శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
యస్మాత్ మదధీనం కర్మిణాం కర్మఫలం జ్ఞానినాం జ్ఞానఫలమ్ , అతః భక్తియోగేన మాం యే సేవంతే తే మమ ప్రసాదాత్ జ్ఞానప్రాప్తిక్రమేణ గుణాతీతాః మోక్షం గచ్ఛన్తికిము వక్తవ్యమ్ ఆత్మనః తత్త్వమేవ సమ్యక్ విజానన్తః ఇతి అతః భగవాన్ అర్జునేన అపృష్టోఽపి ఆత్మనః తత్త్వం వివక్షుః ఉవాచఊర్ధ్వమూలమ్ఇత్యాదినాతత్ర తావత్ వృక్షరూపకకల్పనయా వైరాగ్యహేతోః సంసారస్వరూపం వర్ణయతివిరక్తస్య హి సంసారాత్ భగవత్తత్త్వజ్ఞానే అధికారః, అన్యస్యేతి
యస్మాత్ మదధీనం కర్మిణాం కర్మఫలం జ్ఞానినాం జ్ఞానఫలమ్ , అతః భక్తియోగేన మాం యే సేవంతే తే మమ ప్రసాదాత్ జ్ఞానప్రాప్తిక్రమేణ గుణాతీతాః మోక్షం గచ్ఛన్తికిము వక్తవ్యమ్ ఆత్మనః తత్త్వమేవ సమ్యక్ విజానన్తః ఇతి అతః భగవాన్ అర్జునేన అపృష్టోఽపి ఆత్మనః తత్త్వం వివక్షుః ఉవాచఊర్ధ్వమూలమ్ఇత్యాదినాతత్ర తావత్ వృక్షరూపకకల్పనయా వైరాగ్యహేతోః సంసారస్వరూపం వర్ణయతివిరక్తస్య హి సంసారాత్ భగవత్తత్త్వజ్ఞానే అధికారః, అన్యస్యేతి

భక్తియోగేన గుణాత్యయే దర్శితే, నాశిత్వే తేషాం,వినా జ్ఞానేన అనత్యయాత్  అనాశిత్వేన,తేనాపి తదయోగ్యత్వాత్ న జ్ఞానం గుణాత్యయహేతుః ఇతి ఆశఙ్కాం నిరస్య, సాక్షాదేవ శ్రవణాదిహేతుం సంన్యాసం విధిత్సుః బ్రహ్మత్వస్య పరమపురుషార్థతాం వివక్షుః అధ్యాయాన్తరమారభతే -

యస్మాదితి ।

కర్మిణో జ్ఞానినశ్చ శాస్త్రే అధికృతాః ।  తత్ర కర్మిణాం కర్మానుకూలం ఫలం ఈశ్వరాయత్తమ్ , “ఫలమత ఉపపత్తేః“ (బ్ర. సూ. ౩ - ౨ - ౩౭) ఇతి న్యాయాత్ । జ్ఞానినామపి తత్ ఫలమ్ ఈశ్వరాయత్తమేవ, “తతో హ్యస్య బన్ధవిపర్యయౌ “ (బ్ర. సూ.౩ - ౨ - ౫) ఇత్యుక్తత్వాత్ । యస్మాత్ ఎవం, తస్మాత్ , యే భక్త్యాఖ్యేన యోగేన మామేవ సేవంతే, తే మత్ప్రసాదద్వారా జ్ఞానం ప్రాప్య తేన గుణాతీతాః ముక్తాః భవన్తీతి స్థితమ్ , ఇత్యర్థః ।

యే తు ఆత్మనః తత్త్వమేవ సన్దేహాద్యపోహేన జానన్తి తే తేన జ్ఞానేన గుణాతీతాః సన్తః ముక్తిం గచ్ఛన్తీతి కిము వక్తవ్యమ్ , ఇతి అర్థసిద్ధమర్థమ్ ఆహ -

కిమువక్తవ్యమితి ।

ఆత్మతత్త్వాజ్ఞానం యతః సంసారహేతుః, జ్ఞానం మోక్షానుుకూలమ్ , అతః అర్జునేన కిం తత్ ? ఇతి అపృష్టమపి తత్త్వం భగవాన్ ఉక్తవాన్ , ప్రశ్నాభావేఽపి తస్య తద్వ్యుత్పాదనాభిమానాత్ ఇత్యాహ -

అత ఇతి ।

తత్త్వే వివక్షితే కిమితి సంసారో వర్ణ్యతే ? తత్ర ఆహ -

తత్రేతి ।

అధ్యాయాదిః సప్తమ్యర్థః ।

వైరాగ్యమపి కిమితి మృగ్యతే? తత్ర ఆహ -

విరక్తస్యేతి ।

ఇతి వైరాగ్యాయ సంసారవర్ణనమ్ , ఇతి శేషః ।