ದೇಹೇ ಲೌಕಿಕಮ್ ಆತ್ಮತ್ವದರ್ಶನಂ ನ್ಯಾಯಾಭಾವಾತ್ ಉಪೇಕ್ಷಿತಮ್ ಇತಿ ಆಶಂಕ್ಯ, ಆಹ-
ದೇಹೇತಿ ।
ತಥಾಪಿ ಕಥಮ್ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ನ್ಯಾಯಹೀನಮ್ ಆತ್ಮತ್ವಮ್ ಇಷ್ಟಮ್ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -
ತಥೇತಿ ।
ತಥಾಪಿ ಮನಸಃ ಯತ್ ಆತ್ಮತ್ವಂ, ತತ್ ನ್ಯಾಯಶೂನ್ಯಮ್ ಇತಿ ಆಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -
ಅನ್ಯ ಇತಿ ।
ಬುದ್ಧೇಃ ಆತ್ಮತ್ವಮ್ ಅಪಿ ನ್ಯಾಯೋಪೇತಮ್ ಇತಿ ಸೂಚಯತಿ -
ಅನ್ಯೇ ಬುದ್ಧೀತಿ ।
ದೇಹಾದೌ ಬುದ್ಧ್ಯಂತೇ ಪರಮ್ ಆತ್ಮತ್ವಬುದ್ಧಿಃ, ನ ಅನ್ಯತ್ರ, ಇತಿ ನ़ಿಯಮಂ ವಾರಯತಿ -
ತತೋಽಪೀತಿ ।
ತತ್ರ ಹಿ ಸಾಭಾಸೇ ಅಂತರ್ಯಾಮಿಣಿ ಕಾರಣೋಪಾಸಕಾನಾಮ್ ಆತ್ಮತ್ವಧೀಃ ಅಸ್ತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾದೌ ದೇಹಾಂತೇ ಲೌಕಿಕಪರೀಕ್ಷಕಾಣಾಂ ಆತ್ಮತ್ವಭ್ರಾಂತೌ ಸಾಧಾರಣಂ ಕಾರಣಮ್ ಆಹ -
ಸರ್ವತ್ರೇತಿ ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಲೌಕಿಕಪರೀಕ್ಷಕಪ್ರಸಿದ್ಧತ್ವಾದೇವ ವಿಧಿವಿಷಯತ್ವಮಪಿ ಪರೇಷ್ಟಂ ಪರಾಸ್ತಮ್ ಇತ್ಯಾಹ -
ಇತ್ಯತ ಇತಿ ।
ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ವಿಧೇಯತ್ವಾಭಾವೇ, ಕಿಂ ಕರ್ತವ್ಯಂ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯೈಃ ? ಇತಿ ಆಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -
ಕಿಂ ತರ್ಹಿತಿ ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಅವಿಧೇಯತ್ವೇ ಪ್ರಾಗುಕ್ತಂ ಅತಃಶಬ್ದಿತಂ ಹೇತುಂ ವಿವೃಣೋತಿ -
ಅವಿದ್ಯೇತಿ ।
ದೇಹೇಂದ್ರಿಯಮನೋಬುದ್ಧ್ಯವ್ಯಕ್ತೈಃ ಉಪಲಭ್ಯಮಾನೈಃ ಸಹ ಉಪಲಭ್ಯತೇ ಚೈತನ್ಯಮ್ ।
ನ ಅನ್ಯಥಾ ತೇಷಾಮ್ ಉಪಲಂಭಃ ಜಡತ್ವಾತ್ ಇತ್ಯತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನವಾದಿಭ್ರಾಂತಿಂ ಪ್ರಮಾಣಯತಿ-
ಅತ ಏವೇತಿ ।
ಸರ್ವಂ ಜ್ಞೇಯಂ ಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪ್ತಮೇವ ಜ್ಞಾಯತೇ । ತೇನ ಜ್ಞಾನಾತಿರಿಕ್ತಂ ನಾಸ್ತ್ಯೇವ ವಸ್ತು । ಸಂಮತಂ ಹಿ ಸ್ವಪ್ನದೃಷ್ಟಂ ವಸ್ತು ಜ್ಞಾನಾತಿರಿಕ್ತಂ ನಾಸ್ತಿ ಇತಿ ತೇ ಭ್ರಾಮ್ಯಂತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಪಿ ಜ್ಞೇಯತ್ವಾತ್ ಜ್ಞಾತೃ ವಸ್ತ್ವಂತರಮ್ ಏಷ್ಟವ್ಯಮ್ ಇತಿ ಆಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -
ಪ್ರಮಾಣಾಂತರೇತಿ ।
ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಸ್ವೇನೈವ ಜ್ಞೇಯತ್ವೋಪಗಮೇನ ಅತಿರಿಕ್ತಪ್ರಮಾಣನಿರಪೇಕ್ಷತಾಂ ಚ ಪ್ರತಿಪನ್ನಾಃ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನಿ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಸಿದ್ಧತ್ವೇನ ಅವಿಧೇಯತ್ವೇ ಫಲಿತಮ್ ಆಹ -
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಯತ್ನಃ ಅತ್ರ ಭಾವನಾ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ತಜ್ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಚ ಅತ್ಯಂತಪ್ರಸಿದ್ಧತ್ವೇ, ಕಥಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಅನ್ಯಥಾ ಪ್ರಥಾ ಲೌಕಿಕಾನಾಮ್ ? ಇತ್ಯತ್ರ ಆಹ -
ಅವಿದ್ಯೇತಿ ।
ಯಥಾಪ್ರತಿಭಾಸಂ ದುರ್ವಿಜ್ಞೇಯತ್ವಾದಿರೂಪಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮ ಕಿಂ ನ ಸ್ಯಾತ್ ? ತತ್ರ ಆಹ -
ಬಾಹ್ಯೇತಿ ।
ಗುರುಪ್ರಸಾದಃ - ಶುಶ್ರೂಷಯಾ ತೋಷಿತಬುದ್ಧೇಃ ಆಚಾರ್ಯಸ್ಯ ಕರುಣಾತಿರೇಕಾದೇವ ‘ತತ್ತ್ವಂ ಬುಧ್ಯತಾಂ’ ಇತಿ ನಿರವಗ್ರಹಃ ಅನುಗ್ರಹಃ । ಆತ್ಮಪ್ರಸಾದಸ್ತು - ಅಧಿಗತಪದಶಕ್ತಿವಾಕ್ಯತಾತ್ಪರ್ಯಸ್ಯ ಶ್ರೌತಯುಕ್ತ್ಯನುಸಂಧಾನಾತ್ ಆತ್ಮನಃ ಮನಸಃ ವಿಷಯವ್ಯಾವೃತ್ತಸ್ಯ, ಪ್ರತ್ಯಗೇಕಾಗ್ರತಯಾ ತತ್ಪ್ರಾವಣ್ಯಮ್ ಇತಿ ವಿವೇಕಃ ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಆತ್ಮದ್ವಾರಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧತ್ವೇ ವಾಕ್ಯೋಪಕ್ರಮಂ ಪ್ರಮಾಣಯತಿ-
ತಥಾ ಚೇತಿ ।