ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
அஷ்டாத³ஶோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஸர்வத⁴ர்மாந்பரித்யஜ்ய
மாமேகம் ஶரணம் வ்ரஜ ।
அஹம் த்வா ஸர்வபாபேப்⁴யோ
மோக்ஷயிஷ்யாமி மா ஶுச: ॥ 66 ॥
அத்³ருஷ்டவிஷயசோத³நாப்ராமாண்யாத் ஆத்மகர்தவ்யம் கௌ³ணை: தே³ஹேந்த்³ரியாத்மபி⁴: க்ரியத ஏவ இதி சேத் , ந ; அவித்³யாக்ருதாத்மத்வாத்தேஷாம் । ந ச கௌ³ணா: ஆத்மாந: தே³ஹேந்த்³ரியாத³ய: ; கிம் தர்ஹி ? மித்²யாப்ரத்யயேநைவ அநாத்மாந: ஸந்த: ஆத்மத்வமாபாத்³யந்தே, தத்³பா⁴வே பா⁴வாத் , தத³பா⁴வே ச அபா⁴வாத் । அவிவேகிநாம் ஹி அஜ்ஞாநகாலே பா³லாநாம் த்³ருஶ்யதே ‘தீ³ர்கோ⁴(அ)ஹம்’ ‘கௌ³ரோ(அ)ஹம்’ இதி தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தே அஹம்ப்ரத்யய: । ந து விவேகிநாம் ‘அந்யோ(அ)ஹம் தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தாத்’ இதி ஜாநதாம் தத்காலே தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தே அஹம்ப்ரத்யய: ப⁴வதி । தஸ்மாத் மித்²யாப்ரத்யயாபா⁴வே அபா⁴வாத் தத்க்ருத ஏவ, ந கௌ³ண: । ப்ருத²க்³க்³ருஹ்யமாணவிஶேஷஸாமாந்யயோர்ஹி ஸிம்ஹதே³வத³த்தயோ: அக்³நிமாணவகயோர்வா கௌ³ண: ப்ரத்யய: ஶப்³த³ப்ரயோகோ³ வா ஸ்யாத் , ந அக்³ருஹ்யமாணவிஶேஷஸாமாந்யயோ: । யத்து உக்தம் ‘ஶ்ருதிப்ராமாண்யாத்’ இதி, தத் ந ; தத்ப்ராமாண்யஸ்ய அத்³ருஷ்டவிஷயத்வாத் । ப்ரத்யக்ஷாதி³ப்ரமாணாநுபலப்³தே⁴ ஹி விஷயே அக்³நிஹோத்ராதி³ஸாத்⁴யஸாத⁴நஸம்ப³ந்தே⁴ ஶ்ருதே: ப்ராமாண்யம் , ந ப்ரத்யக்ஷாதி³விஷயே, அத்³ருஷ்டத³ர்ஶநார்த²விஷயத்வாத் ப்ராமாண்யஸ்ய । தஸ்மாத் ந த்³ருஷ்டமித்²யாஜ்ஞாநநிமித்தஸ்ய அஹம்ப்ரத்யயஸ்ய தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தே கௌ³ணத்வம் கல்பயிதும் ஶக்யம் । ந ஹி ஶ்ருதிஶதமபி ‘ஶீதோ(அ)க்³நிரப்ரகாஶோ வா’ இதி ப்³ருவத் ப்ராமாண்யமுபைதி । யதி³ ப்³ரூயாத் ‘ஶீதோ(அ)க்³நிரப்ரகாஶோ வா’ இதி, ததா²பி அர்தா²ந்தரம் ஶ்ருதே: விவக்ஷிதம் கல்ப்யம் , ப்ராமாண்யாந்யதா²நுபபத்தே:, ந து ப்ரமாணாந்தரவிருத்³த⁴ம் ஸ்வவசநவிருத்³த⁴ம் வா । கர்மண: மித்²யாப்ரத்யயவத்கர்த்ருகத்வாத் கர்துரபா⁴வே ஶ்ருதேரப்ராமாண்யமிதி சேத் , ந ; ப்³ரஹ்மவித்³யாயாமர்த²வத்த்வோபபத்தே: ॥
