ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್      ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಸಮಂ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತಿಷ್ಠಂತಂ ಪರಮೇಶ್ವರಮ್ ।
ವಿನಶ್ಯತ್ಸ್ವವಿನಶ್ಯಂತಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥ ೨೭ ॥
ನನು ಸರ್ವೋಽಪಿ ಲೋಕಃ ಪಶ್ಯತಿ, ಕಿಂ ವಿಶೇಷಣೇನ ಇತಿ । ಸತ್ಯಂ ಪಶ್ಯತಿ ; ಕಿಂ ತು ವಿಪರೀತಂ ಪಶ್ಯತಿ । ಅತಃ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ — ಸ ಏವ ಪಶ್ಯತೀತಿ । ಯಥಾ ತಿಮಿರದೃಷ್ಟಿಃ ಅನೇಕಂ ಚಂದ್ರಂ ಪಶ್ಯತಿ, ತಮಪೇಕ್ಷ್ಯ ಏಕಚಂದ್ರದರ್ಶೀ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ — ಸ ಏವ ಪಶ್ಯತೀತಿ ; ತಥಾ ಇಹಾಪಿ ಏಕಮ್ ಅವಿಭಕ್ತಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಆತ್ಮಾನಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ, ಸಃ ವಿಭಕ್ತಾನೇಕಾತ್ಮವಿಪರೀತದರ್ಶಿಭ್ಯಃ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ — ಸ ಏವ ಪಶ್ಯತೀತಿ । ಇತರೇ ಪಶ್ಯಂತೋಽಪಿ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ, ವಿಪರೀತದರ್ಶಿತ್ವಾತ್ ಅನೇಕಚಂದ್ರದರ್ಶಿವತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೨೭ ॥
ಸಮಂ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತಿಷ್ಠಂತಂ ಪರಮೇಶ್ವರಮ್ ।
ವಿನಶ್ಯತ್ಸ್ವವಿನಶ್ಯಂತಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥ ೨೭ ॥
ನನು ಸರ್ವೋಽಪಿ ಲೋಕಃ ಪಶ್ಯತಿ, ಕಿಂ ವಿಶೇಷಣೇನ ಇತಿ । ಸತ್ಯಂ ಪಶ್ಯತಿ ; ಕಿಂ ತು ವಿಪರೀತಂ ಪಶ್ಯತಿ । ಅತಃ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ — ಸ ಏವ ಪಶ್ಯತೀತಿ । ಯಥಾ ತಿಮಿರದೃಷ್ಟಿಃ ಅನೇಕಂ ಚಂದ್ರಂ ಪಶ್ಯತಿ, ತಮಪೇಕ್ಷ್ಯ ಏಕಚಂದ್ರದರ್ಶೀ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ — ಸ ಏವ ಪಶ್ಯತೀತಿ ; ತಥಾ ಇಹಾಪಿ ಏಕಮ್ ಅವಿಭಕ್ತಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಆತ್ಮಾನಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ, ಸಃ ವಿಭಕ್ತಾನೇಕಾತ್ಮವಿಪರೀತದರ್ಶಿಭ್ಯಃ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ — ಸ ಏವ ಪಶ್ಯತೀತಿ । ಇತರೇ ಪಶ್ಯಂತೋಽಪಿ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ, ವಿಪರೀತದರ್ಶಿತ್ವಾತ್ ಅನೇಕಚಂದ್ರದರ್ಶಿವತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೨೭ ॥

ಉಕ್ತವಿಶೇಷಣಮ್ ಈಶ್ವರಂ ‘ಪಶ್ಯನ್ನೇವ ಪಶ್ಯತಿ’ ಇತ್ಯುಕ್ತಮಾಕ್ಷಿಪತಿ -

ನನ್ವಿತಿ ।

ಈಶ್ವ ರಪರಾಡಮುಖಸ್ಯ ಅನಾತ್ಮನಿಷ್ಠಸ್ಯ ತದ್ದರ್ಶಿತ್ವೇಽಪಿ ವಿಪರೀತದರ್ಶಿತ್ವಾತ್ ಈಶ್ವರಪ್ರವಣಸ್ಯೈವ ಯಸಮ್ಕ್ ದರ್ಶಿತ್ವಮ್ , ಇತಿ ವಿವಕ್ಷಿತ್ವಾ ವಿಶೇಷಣಮ್ ಇತಿ ಪರಿಹರತಿ-

ಸತ್ಯಮಿತಿ ।

ಉಕ್ತಮೇವ ದೃಷ್ಟಾಂತೇನ ವಿವೃಣೋತಿ -

ಥಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

‘ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ’ ಇತ್ಯಾದೇಃ ಅರ್ಥಮುಪಸಂಹರತಿ -

ಇತರೇ ಇತಿ ।

ಪರವಸ್ತು ನಿಷ್ಠೇಭ್ಯಃ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ

॥ ೨೭ ॥