూచితం న్యాయమాహ -

అపీతి ।