ஸர்வத⁴ர்மாந்பரித்யஜ்ய
மாமேகம் ஶரணம் வ்ரஜ ।
அஹம் த்வா ஸர்வபாபேப்⁴யோ
மோக்ஷயிஷ்யாமி மா ஶுச: ॥ 66 ॥
அத்³ருஷ்டவிஷயசோத³நாப்ராமாண்யாத் ஆத்மகர்தவ்யம் கௌ³ணை: தே³ஹேந்த்³ரியாத்மபி⁴: க்ரியத ஏவ இதி சேத் , ந ; அவித்³யாக்ருதாத்மத்வாத்தேஷாம் । ந ச கௌ³ணா: ஆத்மாந: தே³ஹேந்த்³ரியாத³ய: ; கிம் தர்ஹி ? மித்²யாப்ரத்யயேநைவ அநாத்மாந: ஸந்த: ஆத்மத்வமாபாத்³யந்தே, தத்³பா⁴வே பா⁴வாத் , தத³பா⁴வே ச அபா⁴வாத் । அவிவேகிநாம் ஹி அஜ்ஞாநகாலே பா³லாநாம் த்³ருஶ்யதே ‘தீ³ர்கோ⁴(அ)ஹம்’ ‘கௌ³ரோ(அ)ஹம்’ இதி தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தே அஹம்ப்ரத்யய: । ந து விவேகிநாம் ‘அந்யோ(அ)ஹம் தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தாத்’ இதி ஜாநதாம் தத்காலே தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தே அஹம்ப்ரத்யய: ப⁴வதி । தஸ்மாத் மித்²யாப்ரத்யயாபா⁴வே அபா⁴வாத் தத்க்ருத ஏவ, ந கௌ³ண: । ப்ருத²க்³க்³ருஹ்யமாணவிஶேஷஸாமாந்யயோர்ஹி ஸிம்ஹதே³வத³த்தயோ: அக்³நிமாணவகயோர்வா கௌ³ண: ப்ரத்யய: ஶப்³த³ப்ரயோகோ³ வா ஸ்யாத் , ந அக்³ருஹ்யமாணவிஶேஷஸாமாந்யயோ: । யத்து உக்தம் ‘ஶ்ருதிப்ராமாண்யாத்’ இதி, தத் ந ; தத்ப்ராமாண்யஸ்ய அத்³ருஷ்டவிஷயத்வாத் । ப்ரத்யக்ஷாதி³ப்ரமாணாநுபலப்³தே⁴ ஹி விஷயே அக்³நிஹோத்ராதி³ஸாத்⁴யஸாத⁴நஸம்ப³ந்தே⁴ ஶ்ருதே: ப்ராமாண்யம் , ந ப்ரத்யக்ஷாதி³விஷயே, அத்³ருஷ்டத³ர்ஶநார்த²விஷயத்வாத் ப்ராமாண்யஸ்ய । தஸ்மாத் ந த்³ருஷ்டமித்²யாஜ்ஞாநநிமித்தஸ்ய அஹம்ப்ரத்யயஸ்ய தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தே கௌ³ணத்வம் கல்பயிதும் ஶக்யம் । ந ஹி ஶ்ருதிஶதமபி ‘ஶீதோ(அ)க்³நிரப்ரகாஶோ வா’ இதி ப்³ருவத் ப்ராமாண்யமுபைதி । யதி³ ப்³ரூயாத் ‘ஶீதோ(அ)க்³நிரப்ரகாஶோ வா’ இதி, ததா²பி அர்தா²ந்தரம் ஶ்ருதே: விவக்ஷிதம் கல்ப்யம் , ப்ராமாண்யாந்யதா²நுபபத்தே:, ந து ப்ரமாணாந்தரவிருத்³த⁴ம் ஸ்வவசநவிருத்³த⁴ம் வா । கர்மண: மித்²யாப்ரத்யயவத்கர்த்ருகத்வாத் கர்துரபா⁴வே ஶ்ருதேரப்ராமாண்யமிதி சேத் , ந ; ப்³ரஹ்மவித்³யாயாமர்த²வத்த்வோபபத்தே: ॥

