దేహే లౌకికమ్ ఆత్మత్వదర్శనం న్యాయాభావాత్ ఉపేక్షితమ్ ఇతి ఆశఙ్క్య, ఆహ-
దేహేతి ।
తథాపి కథమ్ ఇన్ద్రియాణాం న్యాయహీనమ్ ఆత్మత్వమ్ ఇష్టమ్ ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -
తథేతి ।
తథాపి మనసః యత్ ఆత్మత్వం, తత్ న్యాయశూన్యమ్ ఇతి ఆశఙ్క్య, ఆహ -
అన్య ఇతి ।
బుద్ధేః ఆత్మత్వమ్ అపి న్యాయోపేతమ్ ఇతి సూచయతి -
అన్యే బుద్ధీతి ।
దేహాదౌ బుద్ధ్యన్తే పరమ్ ఆత్మత్వబుద్ధిః, న అన్యత్ర, ఇతి న़ియమం వారయతి -
తతోఽపీతి ।
తత్ర హి సాభాసే అన్తర్యామిణి కారణోపాసకానామ్ ఆత్మత్వధీః అస్తి ఇత్యర్థః ।
బుద్ధ్యాదౌ దేహాన్తే లౌకికపరీక్షకాణాం ఆత్మత్వభ్రాన్తౌ సాధారణం కారణమ్ ఆహ -
సర్వత్రేతి ।
ఆత్మజ్ఞానస్య లౌకికపరీక్షకప్రసిద్ధత్వాదేవ విధివిషయత్వమపి పరేష్టం పరాస్తమ్ ఇత్యాహ -
ఇత్యత ఇతి ।
జ్ఞానస్య విధేయత్వాభావే, కిం కర్తవ్యం ద్రష్టవ్యాదివాక్యైః ? ఇతి ఆశఙ్క్య, ఆహ -
కిం తర్హితి ।
ఆత్మజ్ఞానస్య అవిధేయత్వే ప్రాగుక్తం అతఃశబ్దితం హేతుం వివృణోతి -
అవిద్యేతి ।
దేహేన్ద్రియమనోబుద్ధ్యవ్యక్తైః ఉపలభ్యమానైః సహ ఉపలభ్యతే చైతన్యమ్ ।
న అన్యథా తేషామ్ ఉపలమ్భః జడత్వాత్ ఇత్యత్ర విజ్ఞానవాదిభ్రాన్తిం ప్రమాణయతి-
అత ఎవేతి ।
సర్వం జ్ఞేయం జ్ఞానవ్యాప్తమేవ జ్ఞాయతే । తేన జ్ఞానాతిరిక్తం నాస్త్యేవ వస్తు । సంమతం హి స్వప్నదృష్టం వస్తు జ్ఞానాతిరిక్తం నాస్తి ఇతి తే భ్రామ్యన్తి ఇత్యర్థః ।
జ్ఞానస్యాపి జ్ఞేయత్వాత్ జ్ఞాతృ వస్త్వన్తరమ్ ఎష్టవ్యమ్ ఇతి ఆశఙ్క్య, ఆహ -
ప్రమాణాన్తరేతి ।
జ్ఞానస్య స్వేనైవ జ్ఞేయత్వోపగమేన అతిరిక్తప్రమాణనిరపేక్షతాం చ ప్రతిపన్నాః ఇతి సమ్బన్ధః ।
బ్రహ్మాత్మని జ్ఞానస్య సిద్ధత్వేన అవిధేయత్వే ఫలితమ్ ఆహ -
తస్మాదితి ।
యత్నః అత్ర భావనా ।
బ్రహ్మణః తజ్జ్ఞానస్య చ అత్యన్తప్రసిద్ధత్వే, కథం బ్రహ్మణి అన్యథా ప్రథా లౌకికానామ్ ? ఇత్యత్ర ఆహ -
అవిద్యేతి ।
యథాప్రతిభాసం దుర్విజ్ఞేయత్వాదిరూపమేవ బ్రహ్మ కిం న స్యాత్ ? తత్ర ఆహ -
బాహ్యేతి ।
గురుప్రసాదః - శుశ్రూషయా తోషితబుద్ధేః ఆచార్యస్య కరుణాతిరేకాదేవ ‘తత్త్వం బుధ్యతాం’ ఇతి నిరవగ్రహః అనుగ్రహః । ఆత్మప్రసాదస్తు - అధిగతపదశక్తివాక్యతాత్పర్యస్య శ్రౌతయుక్త్యనుసన్ధానాత్ ఆత్మనః మనసః విషయవ్యావృత్తస్య, ప్రత్యగేకాగ్రతయా తత్ప్రావణ్యమ్ ఇతి వివేకః ।
ఆత్మజ్ఞానస్య ఆత్మద్వారా ప్రసిద్ధత్వే వాక్యోపక్రమం ప్రమాణయతి-
తథా చేతి ।