ಶಮಾದಿಪರಿಚರ್ಯಾಂತಕರ್ಮಣಾಂ ವಿಭಜ್ಯ ಉಕ್ತಾನಾಮ್ ಅಭ್ಯುದಯಂ ಫಲಮ್ ಆದೌ ಉಪನ್ಯಸ್ಯತಿ-
ಏತೇಷಾಮಿತಿ ।
ಸ್ವಭಾವತಃ - ವಿಹಿತತ್ವಾದೇವ ಮೋಕ್ಷಾಪೇಕ್ಷಾಮ್ ಅಂತರೇಣ ಅನುಷ್ಠಾನಾತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತತ್ರ ಪ್ರಮಾಣಮ್ ಆಹ -
ವರ್ಣಾಃ ಇತಿ ।
ಶೇಷಶಬ್ದೇನ ಭುಕ್ತಕರ್ಮಣಃ ಅತಿರಿಕ್ತಂ ಕರ್ಮ ಅನುಶಯಶಬ್ದಿತಮ್ ಉಚ್ಯತೇ । ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ದೇಶಾದಿಭಿಃ ವಿಶಿಷ್ಟಶಬ್ದಃ ಸಂಬಧ್ಯತೇ । ಆದಿಶಬ್ದೇನ ‘ತದ್ಯಥಾ ಆಮ್ರೇ ಫಲಾರ್ಥೇ ನಿರ್ಮಿತೇ ಛಾಯಾಗಂಧೌ ಅನೂತ್ಪದ್ಯೇತೇ, ಏವಂ ಧರ್ಮಂ ಚರ್ಯಮಾಣಮ್ ಅರ್ಥಾಃ ಅನೂತ್ಪದ್ಯಂತೇ । ನ ಧರ್ಮ ಹಾನಿಃ ಭವತಿ । ‘ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಿಃ ಗೃಹ್ಯತೇ ।
ಇತಶ್ಚ ಉಕ್ತಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಸ್ವರ್ಗಫಲತ್ವಂ ಯುಕ್ತಮ್ ಇತ್ಯಾಹ -
ಪುರಾಣೇ ಚೇತಿ ।
ಉಕ್ತಂ ಹಿ -
“ಯಸ್ತು ಸಮ್ಯಕ್ ಕರೋತ್ಯೇವಂ ಗೃಹಸ್ಥಃ ಪರಮಂ ವಿಧಿಮ್ ।
ತದ್ವರ್ಣಬಂಧಮುಕ್ತೋಽಸೌ ಲೋಕಾನ್ ಆಪ್ನೋತ್ಯನುತ್ತಮಾನ್“ ಇತಿ ।
“ ಯಸ್ತ್ವೇತಾಂ ನಿಯತಃ ಚರ್ಯಾಂ ವಾನಪ್ರಸ್ಥಶ್ಚರೇನ್ಮುನಿಃ ।
ಸ ದಹತ್ಯಗ್ನಿವದ್ದೋಷಾನ್ ಜಯೇಲ್ಲೋಕಾಂಶ್ಚ ಶಾಶ್ವತಾನ್ ॥“ ಇತಿ ।
“ಮೋಕ್ಷಾಶ್ರಮೋ ಯಶ್ಚರತೇ ಯಥೋಕ್ತಂ ಶುಚಿಃ ಸುಸಂಕಲ್ಪಿತಬುದ್ಧಿಯುಕ್ತಃ ।
ಅನಿಂಧನಜ್ಯೋತಿರಿವ ಪ್ರಶಾಂತಂ ಸ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಶ್ರಯತೇ ದ್ವಿಜಾತಿಃ ॥ “
ಇತಿ ಚ । “ಸರ್ವ ಏತೇ ಪುಣ್ಯಲೋಕಾ ಭವಂತಿ" ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ ಚಕಾರಾರ್ಥಃ ।
ಯದಿ ಪುನಃ ಮೋಕ್ಷಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಉಕ್ತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಅನುಷ್ಠೀಯೇರನ್ , ತದಾ ಮೋಕ್ಷಫಲತ್ವಂ ತೇಷಾಂ ಸೇತ್ಸ್ಯತಿ ಇತ್ಯಾಹ-
ಕಾರಣಾಂತರಾದಿತಿ ।
ತದೇವ ಕಾರಣಾಂತರಂ, ಯತ್ ಮೋಕ್ಷಾಪೇಕ್ಷಯಾ ತೇಷಾಮ್ ಅನುಷ್ಠಾನಮ್ ।