ஸ்வர்க³காமாதி³வாக்யப்ராமாண்யாத் , ஆத்மந: தே³ஹாத்³யதிரேகஜ்ஞாநாத் , தஸ்ய ச கேவலஸ்ய அகர்த்ருத்வாத் , தத்கர்தவ்யம் கர்ம கௌ³ணைரேவ தே³ஹாத்³யாத்மபி⁴: ஸம்பாத்³யதே । ந ஹி ஸத்யேவ ஶ்ரௌதாதிரேகஜ்ஞாநே, தே³ஹாதௌ³ ஆத்மத்வம் ஆத்மநோ முக்²யம் யுக்தம் , இதி சீத³யதி -

அத்³ருஷ்டேதி ।

ந தே³ஹாதீ³நாம் ஆத்மத்வம் கௌ³ணம், ததீ³யாத்மத்வஸ்ய ஆவித்³யத்வேந முக்²யத்வாத் , அத: ந கௌ³ணாத்மபி⁴: ஆத்மகர்தவ்யம் கர்ம க்ரியதே, கிந்து மித்²யாத்மபி⁴:, இதி பரிஹரதி -

நாவித்³யேதி ।

ததே³வ விவ்ருண்வந் நஞர்த²ம் ஸ்பு²டயதி -

ந ச கௌ³ணா: இதி ।

கத²ம் தர்ஹி தே³ஹாதி³விஷயாத்மத்வப்ரதா² ? இதி ஆஶங்க்ய அவித்³யாக்ருதா இத்யாதி³ஹேதும் விப⁴ஜதே -

கத²ம் தர்ஹீதி ।

தே³ஹாதீ³நாம் அநாத்மநாமேவ ஸதாம் ஆத்மத்வம் மித்²யாப்ரத்யயக்ருதம் , இத்யத்ர அந்வயவ்யதிரேகௌ உதா³ஹரதி -

தத்³பா⁴வ இதி ।

உக்தே அந்வயே, ஶாஸ்த்ரீயஸம்ஸ்காரஶூந்யாநாம் அநுப⁴வம் ப்ரமாணயதி -

அவிவேகிநாம் இதி ।

வ்யதிரேகே(அ)பி த³ர்ஶிதே ஶாஸ்த்ராபி⁴ஜ்ஞாநாம் அநுப⁴வம் அநுகூலயதி -

ந த்விதி ।

அந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் அநுப⁴வாநுஸாரிணாம் ஸித்³த⁴ம் அர்த²ம் உபஸம்ஹரதி-

தஸ்மாதி³தி ।

தத்க்ருத ஏவ தே³ஹாதௌ³ அஹம்ப்ரத்யய: இதி ஶேஷ: ।

கிஞ்ச வ்யவஹாரபூ⁴மௌ பே⁴த³க்³ரஹஸ்ய கௌ³ணத்வவ்யாபகத்வாத் , தஸ்ய ப்ரக்ருதே அபா⁴வாத் , ந தே³ஹாதௌ³ அஹம்ஶப்³த³ப்ரத்யயௌ கௌ³ணௌ இத்யாஹ –

ப்ருத²கி³தி ।

அத்³ருஷ்டவிஷயசோத³நாப்ராமாண்யாத் , கர்து: ஆத்மந: வ்யதிரேகாவதா⁴ரணாத் , தஸ்ய தே³ஹாதௌ³ அஹமபி⁴மாநஸ்ய கௌ³ணதா, இத்யுக்தம் அநுவத³தி -

யத்த்விதி ।

ஶ்ருதிப்ராமாண்யஸ்ய அஜ்ஞாதார்த²விஷயத்வாத் , மாநாந்தரஸித்³தே⁴ வ்யதிரிக்தாத்மநி சோத³நாப்ராமாண்யாபா⁴வாத் , ந தத³வஷ்டம்பே⁴ந தே³ஹாதௌ³ ஆத்மாபி⁴மாநஸ்ய கௌ³ணதா, இதி உத்தரம் ஆஹ -

