జ్ఞాననిష్ఠయా పరయా భక్త్యా మామ్ అభిజానాతి ఇత్యుక్తమ్ ఆక్షిపతి -

నన్వితి ।

విరుద్ధత్వం స్ఫోరయితుం పృచ్ఛతి -

కథమితి ।

విరోధస్ఫుటీకరణం ప్రతిజానీతే-

ఉచ్యతే ఇతి ।

తత్ర జ్ఞానస్య ఉత్పత్తిరేవ విషయాభివ్యక్తిః ఇత్యాహ -

యదేతి ।

ఎవకారనిరస్యం దర్శయతి -

న జ్ఞానేతి ।

ఇతి ఆవయోః సిద్ధమ్ ఇతి శేషః ।

జ్ఞానస్య ఉత్పత్తేరేవ విషయాభివ్యక్తిత్వే కథం ప్రకృతే విరోధధీః ఇతి ఆశఙ్క్య ఆహ -

తతశ్చేతి ।

విరుద్ధమితి శేషః ।

శఙ్కితం విరోధం నిరస్యతి -

నైష దోష ఇతి ।

ఉక్తమేవ హేతుం ప్రపఞ్చయతి -

శాస్త్రేతి ।

యో హి శాస్త్రానుసారీ ఆచార్యోపదేశః, తేన జ్ఞానోత్పత్తిః । ‘ఆచార్యవాన్ పురుషో వేద’ (ఛా. ఉ. ౬-౧౪-౨) ఇతి శ్రుతేః । తస్యాశ్చ పరిపాకః సంశయాదిప్రతిబన్ధధ్వంసః తత్ర హేతుభూతమ్ ఉపదేశస్యైవ సహకారికారణం యత్ బుద్ధిశుద్ధ్యాది, తత్ అపేక్ష్య, తస్మాదేవ ఉపదేశాత్ జనితం యత్ ఐక్యజ్ఞానం తస్య కారకభేదబుద్ధినిబన్ధనాని యాని సర్వాణి కర్మాణి, తేషాం సంన్యాసేన సహితస్య, ఫలరూపేణ స్వాత్మన్యేవ సర్వప్రకల్పనారహితే యత్ అవస్థానం, సా జ్ఞానస్య పరా నిష్ఠా ఇతి వ్యవహ్రియతే ప్రామాణికైః ఇతి అర్థః ।

యది యథోక్తా పరా జ్ఞానష్ఠిా, కథం తర్హి సా చతుర్థీ భక్తిః ఇతి ఉక్తా ? ఇతి, తత్రాహ -

సేయమితి ।

యథోక్తయా భక్త్యా భగవత్తత్త్వజ్ఞానం సిద్ధ్యతి ఇత్యాహ -

తయేతి ।

తత్త్వజ్ఞానస్య ఫలమ్ ఆహ -

యదనన్తరమితి ।

జ్ఞాననిష్ఠారూపాయాః భగవద్భక్తేః తత్త్వజ్ఞానానతిరేకాత్ తత్ఫలస్య చ అజ్ఞాననివృత్తేః తన్మాత్రత్వాత్ భేదోక్తేశ్చ ఔపచారికత్వాత్ ప్రకృతం వాక్యమ్ అవిరుద్ధమ్ ఇతి ఉపసంహరతి -

అత ఇతి ।