శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
శమో దమస్తపః శౌచం
క్షాన్తిరార్జవమేవ
జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం
బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ ॥ ౪౨ ॥
శమః దమశ్చ యథావ్యాఖ్యాతార్థౌ, తపః యథోక్తం శారీరాది, శౌచం వ్యాఖ్యాతమ్ , క్షాన్తిః క్షమా, ఆర్జవమ్ ఋజుతా ఎవ జ్ఞానం విజ్ఞానమ్ , ఆస్తిక్యమ్ ఆస్తికభావః శ్రద్దధానతా ఆగమార్థేషు, బ్రహ్మకర్మ బ్రాహ్మణజాతేః కర్మ స్వభావజమ్యత్ ఉక్తం స్వభావప్రభవైర్గుణైః ప్రవిభక్తాని ఇతి తదేవోక్తం స్వభావజమ్ ఇతి ॥ ౪౨ ॥
శమో దమస్తపః శౌచం
క్షాన్తిరార్జవమేవ
జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం
బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ ॥ ౪౨ ॥
శమః దమశ్చ యథావ్యాఖ్యాతార్థౌ, తపః యథోక్తం శారీరాది, శౌచం వ్యాఖ్యాతమ్ , క్షాన్తిః క్షమా, ఆర్జవమ్ ఋజుతా ఎవ జ్ఞానం విజ్ఞానమ్ , ఆస్తిక్యమ్ ఆస్తికభావః శ్రద్దధానతా ఆగమార్థేషు, బ్రహ్మకర్మ బ్రాహ్మణజాతేః కర్మ స్వభావజమ్యత్ ఉక్తం స్వభావప్రభవైర్గుణైః ప్రవిభక్తాని ఇతి తదేవోక్తం స్వభావజమ్ ఇతి ॥ ౪౨ ॥

‘అన్తఃకరణోపశమః - శమః', దమః - బాహ్యకరణోపరతిః ఇత్యక్తం స్మారయతి-

యథేతి ।

త్రివిధం తపః సప్తదశే దర్శితమ్ ఇత్యాహ - తప ఇతి ।

శౌచమపి బాహ్యాన్తరభేదేన ప్రాగేవ ఉక్తమ్ ఇత్యాహ -

శౌచమితి ।

క్షమా నామ ఆక్రుష్టస్య తాడితస్య వా మనసి వికారరాహిత్యమ్ । జ్ఞానం - శాస్త్రీయపదార్థజ్ఞానమ్ । విజ్ఞానం శాస్త్రార్థస్య స్వానుభవాయత్తత్వాపాదనమ్ ।

త్రిధా వ్యాఖ్యాతం స్వభావశబ్దార్థమ్ ఉపేత్య ఆహ -

యదుక్తమితి

॥ ౪౨ ॥