ந ததி³தி ।

ஶ்ருதிப்ராமாண்யஸ்ய அத்³ருஷ்டவிஷயத்வம் ஸ்பஷ்டயதி -

ப்ரத்யக்ஷாதீ³தி ।

அஜ்ஞாதார்த²ஜ்ஞாபகம் ப்ரமாணம் , இதி ஸ்தி²தே:,  ந ஜ்ஞாதே ஶ்ருதிப்ராமாண்யம் , இத்யாஹ -

அத்³ருஷ்டேதி ।

அஜ்ஞாதஸாத்⁴யஸாத⁴நஸம்ப³ந்த⁴போ³தி⁴ந: ஶாஸ்த்ரஸ்ய அதிரிக்தாத்மநி ஔதா³ஸீந்யே ப²லிதம் ஆஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

அந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் த்³ருஷ்ட: மித்²யாஜ்ஞாநநிமித்த: தே³ஹாதி³ஸங்கா⁴தே அஹம்ப்ரத்யய:, தஸ்ய இதி யாவத் ।

அந்யவிஷயத்வாத் சோத³நாயா:, ந அதிரிக்தாத்மவிஷயதா, இதி உக்தம் । இதா³நாீம் தத்³விஷயத்வாங்கீ³காரே(அ)பி ந தத் நிர்வோடு⁴ம் ஶக்யம் ப்ரத்யக்ஷவிரோதா⁴த் இத்யாஹ-

ந ஹீதி ।

அபௌருஷேயாயா: ஶ்ருதே: அஸம்பா⁴விததோ³ஷாயா: மாநாந்தரவிரோதே⁴(அ)பி ப்ராமாண்யம் அப்ரத்யாக்²யேயம் , இதி அபி⁴ப்ரேத்ய ஆஹ -

யதீ³தி ।

ஸ்வார்த²ம் போ³த⁴யந்த்யா: ஶ்ருதே: அவிரோதா⁴பேக்ஷத்வாத் , விருத்³தா⁴ர்த²வாதி³த்வே, தத்பரிஹாராய, விவக்ஷிதம் அர்தா²ந்தரம் அவிருத்³த⁴ம் தஸ்யா: ஸ்வீகர்தவ்யம் , விரோதே⁴ தத்ப்ராமாண்யாநுபபத்தே:, இத்யாஹ -

ததா²பீதி ।

அவிரோத⁴ம் அவதா⁴ர்ய ஶ்ருத்யர்த²கல்பநா ந யுக்தா, இதி வ்யாவர்த்யம் ஆஹ -

நத்விதி ।

அவித்³யாவத்கர்த்ருகம் கர்ம இதி த்வயா உபக³மாத் உத்பந்நாயாம் வித்³யாயாம் அவித்³யாபா⁴வே தத³தீ⁴நகர்து: அபா⁴வாத் , அந்தரேண கர்தாரம் அநுஷ்டா²நாஸித்³தௌ⁴ கர்மகாண்டா³ப்ராமாண்யம் இதி அத்⁴யயநவிதி⁴விரோத⁴: ஸ்யாத் , இதி ஶங்கதே -

கர்மண இதி ।

கர்மகாண்ட³ஶ்ருதே: வித்³யோத³யாத் பூர்வம் வ்யாவஹாரிகப்ராமாண்யஸ்ய தாத்த்விகப்ராமாண்யாபா⁴வே(அ)பி ஸம்பா⁴வத் , ப்³ரஹ்மகாண்ட³ஶ்ருதேஶ்ச தாத்த்விகப்ராமாண்யஸ்ய ப்³ரஹ்மவித்³யாஜநகத்வேந உபபந்நத்வாத் ந அத்⁴யயநவிதி⁴விரோத⁴: இதி பரிஹரதி -

ந ப்³ரஹ்மேதி ।